Filozofia umysłu I 3800-KOG-FU1
Osnową dla zajęć będzie pytanie o naturę stanów psychicznych. Wyjdziemy od poglądu dualistycznego, wedle którego umysł (i psychika w ogóle) jest czymś ontologicznie odmiennym od ciała. Omówimy też behawioryzm (logiczny), wedle którego istnienie psychiki jest mitem, a to, co mówimy o psychice, można zrozumieć, dokonując reinterpretacji pojęć mentalnych w odniesieniu wyłącznie do naszych zachowań i dyspozycji behawioralnych. We współczesnej filozofii umysłu dominuje monizm materialistyczny, według którego stany umysłowe (psychiczne) to stany mózgu. Istnieje wiele teorii dotyczących szczegółów tego, jak należy scharakteryzować relację między stanami psychiki a stanami mózgu. Jednym z podstawowych kryteriów ich rozróżnienia jest to, jak nakazują nam myśleć o psychologii (rozumianej jako docelowa teoria stanów psychicznych) – czy będzie ona zredukowana do jakiejś teorii neuronaukowej (teoria identyczności), czy będzie ona przez taką teorię wyparta (materializm eliminacyjny), czy też rozwój nauki nie wpłynie zasadniczo na jej kształt, gdyż psychologia traktuje o nas na wyższym poziomie wyjaśniania (funkcjonalizm). Omówimy też dwa stanowiska, które traktują racjonalność jako konstytutywną dla naszej psychiki w ogóle: nastawienie intencjonalne Dennetta i anomalny monizm Davidsona. Poruszymy też problem różnicy między potocznym a naukowym podejściem do psychologii, a także problem poznania innych umysłów. Zanim przejdziemy do dyskusji o świadomości, zajmiemy się przeglądem stanowisk w filozofii percepcji, która dziś jest bardzo wrażliwa na rozwój badań empirycznych i teoretycznych w psychologii. Wprowadzimy następnie zagadnienia związane ze świadomością i jakościami przeżyć świadomych, w tym emocjami. Następnie zajmiemy się pytaniem, czy neuronauka rozwiązuje problem wolnej woli i na czym wolność polega. Zakończymy dyskusją wokół tożsamości osobowej.
Szacowana liczba godzin, które student powinien przeznaczyć na osiągnięcie efektów uczenia się: 30h (wykład) + 45h pracy własnej.
Rodzaj przedmiotu
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Nabyta wiedza:
- zna podstawowe pojęcia i stanowiska w obrębie współczesnej filozofii umysłu [K_W01, K_W03, K_W04, K_W05, K_W06, K_W08, K_W13]
- zna historyczny rodowód współczesnych stanowisk naukowych [K_W03, K_W04, K_W13]
Nabyte umiejętności:
wykład
- umie podać argumenty za i przeciw podstawowym stanowiskom w obrębie współczesnej filozofii umysłu [K_U01, K_U05, K_U06,
- rozumie meta-naukowe implikacje podstawowych stanowisk filozofii umysłu w szczególności dla miejsca psychologii wśród innych nauk [K_U01, K_U03, K_U10, K_U17]
ćwiczenia
- potrafi interpretować tekst filozoficzny [K_U01, K_U05]
- potrafi zwięźle przedstawić problem na piśmie wraz z argumentacją na rzecz jego rozwiązania [ K_U02, K_U05, K_U06, K_K08, K_U19, K_U22]
Nabyte kompetencje społeczne:
wykład
- umie uważnie słuchać [K_K10]
- umie śledzić tok myślenia innych osób [K_K02]
- jest otwarty na dyskusję i nowe propozycje rozwiązań problemów [K_K01]
ćwiczenia
-Potrafi pracować w grupie.
-Potrafi jasno i precyzyjnie mówić o abstrakcyjnych zagadnieniach. [K_K07, K_K08, K_K09]
Kryteria oceniania
a) Metody weryfikacji efektów uczenia się: Ocena na podstawie egzaminu pisemnego. Egzamin pisemny składa się z 4 pytań otwartych (3 po 10 punktów, jedno za 20 punktów) oraz 4 pytań w postaci testu wielokrotnego wyboru (każda poprawna odpowiedź: 1 punkt). Razem: 50 punktów
b) Składowe oceny końcowej i ich waga: egzamin 100%
c) W wypadku egzaminu – warunki przystąpienia do egzaminu: zaliczenie ćwiczeń
d) W wypadku egzaminu – czy przystąpienie do egzaminu w terminie zerowym powoduję utratę prawa do przystąpienia do egzaminy w głównej sesji egzaminacyjnej: nie
e) Semestralna liczba dopuszczalnych nieobecności zajęciach oraz w wypadkach, których to dotyczy, sposoby ich zaliczania: 2
f) Skala ocen: ocena 3 - 25 punktów; ocena 3,5 – 30 punktów, ocena 4 – 35 punktów, ocena 4,5 – 40 punktów, ocena 5 – 45 punktów i powyżej.
g) Warunki dopuszczenia do poprawy: ocena mniejsza niż 4,5
Sylabus ćwiczeń znajduje się na podstronie grupy ćwiczeniowej.
Literatura
Podręczniki:
Przewodnik po filozofii umysłu. Red. M. Miłkowski, R. Poczobut (Kraków: Wydawnictwo WAM, 2012). WAM.
J. Kim, Philosophy of Mind, 3rd edition (Westview, 2011)
D. Braddon-Mitchell, F. Jackson, Philosophy of Mind and Cognition, 2nd edition (Blackwell, 2007)
Bremer SJ, J., Problem umysł – ciało (Kraków: Wydawnictwo WAM, 2001)
Żegleń, U., Filozofia umysłu: Dyskusja z naturalistycznymi koncepcjami umysłu (Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2003)
J. Heil, Philosophy of Mind, a contemporary introduction, Routledge 2004.
S. Gallagher, D. Zahavi, Umysł fenomenologiczny, przeł. M. Pokropski, Warszawa 2015.
Zbiory artykułów:
D. Chalmers (red.), Philosophy of Mind (Oxford University Press, 2002)
W.G. Lycan and J.J. Prinz, Mind and Cognition: An Anthology (Blackwell, 2008)
John Haugeland (ed.), Mind Design II (The MIT Press, 1997)
Chwedeńczuk, B. (red.), Filozofia umysłu. (Warszawa )
Klawiter, A & W. Dziarnowska, Mózg i jego umysły (Poznań: Zysk, 2007)
Klawiter, A. Formy aktywności umysłu. Ujęcie kognitywistyczne. Tom 1. Emocje, percepcja, świadomość (Warszawa: PWN, 2008)
Paul M. Churchland, Mechanizm rozumu, siedlisko duszy, Warszawa 2002. (fragm.)
D. Chalmers, Świadomy umysł, Warszawa 2010. (fragm.)
F. Varela, Embodied Mind, MIT Press 1991. (fragm.)
A. Clark, Supersizing the Mind. Embodiment, Action and Cognitive Extension, Oxford 2008.(fragm.)
Analityczna metafizyka umysłu, red. M. Miłkowski, R. Poczobut, Warszawa 2008.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: