Krzywda i cierpienie jako kategoria etyczna 3800-KCKE25-BE-S
Swoista fenomenologia krzywdy i cierpienia należy do istotnych wątków większości systemów etycznych . Oba zjawiska możemy analizować jako doznania natury psychologicznej, jako zdarzenia mieszczące się w porządku faktów, jako element konstrukcji metafizycznej (teologia zła), czy wreszcie jako fenomen o charakterze moralnym w istotny sposób rzutujący na stosunki między ludźmi. W toku seminaryjnych dyskusji będą poruszane następujące zagadnienia:
- Rodzaje krzywdy, przedmiot krzywdy, krzywda intencjonalna lub niezamierzona
- Krzywda jako strata, jako naruszenie cielesnej nietykalności ofiary, jej interesów i dóbr osobowych,
- Krzywda jako obszar zła moralnego
- Społeczne rozmiary krzywdy
- Relacje między krzywdzącym a ofiarą (m.in. wrogość, zadośćuczynienie, wybaczanie, uznanie winy..)
- Cierpienie a krzywda. Możliwe różnice semantyczne.
- Antropologiczna i kulturowa symbolika cierpienia; cierpienie jako krzywda, jako wartość lub ofiara
- Cierpienie i krzywda istot poza-ludzkich,; ekologiczne sumienie homo sapiens wobec krzywd zadanych przyrodzie.
Rodzaj przedmiotu
Założenia (opisowo)
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Nabyta wiedza:
Student
- poznaje różne obszary dyskursu na temat zjawiska krzywdy i cierpienia (prawo, etyka, medycyna,
psychologia, biologia)
- sprawnie operuje językiem różnicującym stopnie, formy i zasięg krzywdy oraz cierpienia w
relacjach indywidualnych i w relacjach społecznych,
- właściwie odróżnia poziomy analizy krzywdy i cierpienia: etyczny, psychologiczny, empiryczny
- potrafi dostrzec moralny aspekt krzywdy i cierpienia
Nabyte umiejętności:
Student
- potrafi dostrzec rolę konfliktu postaw i wartości w generowaniu zachowań krzywdzących innych
ludzi
- rozpoznaje różnorodność form agresji, jej przyczyn oraz poziomu świadomej intencji
- potrafi z pozycji etyki normatywnej argumentować na rzecz potencjalnych i
rzeczywistych zagrożeń ze strony działań krzywdziciela
- dostrzega słabość/bezradność ewentualnych ofiar sprawców krzywdy i cierpienia, także ofiar z
kręgu świata zwierzęcego
Nabyte kompetencje społeczne:
Student
- rozumie istotność zjawiska krzywdy w życiu wspólnoty oraz jego moralny i polityczny aspekt
- potrafi na forum publicznym argumentować na rzecz ochrony istot zdolnych do cierpienia oraz
możliwych ofiar działań krzywdzących
- umie stosować właściwe kategorie etyczne broniące przed krzywdą i cierpieniem (prawa człowieka,
obrona interesów, godność, społeczne normy współżycia, etc.)
- docenia ekologiczną perspektywę dyskusji na temat cierpienia i krzywdy
Kryteria oceniania
aktywność,
wygłoszenie referatu/prezentacji na zajęciach.
Liczba dopuszczalnych nieobecności podlegających usprawiedliwieniu: 2
Literatura
"Harm and Offence” z Encyclopaed:ia of Ethics” E.L.Becker
J.St.Mill:O wolności (fragment)
R.M.Hare: Pain and Evil (w) J.Feinberg „Moral Concepts”
M.Hanser: The Metaphysics of Harm” (Philosophy and Phenomenological Research 2008/77)
N.Holtug :The Harm principle (Eth.Th.& Moral Practice, 2002,5)
R.Piłat: Krzywda i zadośćuczynienie, Kultura i Historia nr 7/2004
Klocksiem: A Defense of the Counterfactual Comparative Account of HarmAPQ, 2012/4)
Max Scheler: Cierpienie, śmierć, dalsze życie (fragment)
S.Blatti: Death's Distinctive Harm (jw.) 18)
M.Stocker, “Desiring the Bad: An Essay in Moral Psychology,” The Journal of Philosophy, 76 (12): 738–753
E.J.Cassell: The Nature of Suffering and the goal of Medicine (art.)
P.J.Kelley: Wrongful Life, Wrongful Birth (art.)
T.Govier: Forgivness and the Unforgivalble (APQ 1999/1)
B.Wolniewicz: Epifania zła (Filozofia i wartości, t.2)
D.Dennett: Why you Can’t Make a Computer that Feels Pain? (Brainstorm…)
Tom Regan : Prawa i krzywda zwierząt (Etyka 18),
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: