Moralność potoczna starożytnych Greków. Wybrane problemy 3800-MPSG25-S-OG

Zajęcia będą poświęcone moralności potocznej Greków epoki klasycznej. Zastanowimy się, na ile codzienna praktyka w tym zakresie odbiegała od ideałów głoszonych przez greckich moralistów. W trakcie zajęć postaramy się zdefiniować, na czym polega popularna moralność w odróżnieniu od filozofii moralnej i jak to rozróżnienie przekłada się na rzeczywistość Grecji czasów klasycznych.
Analizować będziemy wybrane teksty źródłowe, umieszczając dyskutowaną problematykę w szerokim kontekście polityki, literatury, prawodawstwa i obyczajowości greckiej. Przyjrzymy się, w jaki sposób Grecy zachowywali się zarówno w czasach pokoju, jak i wojny, kto należał do ówczesnych wykluczonych, jaki status społeczny przysługiwał kobietom, jak wyglądały praktyki małżeńskie i związki nieformalne, w tym zarówno hetero-, jak i homoseksualne. Będzie nas interesowało to, jak Grecy traktowali zniesławienie, morderstwo, kradzież, żałobę.
Omawiać będziemy zarówno teksty filozofów, jak również poetów, dramaturgów, mówców i historyków. Postaramy się uwzględnić bogactwo i wieloaspektowość greckiej narracji odnoszącej się do moralności potocznej.

Rodzaj przedmiotu

seminaria monograficzne
ogólnouniwersyteckie

Założenia (opisowo)

podstawowa orientacja w filozofii starożytnej

Koordynatorzy przedmiotu

Krystyna Krauze-Błachowicz
Krzysztof Łapiński

Efekty kształcenia

Nabyta wiedza:
Uczestnicy seminarium nabywają i rozwijają wiedzę na temat greckiej moralności potocznej i starożytnej myśli etycznej.
Nabyte umiejętności:
Uczestnicy potrafią zinterpretować teksty źródłowe omawiane podczas seminarium, dokonać selekcji najważniejszych zagadnień oraz zrozumieć kluczowe różnice między prezentowanymi ujęciami. Studenci potrafią w sposób klarowny sformułować swoje stanowisko w odniesieniu do omawianych problemów.
Nabyte kompetencje społeczne:
Uczestnicy zyskują świadomość różnych perspektyw i wagi dialogu oraz argumentacji w zakresie norm i postaw moralnych.

Kryteria oceniania

-aktywność (dyskusje)
-referat

Dopuszczalna liczba nieobecności podlegających usprawiedliwieniu: 2

Literatura

Teksty źródłowe:
Arystofanes (wybór komedii)
Arystoteles, Retoryka, Polityka (wybór)
Eurypides (wybór tragedii)
Herodot, Dzieje (wybór)
Komedia grecka. Od Epicharma do Menandra, red. K. Bartol i J. Danielewicz, WN PWN, Warszawa 2011
Ksenofont, Uczta, O gospodarstwie
Tukidydes, Wojna peloponeska (wybór)
Opracowania:
Adkins A.W.H., Merit and Responsibility. A Study in Greek Values, Oxford 1960.
Brill's Companion to Herodotus, Brill, Leiden 2002.
Cohen D., Law, Sexuality & Society. The Enforcement of Morals in Classical Athens, Cambridge 1987.
Dover K.J., Greek Popular Morality in the Time of Plato and Aristotle, Blackwell, Oxford 1974.
Ferguson J., Moral Values in the Ancient World, Routledge1958 (Cambridge 1979).
Foucault M., Historia seksualności, przeł B. Banasiak i in., Czytelnik, Warszawa 1995.
Freeman K., The Murder of Herodes and Other Trials from the Athenian Law Courts, London 1946.
Just R., Women in Athenian Law and Life, Routledge, London / NY 1989.
Pearson L., Popular Ethics in Ancient Greece, Stanford 1962
Sawiński P., Wypustek A., Homoseksualność i homoerotyzm w świecie starożytnym, Homini, raków 2023.

Więcej informacji

Więcej informacji o poziomie przedmiotu, roku studiów (i/lub semestrze) w którym się odbywa, o rodzaju i liczbie godzin zajęć - szukaj w planach studiów odpowiednich programów. Ten przedmiot jest związany z programami:

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 3800-MPSG25-S-OG w USOSweb