Ogród – miasto – państwo w domenie śródziemia 3700-KSM-K-OMP
Zakres tematyczny:
Wprowadzenie: Śródziemnomorze jako przestrzeń kulturowa.
Ogród jako raj i mikrokosmos. (Mezopotamia, Egipt, Grecja, chrześcijańska tradycja ogrodów)
Miasto jako organizm i wspólnota. (polis grecka, rzymskie civitas)
Państwo idealne: od Platona do Augustyna. (Państwo Boże i ziemskie)
Hierarchia kosmiczna i polityczna: symbolika miast i pałaców.
Ogrody w islamie: przestrzeń sacrum i rozkoszy.
Idea miasta w średniowieczu: miasto otoczone murem.
Renesansowy ogród i miasto jako wyraz porządku i harmonii.
Barokowe przestrzenie władzy: ogrody wersalskie i reprezentacyjne place miejskie.
Utopia, Nowa Atlantyda, Nowe Jerozolimy: przestrzeń marzeń o idealnym państwie.
Miasto w literaturze i sztuce: od Boskiej Komedii po Italo Calvino.
Upadek ogrodu i miasta: motywy degradacji w kulturze nowoczesnej.
Miasto jako labirynt i państwo jako chaos: XX wiek.
Ogrody i miasta w kulturze popularnej: film, literatura fantasy, komiksy.
Podsumowanie: od ogrodu rajskiego do miasta globalnego.
Region Morza Śródziemnego ma bogatą historię od czasów starożytnych do współczesności. Konwersatorium może zacząć od omówienia starożytnych cywilizacji, takich jak Mezopotamia, Egipt, Grecja i Rzym, aby następnie przejść przez okres średniowiecza z wpływami islamskimi i bizantyjskimi, do renesansu i do czasów współczesnych. W ten sposób będzie można pokazać ewolucję i interakcje na przestrzeni czasu. Warto będzie też zauważyć przenikanie się czynników kulturowych, politycznych i środowiskowych. Czynniki środowiskowe, takie jak klimat, geografia i zasoby, byłyby powiązane z tym, dlaczego rozwinęły się określone style ogrodów lub układy miast. Pojawią się studia przypadków. Na przykład Wiszące Ogrody Babilonu z czasów starożytnych, islamskie ogrody w Hiszpanii, takie jak Alhambra, renesansowe ogrody włoskie i być może nowoczesne miejskie tereny zielone. Każde studium przypadku powinno podkreślać wzajemne oddziaływanie między projektowaniem ogrodów, planowaniem urbanistycznym i ideologią państwową. Ramy teoretyczne mogą obejmować koncepcje takie jak przestrzenie sakralne i świeckie, ogród jako symbol władzy lub raju, zasady planowania urbanistycznego i polityczne wykorzystanie przestrzeni publicznej. Determinizm środowiskowy może być również teorią do omówienia wpływu klimatu śródziemnomorskiego na projekty ogrodów i miast.
Rodzaj przedmiotu
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Wiedza
K_W01 Zna i rozumie zagadnienia związane z kulturami Śródziemnomorza zarówno w odniesieniu do epok dawnych, jak i współczesności.
K_W06 Zna i rozumie w pogłębionym stopniu powiązania między dyscyplinami humanistycznymi, które dotyczą studiów nad kulturą oraz specyficzne zależności między nimi, zależności; rozumie podstawy podejścia interdyscyplinarnego w studiach kulturoznawczych i międzycywilizacyjnych.
Umiejętności
K_U01 Potrafi samodzielnie formułować problemy badawcze, dokonuje właściwego doboru źródeł.
K_U02 Potrafi przeprowadzić krytyczną analizę i interpretację wybranych wytworów i zjawisk kultury oraz ich ocenę, a także określić ich oddziaływanie w procesie historyczno-kulturowym.
K_U03 Potrafi przekazać uzyskane wyniki w postaci wypowiedzi ustrukturyzowanej i uargumentowanej, zarówno w formie pisemnego opracowania, jak i ustnego wystąpienia.
Kompetencje społeczne: absolwent jest gotów do:
K_K01 Jest gotów do oceny poznawanych treści i uznaje znaczenie wiedzy oraz rozumie potrzebę wykorzystywania jej w rozwiązywaniu problemów praktycznych i teoretycznych.
K_K05 Uczestnicząc w dyskusji, jest gotów do okazania szacunku wobec poglądów partnerów i do użycia argumentów merytorycznych; jest gotów do przyjęcia zasad tolerancji i różnic kulturowych.
Kryteria oceniania
- Uczestnictwo (20%): Zaangażowanie w dyskusje i cotygodniowe refleksje.
- Praca semestralna (30%): Porównanie dwóch historycznych studiów przypadku (1500 słów).
- Prezentacja (20%): 15-minutowa analiza powiązania miasta-ogrodu-państwa.
- Projekt końcowy (30%): Praca badawcza lub projekt kreatywny (np. model wirtualny).
Obecność i aktywność na zajęciach (minimum 75%)
Esej pisemny na wybrany temat (3–5 stron)
Krótka prezentacja ustna (opcjonalnie)
Literatura
Podstawowa:
Platon, Państwo (fragmenty)
Św. Augustyn, Państwo Boże (fragmenty)
J.-P. Vernant, Mit i myśl w starożytnej Grecji
Italo Calvino, Niewidzialne miasta
Umberto Eco, Sztuka i piękno w średniowieczu (fragmenty o przestrzeni)
Strabo’s Geography, Ibn Luyun’s Treatise on Agriculture.
Braudel, The Mediterranean City, Gardens of the Roman Empire (anthology).
Ruggles, Water Management in Islamic Gardens
Owens, Urbanization in Ancient Greece.
Uzupełniająca:
Georges Duby, Średniowieczne miasta
Mircea Eliade, Sacrum i profanum
Paul Zumthor, Miasto średniowieczne
Michel Foucault, Heterotopie (esej)
Lewis Mumford, Miasto w historii
The Secret Garden (documentary), Mediterranean Landscapes
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: