Główne problemy filozofii społecznej 3800-NZ-F1-24
Celem kursu jest wprowadzenie studentów do głównych zagadnień filozofii społecznej. Z jednej strony kurs zbudowany jest na zapoznaniu się z klasycznymi tekstami filozofii społecznej, ale z drugiej strony, teksty te są zestawione z późniejszymi historycznie interpretacjami oraz kontekstami, tak, aby wskazać, w jaki sposób rozwijało się ujęcie określonych zagadnień w ramach filozofii społecznej.
Omawiane zagadnienia:
1. Metodologiczne podstawy filozofii społecznej. Problem relacji między tym, co epistemiczne i epistemologiczne, ontyczne i ontologiczne. Metaanaliza pojęć z zakresu filozofii społecznej.
Źródła bytu społecznego: język, dialog, przejście od mitu do filozofii. Siemek.
2. Problem relacji między wspólnotą a wartościami: Arystoteles, św. Tomasz, Machiavelli.
3. Problem władzy i jej legitymizacji: Hobbes, Rousseau, Foucault, Schmitt.
4. Problem czasu w filozofii społecznej: Arendt, św. Augustyn, Badiou, Marks, Benjamin.
5. Problem własności: Locke, Fichte, Hegel, Marks.
6. Problem uznania i intersubiektywności: Hegel, Honneth, Butler.
7. Problem samowiedzy i ideologii: Marks, Adorno i Horkheimer, Lukacs.
Rodzaj przedmiotu
Założenia (opisowo)
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
WYKŁAD
Nabyta wiedza:
- uczestnik zajęć ma usystematyzowaną znajomość i zrozumienie głównych problemów poruszanych w obszarze filozofii społecznej
Nabyte umiejętności:
- uczestnik zajęć samodzielnie interpretuje tekst filozoficzny z dziedziny filozofii społecznej, potrafi twórczo konfrontować tezy pochodzące z różnych tekstów źródłowych
- uczestnik zajęć samodzielnie konstruuje oraz rekonstruuje charakterystyczne dla filozofii społecznej argumentacje z perspektywy różnych stanowisk teoretycznych
Nabyte kompetencje społeczne:
- uczestnik zajęć ma pogłębioną świadomość znaczenia refleksji humanistycznej dla formowania się więzi społecznych.
ĆWICZENIA:
Nabyta wiedza:
Absolwent zna i rozumie:
K_W02 w pogłębionym stopniu – metody badawcze i strategie argumentacyjne wybranej dyscypliny filozoficznej oraz metody interpretacji tekstu filozoficznego,
K_W03 specjalistyczną terminologię filozoficzną w języku polskim,
K_W05 główne kierunki rozwoju i najważniejsze nowe osiągnięcia w ramach wybranej dyscypliny filozoficznej,
K_W06, wybrane kierunki i stanowiska rozwojowe współczesnej filozofii w zakresie jednego bloku głównych dyscyplin filozoficznych: 2) filozofia społeczna
K_W08 w pogłębionym stopniu – normy konstytuujące i regulujące struktury i instytucje społeczne oraz źródła tych norm, ich naturę, zmianę i drogi wpływania na ludzkie zachowania.
Nabyte umiejętności:
Absolwent potrafi:
K_U02 określać stopień doniosłości stawianych tez dla badanego problemu lub argumentacji,
K_U03 analizować złożone argumenty filozoficzne, identyfikować składające się na nie tezy i założenia, ustalać zależności logiczne i argumentacyjne między tezami,
K_U16 wykrywać zależności pomiędzy kształtowaniem się idei filozoficznych a proce-sami społecznymi i kulturalnymi oraz określać relacje między tymi zależnościami.
Nabyte kompetencje społeczne:
Absolwent jest gotów do:
K_K05 aktywnego uczestnictwa w życiu społecznym i kulturalnym; interesuje się nowatorskimi koncepcjami filozoficznymi w powiązaniu z innymi częściami życia kulturalnego i społecznego i zachęca do wdrażania tych koncepcji.
Kryteria oceniania
Wykład: Egzamin pisemny, podczas którego sprawdzane jest, czy uczestnik a. zna i rozumie podstawowe pojęcia charakterystyczne dla filozofii społecznej; b. jest w stanie zrekonstruować najważniejsze klasyczne i współczesne koncepcje zaliczane do nurtu filozofii społecznej; c. potrafi samodzielnie i twórczo odnieść się do jednego z zagadnień badanych przez filozofię społeczną.
Ćwiczenia: aktywność oraz kolokwium pisemne.
Dopuszczalna liczba nieobecności podlegających usprawiedliwieniu: 2 w semestrze
Literatura
1. Siemek, Logos jako dialogos. Greckie źródła intersubiektywnej racjonalności. Demokracja i filozofia. Nowoczesność wobec antycznych wzorców społecznego rozumu.
2. Platon, Państwo, ks. IV.
3. Arystoteles, Polityka, ks. I; Etyka nikomachejska, ks. I, rozdz. 1-5, ks. VIII
4. św. Tomasz, O władzy, ks. I.
5. Machiavelli, Książę (fragmenty)
6. Hobbes, Lewiatan, Wstęp, r. I-IV, XIII-XIV, XVI.
7. Rousseau, Umowa społeczna (fragmenty)
8. Foucault, Rządomyślność.
9. Schmitt, Teologia polityczna, rozdz. I i III.
10. Arendt, Kondycja ludzka (fragmenty)
11. Badiou, św. Paweł. Ustanowienie uniwersalizmu.
12. Locke, Drugi traktat o rządzie, rozdz. II-V
13. Fichte, Zamknięte państwo handlowe (fragmenty)
14. G.W.F. Hegel, Fenomenologia ducha: O prawdzie i pewności samego siebie 1-3, część A: Samoistność i niesamoistność samowiedzy; Panowanie i niewola; Zasady filozofii prawa: Społeczeństwo obywatelskie, część A, B, C.
15. Marks, Praca wyobcowana; Fetyszyzm towarowy.
16. Honneth, Walka o uznanie (fragmenty)
17. Horkheimer, Adorno, Dialektyka oświecenia: Pojęcie oświecenia.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: