Etyka międzynarodowa i prawa człowieka 3800-EMPC23-S-OG

Głównym celem seminarium jest omówienie problemów związanych z ideą praw człowieka. Problemy te będą dyskutowane nie tylko w kontekście krajowym, ale i międzynarodowych, ponieważ nie sposób dziś analizując takie kwestie jak zdrowie, ubóstwo, bezpieczeństwo etc. pominąć występujących współzależności w zglobalizowanym świecie. Zajęcia będą dotyczyły analizy wybranych przypadków np. epidemii, międzynarodowej surogacji itp. z perspektywy ochrony praw człowieka, ale też szerzej z perspektywy teorii sprawiedliwości. Kolejnym podstawowym celem będzie zdiagnozowanie silnych i słabych strony dyskursu praw człowieka. Jednym bowiem z podstawowych pytań na jakie próbuje się odpowiedzieć jest pytanie dotyczące tego na ile prawa człowieka mogą stanowić ugruntowanie praktyk a także na ile określone wprowadzenia praw człowieka w życie w skali całego świata wymaga, jak chcą niektórzy autorzy, określonej i podzielanej wizji aksjologicznej. Założenie wspólnie podzielanej podstawy moralnej, mającej łączyć ludzi budzi jednak sprzeciw wielu teoretyków. Standardy ochrony praw człowieka, w tym ochrony jego biologicznej egzystencji, są bowiem w różnych kulturach odmienne. Etyczny i biopolityczny dyskurs praw człowieka odsłania ponadto wiele innych problemów filozoficznych między innymi kwestię suwerenności państw i rolę granic państwowych w egzekwowaniu standardów medycznych wypracowywanych przez ONZ albo problem globalnej dystrybucji zasobów i globalnej biedy.
Część I zajęć zostanie poświęcona przede wszystkim charakterystyce praw człowieka. Będzie ona obejmowała takie elementy jak historię powstania Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka oraz innych dokumentów stanowiących ramy praw człowieka; analizę treści praw człowieka, ich kolejnych generacji, źródeł legitymizacji tych praw ich krytyki z innych normatywnych perspektyw.
Część II będzie obejmowała analizę zagadnień (bio)sprawiedliwości w wymiarze międzynarodowym. Standardy biologicznej ochrony człowieka zostaną omówione na przykładach takich projektów jak Rawlsa idea prawa ludów czy koncepcja potrzeb A. Sena. Teorie te będą badane pod kątem antropologii, jaka za nimi stoi w odniesieniu do życia ludzkiego (np. reprodukcji, biologiczne przetrwania etc).
Część III będzie dotyczyła analizy szczegółowych problemów wynikających z dwóch wcześniejszych części. W części tej zostaną również uwzględnione procesy globalizacyjne i związane z nimi przemiany tożsamości w zakresie indywidualnym i zbiorowym. Skupimy się przede wszystkim na filozoficznej analizie (a) napięcia między prawami obywatelskimi i prawami człowieka (b) zagadnienia suwerenności państwowej w dobie globalizacji, (c) problemach moralnych w wymiarze krajowym i międzynarodowym takich jak surogacja międzynarodowa, problem imigracji i uchodźców etc.

Rodzaj przedmiotu

seminaria monograficzne
ogólnouniwersyteckie

Założenia (opisowo)

zainteresowanie etyką, prawem i filozofią polityki

Koordynatorzy przedmiotu

Rafał Wonicki

Efekty kształcenia

Nabyta wiedza:
Student zna:
K_W02 w pogłębionym stopniu metody badawcze i strategie argumentacyjne filozofii polityki i etyki oraz metody interpretacji tekstu filozoficznego.
K_W05 główne kierunki rozwoju i najważniejsze nowe osiągnięcia w ramach filozofii polityki, teorii praw człowieka i teorii sprawiedliwości międzynarodowej.
K_W07 w pogłębionym stopniu poglądy wybranego wiodącego autora filozoficznego lub bieżący stan badań w zakresie wybranej problematyki filozoficznej.
K_W08, pogłębionym stopniu normy konstytuujące i regulujące struktury i instytucje społeczne oraz źródła tych norm, ich naturę, zmianę i drogi wpływania na ludzkie zachowania.
K_W10, w pogłębionym stopniu rolę refleksji filozoficznej w kształtowaniu polityki, prawa międzynarodowego i norm międzynarodowej sprawiedliwości.
K_W11, w pogłębionym stopniu zależność między kształtowaniem się idei filozoficznych a zmianami w kulturze, w społeczeństwie i sferze polityki.

Dla doktorantów – zna:
WG_03, metodologię badań naukowych w obrębie nauk humanistycznych.
WK_01, fundamentalne dylematy współczesnej cywilizacji z perspektywy nauk humanistycznych.

Nabyte umiejętności:
Student potrafi:
K_U02 określać stopień doniosłości stawianych tez dla badanego problemu lub argumentacji.
K_U03 analizować złożone argumenty filozoficzne, identyfikować składające się na nie tezy i założenia, ustalać zależności logiczne i argumentacyjne między tezami.
K_U06 twórczo i innowacyjnie wykorzystywać wiedzę filozoficzną i metodologiczną w formułowaniu hipotez i konstruowaniu krytycznych argumentacji.
K_U07 precyzyjnie formułować w mowie i na piśmie złożone problemy filozoficzne; stawiać tezy i krytycznie je komentować.
K_U08 dobierać i tworzyć strategie argumentacyjne, konstruować zaawansowane i innowacyjne argumenty krytyczne, formułować wszechstronne odpowiedzi na krytykę.
K_U10 pisać twórcze opracowania monograficzne na podstawie samodzielnie dobranej literatury, stosując oryginalne, innowacyjne podejścia i uwzględniając nowe osiągnięcia w zakresie filozofii.
K_U14 samodzielnie zdobywać wiedzę, rozwijać umiejętności badawcze oraz planować projekty badawcze (także grupowe).

Dla doktorantów – potrafi:
UW_01, wykorzystywać wiedzę z różnych dyscyplin nauk humanistycznych do twórczego identyfikowania, formułowania i innowacyjnego rozwiązywania złożonych problemów lub wykonywania zadań o charakterze badawczym, a w szczególności definiować cel i przedmiot badań naukowych w dziedzinie nauk humanistycznych, właściwie rozwijać metody, techniki i narzędzia badawcze oraz twórczo je stosować; formułować hipotezę badawczą oraz wnioskować na podstawie wyników badań naukowych.
UW_02, dokonywać krytycznej analizy i oceny wyników badań naukowych, działalności eksperckiej i innych prac o charakterze twórczym oraz ich wkładu w rozwój wiedzy.
UK_03, uczestniczyć w dyskursie naukowym w obrębie nauk humanistycznych.
UK_04, inicjować debatę.

Nabyte kompetencje społeczne:
Student jest gotów do:
K_K01 Identyfikowania posiadanej przez siebie wiedzy i umiejętności.
K_K02 rozpoznawania braków w swojej wiedzy i umiejętnościach i poszukiwania możliwości usunięcia tych braków .
K_K03 samodzielnego podejmowania i inicjowania działań zawodowych oraz planowania i organizowania ich przebiegu.
K_K04 dostrzegania i formułowania problemów etycznych związanych z własną pracą badawczą i odpowiedzialnością przed współpracownikami i innymi członkami społeczeństwa oraz do aktywności w rozwiązywaniu tych problemów.
K_K05 aktywnego uczestnictwa w życiu społecznym i kulturalnym; interesuje się nowatorskimi koncepcjami filozoficznymi w powiązaniu z innymi częściami życia kulturalnego i społecznego i zachęca do wdrażania tych koncepcji.

Dla doktorantów – jest gotów do:
KK_02, krytycznej oceny własnego wkładu w rozwój danej dyscypliny naukowej oraz prowadzenia dyskusji, formułowania merytorycznych argumentów, wypowiadania swoich racji z zachowaniem szacunku dla innych, prezentuje postawę otwartości na właściwy dla różnych nauk humanistycznych typ refleksji z poszanowaniem odmiennych poglądów.
KK_03, uznania priorytetu wiedzy w rozwiązaniu problemów badawczych, poznawczych i praktycznych, w obrębie dyscyplin humanistycznych, z zachowaniem szacunku dla standardów pracy i debaty naukowej.

Kryteria oceniania

Aktywne uczestnictwo, przygotowanie wprowadzenia do dyskusji.

Dopuszczalna liczba nieobecności podlegających usprawiedliwieniu: 2

Literatura

W. Osiatyński, Prawa człowieka i ich granice, tłum.. S. Kowalski, Kraków 2011.
M. Piechowiak, Filozofia praw człowieka. Prawa człowieka w świetle ich międzynarodowej ochrony, Lublin 1999.
J. Rawls, Prawo ludów, tłum. M. Kozłowski, Warszawa 2001.
M. Freeman, Prawa człowieka, Warszawa 2007
J. Mandle, Globalna sprawiedliwość, tłum. M. Dera, Warszawa 2009.
W. Morawski, Konfiguracje globalne, PWN, Warszawa 2010.
P. Singer, Jeden świat, tłum. C. Cieślinski, Warszawa 2006.
T. Narrdin, D.R. Mapel, Traditions of International Ethics, Cambridge 1992.
J. Millum, E.J. Emanuel, Global Justice and Bioethics, Oxford 2012.
A. Sen, Rozwój i wolność, tłum. J. Łoziński, Poznań 2002.

Więcej informacji

Więcej informacji o poziomie przedmiotu, roku studiów (i/lub semestrze) w którym się odbywa, o rodzaju i liczbie godzin zajęć - szukaj w planach studiów odpowiednich programów. Ten przedmiot jest związany z programami:

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 3800-EMPC23-S-OG w USOSweb