Epistemologia 3800-EP-DON-ZK
Zakres zagadnień omawianych na ćwiczeniach znajduje się na podstronie grupy ćwiczeniowej.
Przedmiot składa się z wykładu oraz towarzyszących mu ćwiczeń. Podczas wykładu studenci zapoznają się z poszczególnymi grupami zagadnień epistemologii, natomiast ćwiczenia poświęcone są analizie i interpretacji wybranych tekstów, które są reprezentatywne dla kwestii omawianych na wykładzie.
Zakres tematyczny
Semestr I
1. Epistemologia jako filozoficzna refleksja nad poznaniem
2. Źródła poznania
- percepcja i dane zmysłowe
- pamięć i wyobraźnia
- introspekcja
- świadectwa innych
- myślenie/rozumowanie
3. Analiza pojęcia wiedzy
- klasyczna definicja wiedzy
- kontprzykłady Gettiera
- teorie wiedzy po Gettierze
4. Wiedza aprioryczna
- dowód formalny
- analityczność, aprioryczność, konieczność
- eksperymenty myślowe
5. Wiedza aposterioryczna
- indukcja jako metoda (kanony Milla)
- rozumowania indukcyjne (sylogizm statystyczny, generalizacja, rozumowanie przez analogię itd.)
6. Wiedza naukowa
- metoda naukowa
- indukcjonizm
- problem indukcji i jego rozwiązania
- falsyfikacjonizm
- spór o naturę zmiany w nauce
Semestr II
7. Uzasadnianie
- eksternalizm i internalizm
- struktura uzasadniania (fundacjonalizm, koherentyzm, infinityzm)
8. Sceptycyzm i argumenty antysceptyckie
- rodzaje sceptycyzmu
- argumenty sceptyckie
- argumenty antysceptyckie (Moore, kontekstualizm, Wittgenstein, Putnam, Davidson)
9. Pojęcie prawdy i zadania teorii prawdy
- klasyczna definicja prawdy
- korespondencyjna teoria prawdy
- semantyczna teoria prawdy
- koherencyjna koncepcja prawdy
- pragmatyczna teoria prawdy
- deflacjonizm
10. Realizm i antyrealizm
- rodzaje realizmu i antyrealizmu (ontologiczny, epistemologiczny i semantyczny)
- realizm a prawda
- program wewnętrznego realizmu Putnama
- program Dummetta
11. Epistemologia znaturalizowana i ewolucyjna
Rodzaj przedmiotu
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Nabyta wiedza:
- student zna podstawową terminologię epistemologiczną w języku polskim, zna najważniejsze terminy epistemologiczne w języku angielskim (W03, W05)
- student zna zależności między epistemologią a głównymi subdyscyplinami filozoficznymi oraz między epistemologią a innymi naukami, których przedmiotem jest poznanie (W02)
- student ma uporządkowaną wiedzę o głównych stanowiskach w obrębie epistemologii (W06, W08)
- student rozumie podstawowe problemy i zagadnienia epistemologiczne (W06, W08)
Nabyte umiejętności:
- student poprawnie stosuje poznaną terminologię epistemologiczną (U05)
- student analizuje argumenty filozoficzne dotyczące zagadnień z zakresu epistemologii, identyfikuje ich kluczowe założenia oraz wykrywa zależności między ich tezami i założeniami (U07)
- student umie podać argumenty za i przeciw podstawowym stanowiskom w obrębie współczesnej epistemologii (U10)
- student przytacza główne tezy omawianych wypowiedzi z dziedziny epistemologii, stosownie do ich istotności (U10)
Nabyte kompetencje społeczne:
- student jest otwarty na dyskusję i nowe propozycje rozwiązań problemów (K02)
- student potrafi współdziałać i pracować w grupie przyjmując w niej różne role (K10)
Kryteria oceniania
Warunkiem koniecznym przystąpienia do egzaminu zimowego i letniego jest wcześniejsze zaliczenie ćwiczeń z tych semestrów.
Warunkiem koniecznym zaliczenia wykładu jest zdanie dwuczęściowego egzaminu:
a) Pierwsza część egzaminu odbędzie się w sesji zimowej i obowiązywać będzie podczas niej materiał omówiony w semestrze zimowym. Druga część egzaminu odbędzie się w sesji letniej i obowiązywać będzie na nim materiał omówiony w semestrze letnim. Aby zaliczyć cały przedmiot, trzeba otrzymać z każdej z dwóch części przynajmniej 60% punktów do zdobycia.
b) Ocena końcowa jest średnią zdobytych punktów z części zimowej i letniej egzaminu.
c) Egzamin w obu sesjach jest pisemny, w uzasadnionych wypadkach istnieje możliwość podejścia do egzaminu ustnego w terminie zerowym.
d) Egzamin w sesji zimowej jest nieobowiązkowy, można obie części – zimową i letnią – zdawać w sesji letniej, wtedy będzie należało napisać egzamin z obu części (będzie między nimi przerwa)
Egzamin w każdym semestrze będzie miał charakter pytań otwartych. Możliwe zadania to:
a) napisanie krótkiego eseju na zadany temat związany z wykorzystaniem wiedzy i umiejętności nabytych podczas danego semestru nauki epistemologii,
b) dłuższa odpowiedź na pytanie otwarte (odpowiedź sprawozdawcza, analiza przykładu),
c) krótsza odpowiedź na pytanie otwarte (np. podanie definicji, uzupełnienie argumentacji, podanie przykładu),
Zasady zaliczania ćwiczeń znajdują się na podstronie grupy ćwiczeniowej.
Literatura
Literatura obowiązkowa (w języku polskim):
- Ajdukiewicz K., „Zagadnienia i kierunki filozofii”, dowolne wydanie, (część I: Teoria poznania).
- Morton A., „Przewodnik po teorii poznania”, Warszawa: Wydawnictwo Spacja 2002.
- Woleński J., „Epistemologia”, dowolne wydanie (działy „Wiedza i poznanie”, „Prawda i realizm”).
- Ziemińska R. (red), „Przewodnik po epistemologii”, Kraków: WAM 2013 (dział „Pojęcie prawdy” oraz rozdział „Pojęcie wiedzy”).
Literatura dodatkowa (w języku angielskim):
- Audi R., Epistemology: A Contemporary Introduction to the Theory of Knowledge, Routledge 2011 (lub wcześniejsze wydania).
- Dancy J., An Introduction to Contemporary Epistemology, Oxford: Blackwell 1985.
- Lehrer K. Theory of Knowledge, Boulder: Westview Press 1990.
- Moser P., The Oxford Handbook of Epistemology, Oxford: OUP 2002.
- O’Brien D., An Introduction to the Theory of Knowledge, Cambridge: Polity 2006.
- Williams M., “Problems of Knowledge. A Critical Introduction to Epistemology”, Oxford: OUP 2000.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: