Metody badań kulturoznawczych 3700-KSM-MBK

WIEDZA (W)
W01
Student szczegółowo zna i rozumie założenia, genezę, zakres stosowania i ograniczenia kluczowych metod badawczych wykorzystywanych w kulturoznawstwie (hermeneutycznych, semiotycznych, narratologicznych, strukturalnych, poststrukturalnych, antropologicznych, socjologicznych, archeologicznych, psychoanalitycznych, filozoficznych, kognitywnych i relacyjnych).
(W01, W02, W03)
W02
Student zna i rozumie współczesne kierunki rozwoju metodologii humanistycznej, w tym założenia Nowej Humanistyki, badań kognitywnych, badań wizualnych, teorii praktyk i teorii aktora-sieci, a także sposoby łączenia metod jakościowych i interdyscyplinarnych.
(W02, W06, W07)
W03
Student zna i rozumie specyfikę analizy tekstów kultury (tekstowych, wizualnych, materialnych, symbolicznych) oraz potrafi umiejscowić je w kontekstach historyczno-kulturowych Śródziemnomorza, współczesnych praktykach społecznych i wybranych tradycjach badawczych.
(W01, W04, W05, W08)
W04
Student zna epistemologiczne podstawy badań humanistycznych i społecznych, rozumie strukturę argumentacji naukowej, rolę metod i narzędzi w projektowaniu badań oraz zależności między różnymi dyscyplinami badającymi kulturę.
(W02, W06, W07)

UMIEJĘTNOŚCI (U)
U01
Student potrafi samodzielnie formułować problem badawczy z zakresu kulturoznawstwa, prawidłowo dobrać adekwatne metody, zaplanować badanie oraz uzasadnić wybór strategii metodologicznej, wskazując jej mocne i słabe strony.
(U01, U05)
U02
Student potrafi przeprowadzić krytyczną analizę tekstu naukowego pod kątem struktury argumentacji, strategii interpretacyjnych, typów wnioskowania oraz metod i narzędzi użytych w badaniu.
(U01, U02)
U03
Student potrafi zastosować wybrane metody badawcze w praktyce – analizując teksty kultury, zjawiska społeczne i materiały wizualne – oraz umie porównać wyniki uzyskane różnymi metodami.
(U01, U02)
U04
Student potrafi przygotować ustrukturyzowaną analizę badawczą lub projekt badawczy (pisemny i ustny), z wykorzystaniem specjalistycznej terminologii, nowoczesnych narzędzi cyfrowych i technik prezentacji wyników badań.
(U01, U03)
U06
Student potrafi zaplanować swój rozwój metodologiczny i krytycznie ocenić własne kompetencje badawcze, dostrzegając potrzebę ich aktualizacji.
(U05)

KOMPETENCJE SPOŁECZNE (K)
K01
Student jest gotów do krytycznej oceny poznawanych metod i teorii, potrafi wskazać ich konsekwencje dla praktyki badawczej oraz dostrzega złożoność interpretacji w naukach o kulturze.
(K01)
K02
Student jest gotów do odpowiedzialnego wykorzystywania metod badawczych w analizie kultury, z poszanowaniem różnic kulturowych, wrażliwością na konteksty społeczne i świadomością oddziaływania badań na odbiorców.
(K02, K05)
K03
Student przestrzega zasad etosu akademickiego, prawa autorskiego, rzetelności metodologicznej i odpowiedzialności za rzetelność danych oraz uczciwość interpretacji.
(K03)
K04
Student jest gotów do uczestniczenia w debacie naukowej, formułowania argumentów w sposób merytoryczny oraz przyjmowania odmiennych stanowisk z szacunkiem.
(K05)
K05
Student jest przygotowany do świadomego, refleksyjnego uczestnictwa w życiu kulturalnym i korzystania z dorobku nauk humanistycznych w aktywności społecznej i zawodowej.
(K04)

Analiza krytyczna tekstu naukowego
Opracowanie koncepcji i realizacja projektu badawczego
Prezentacja indywidualna
Udział w dyskusjach, analiza porównawcza na zajęciach

Przedmiot kończy się zaliczeniem na ocenę. Warunki i forma zaliczenia poszczególnych komponentów przedmiotu:
Ciągła kontrola obecności i kontroli postępów w zakresie tematyki zajęć (25%)
Przygotowanie i zrealizowanie indywidualnego projektu w ramach modułu laboratoryjnego (75%). Projekt jest realizowany stopniowo w trakcie semestru i obejmuje:
Sformułowanie problemu badawczego i wyboru metody
• określenie przedmiotu analizy,
• dobór metody badawczej z uzasadnieniem,
• przedstawienie spodziewanych rezultatów i ograniczeń metody.
Samodzielna analiza materiału kulturowego
• zastosowanie wybranej metody
• jej krytyczne omówienie
• porównanie z alternatywnymi metodami (opcjonalnie).
Raport końcowy (forma pisemna) zawierający:
• opis teoretyczny metody,
• drogę postępowania badawczego
• wyniki
• refleksję nad adekwatnością metodologiczną.
Prezentacja indywidualna (moduł 13)
• 20 minutowa prezentacja wyników,
• odpowiedzi na pytania grupy i prowadzącego.

Angrosino, Michael V. Doing Ethnographic and Observational Research. London: SAGE, 2007. [Badania etnograficzne i obserwacyjne, przeł. M. Podgórska, Warszawa: PWN, 2010.]
Bauman, Zygmunt, May, Tim. Thinking Sociologically. 2nd ed. Oxford: Blackwell Publishers, 2001.
Bennett, Andrew, Royle, Nicholas. An Introduction to Literature, Criticism and Theory. 5th ed. London–New York: Routledge, 2016.
Bernard, H. Russell. Research Methods in Anthropology: Qualitative and Quantitative Approaches. 5th ed. Lanham: AltaMira Press, 2011.
Carr, Edward Hallett. What Is History? 2nd ed. Harmondsworth: Penguin Books, 1987.
[„Historia. Czym jest”, Edward H. Carr, przekład: Piotr Kuś, wydawca: Wydawnictwo Zysk i S ka, 1999]
Chandler, Daniel. Semiotics: The Basics. 3rd ed. London–New York: Routledge, 2017.
Culler, Jonathan. Structuralist Poetics: Structuralism, Linguistics and the Study of Literature. London: Routledge & Kegan Paul, 1975.
Czapliński, Przemysław, Nycz, Ryszard, Antonik, Dominika, Bednarek, Joanna, Dauksza, Agnieszka, Misun, Joanne (red.). Nowa humanistyka. Zajmowanie pozycji, negocjowanie autonomii. Warszawa: IBL PAN, 2017.
Denzin, Norman K., Lincoln, Yvonna S. (red.). The SAGE Handbook of Qualitative Research. 3rd ed. Thousand Oaks: SAGE, 2005.
[Metody badań jakościowych, red. N.K. Denzin, Y.S. Lincoln, Warszawa: PWN, 2009.]
Domańska, Ewa. Historia egzystencjalna. Krytyczne studium narratywizmu i humanistyki zaangażowanej. Warszawa: PWN, 2012.
Elliott, Anthony. Psychoanalytic Theory: An Introduction. 2nd ed. London–New York: Palgrave Macmillan, 2015
Elkins, James. The Domain of Images. Ithaca–London: Cornell University Press, 1999.
Feyerabend, Paul. Against Method. London–New York: Verso, 1975. [Przeciw metodzie, przeł. S. Amsterdamski, Wrocław: Siedmioróg, 1996.]
Flick, Uwe. Designing Qualitative Research. London: SAGE, 2007.
[Projektowanie badania jakościowego, przeł. P. Giza, Warszawa: PWN, 2010.]
Frąckowiak, Marcin, Olechnicki, Krzysztof (red.). Badania wizualne w działaniu. Warszawa: PWN, 2011.
Giddens, Anthony, Sutton, Philip W. Sociology. 8th ed. Cambridge: Polity Press, 2017.
[Socjologia, przeł. A. Szulżycka i in., Warszawa: PWN, 2012.] (dotyczy edycji wcześniejszych, ale przekład istnieje)
Grondin, Jean. Introduction to Philosophical Hermeneutics. New Haven–London: Yale University Press, 1994.
Hajduk, Zdzisław. „Metodologia nauk.” W: Powszechna encyklopedia filozofii, t. 7. Lublin: Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu, 2006.
Hammersley, Martyn, Atkinson, Paul. Ethnography: Principles in Practice. 4th ed. London–New York: Routledge, 2019.
[Metody badań terenowych, przeł. S. Dymczyk, Poznań: Zysk i S-ka, 2000.]
Herbut, Józef. Elementy metodologii filozofii. Wrocław: Papieski Fakultet Teologiczny, 1995.
Hetherington, Stephen. Being Philosophical: An Introduction to Philosophy and Its Methods. London–New York: Routledge, 2010.
Herman, David (ed.). The Cambridge Companion to Narrative. Cambridge: Cambridge University Press, 2007.
Horolets, Anna (red.). Etnografia i kultura współczesna. Warszawa: Scholar, 2007.
Jenkins, Keith. Rethinking History. London–New York: Routledge, 2003.
Kaufmann, Jean-Claude. L'entretien compréhensif. Paris: Nathan, 1996.
[Wywiad rozumiejący, Warszawa: Oficyna Naukowa, 2010.]
Kubinowski, Dariusz. Jakościowe badania kulturowe. Filozofia – metodologia – praktyka. Lublin: Wydawnictwo UMCS, 2010.
Kvale, Steinar. InterViews: An Introduction to Qualitative Research Interviewing. Thousand Oaks: SAGE, 1996.
[Prowadzenie wywiadów, przeł. A. Dziuban, Warszawa: PWN, 2010.]
Nöth, Winfried. Handbook of Semiotics. Bloomington–Indianapolis: Indiana University Press, 1990.
Palmer, Richard E. Hermeneutics: Interpretation Theory in Schleiermacher, Dilthey, Heidegger, and Gadamer. Evanston: Northwestern University Press, 1969.
Piaget, Jean. Structuralism. New York: Basic Books, 1970.
Preucel, Robert W., Hodder, Ian (red.). Contemporary Archaeology in Theory: The New Pragmatism. 2nd ed. Malden–Oxford: Wiley-Blackwell, 2010.
Rose, Gillian. Visual Methodologies: An Introduction to the Interpretation of Visual Materials. London: SAGE, 2001.
[Interpretacja materiałów wizualnych. Krytyczna metodologia badań nad wizualnością. przeł. E. Klekot, Warszawa: PWN, 2010.]
Silverman, David. Interpreting Qualitative Data. 6th ed. London: SAGE, 2020.
Sułek, Antoni. W terenie, w archiwum i laboratorium. Studia z metodologii badań społecznych. Warszawa: IFiS PAN, 1990.
Topolski, Jerzy. Metodologia historii. Warszawa: PWN, 1983.
Wodak, Ruth, Meyer, Michael (red.). Methods of Critical Discourse Analysis. 2nd ed. London: SAGE, 2009.
Wood, Christopher S. A History of Art History. Princeton–Oxford: Princeton University Press, 2019.
Wright, Elizabeth. Psychoanalytic Criticism: Theory in Practice. 2nd ed. London–New York: Routledge, 1998.
Zunshine, Lisa. „Introduction: Cognitive Cultural Studies.” W: The Oxford Handbook of Cognitive Literary Studies, red. Lisa Zunshine, 1–14. Oxford: Oxford University Press, 2015.

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

• Strona przedmiotu 3700-KSM-MBK w USOSweb