Metodologia badań psychologicznych 3800-KOG-MBP
Zakres zagadnień
Wykład wprowadza w problematykę metodologii badań psychologicznych, ze szczególnym uwzględnieniem badań prowadzonych w nurcie psychologii eksperymentalnej.
Omawiane są także elementy metodologii ogólnej i filozofii nauki a także podstawowe zagadnienia etyczne związane z badaniem zachowania człowieka i zwierząt.
Lista głównych zagadnień poruszanych podczas wykładu:
1.Podstawy filozofii nauki – problem demarkacji, problem indukcji, konfirmacja i falsyfikacja hipotez
2.Specyfika psychologii jako nauki empirycznej, podstawowe zagadnienia i pojęcia z zakresu historii myśli psychologicznej, główne nurty psychologii współczesnej, status pojęć psychologicznych, charakterystyczne problemy, wyzwania i ograniczenia metodologiczne, porównanie podejścia korelacyjnego i eksperymentalnego do badań psychologicznych.
3.Główne zasady i ograniczenia etyczne związane z badaniem zachowań ludzi i zwierząt,
4.Dokładne omówienie poszczególnych etapów planowania i prowadzenia badań empirycznych w zakresie psychologii, ze szczególnym uwzględnieniem badań eksperymentalnych. Pytania i hipotezy badawcze, rodzaj zmiennych w badaniu, operacjonalizacja i związane z nią problemy, pomiar, narzędzia i skale pomiarowe, rodzaje planów badawczych, trafność i rzetelność badania eksperymentalnego.
5.Podstawy analizy wyników badań
Rodzaj przedmiotu
Założenia (opisowo)
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Kurs ma dostarczyć wiedzy na temat formułowania problemów badawczych, pomiaru zmiennych oraz metod planowania badań i analizy wyników w badaniach psychologicznych. W szczególności student powinien:
1. Zdobyć podstawową wiedzę z zakresu filozofii nauk empirycznych i filozofii psychologii, rozumie specyfikę wiedzy naukowej i specyfikę badań psychologicznych (K_W08, K_K17)
2. Posiąść podstawową wiedzę i umiejętności definiowania i operacjonalizacji pojęć psychologicznych (K_W12, K_U03)
3. Znać logiczne podstawy wyjaśniania faktów i uzasadniania twierdzeń w naukach empirycznych (K_W09. K_W12, K_U01)
4. Znać podstawy pomiaru psychologicznego oraz własności skal pomiarowych (K_W13, K_W14, )
5. Posiadać wiedzę w zakresie definiowania problemów badawczych, planowania badań i analizy ich wyników oraz potrafić wskazać typowe błędy popełniane w planowaniu badań (K_W09, K_U03)
6. Znać zalety i ograniczenia podstawowych planów badawczych: eksperymentalnych, quasi-eksperymentalnych i ex-post facto (K_W10, K_W11)
7. Znać zasady etyczne obowiązujące w badaniach psychologicznych i rozumieć ich znaczenie społeczne (K_K03)
Nabyta wiedza:
- wie, na czym polega specyfika psychologii jako nauki empirycznej [K_W01, K_W03, K_W04, K_W05, K_W06, K_W18, K_W19, K_W20, K_U19]
- wie, czym różni się psychologia od psychologicznej wiedzy potocznej [K_W02, K_W21]
Nabyte umiejętności:
- potrafi odnieść pojęcia filozofii nauki do wiedzy psychologicznej [K_W02, K_U10, K_U18]
- formułuje prawidłowe definicje teoretyczne i operacyjne, wykazuje błędy w definicjach [K_U01, K_U04, K_U10]
- potrafi zaprojektować wskaźniki pojęć psychologicznych [K_U02, K_U03, K_U04]
- Potrafi wskazać błędy w planach eksperymentalnych i sposoby ich uniknięcia [K_U04]
Nabyte kompetencje społeczne:
- Potrafi krytycznie ocenić publikacje empiryczne i teoretyczne [K_K02]
- Potrafi ocenić zakres stosowalności zdobytej wiedzy teoretycznej i wyników badań [K_K02]
- zna i stosuje zasady etyczne w badaniach naukowych [K_K06]
Kryteria oceniania
Egzamin z pytaniami testowymi i otwartymi, próg zaliczenia 60% punktów.
Literatura
(1) Brzeziński, J. (2000). „Metodologia badań naukowych i diagnostycznych” (rozdz. 9-10, t.1, ss. 333-389). W: J. Strelau (red.), Psychologia: Podręcznik akademicki. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
(2) Hornowska E., Kowalik St., Matczak A., Nowak A., Paluchowski W., Stasiakiewicz M., Zawadzki B. (2000), „Podstawowe metody badawcze” (rozdz. 12, t. 1, ss 437-522), W: J. Strelau (red.), Psychologia: Podręcznik akademicki. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
(3) Brzeziński J., (2000), „Problemy etyczne badań naukowych i diagnostycznych”, (rozdz. 13, t. 1, ss. 523-537) W: J. Strelau (red.), Psychologia: Podręcznik akademicki. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
(4) Chalmers, (1993) Czym jest to, co zwiemy nauką, Wydawnictwo Siedmioróg
(5) Shaughnessy J., Zechmeister J., (2002) Metody badawcze w psychologii, Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: