Georg Simmel: narodziny socjologii z ducha świata mieszczańskiego, które jest czymś „więcej-niż-życiem” (Mehr-als-Leben). 3700-KON37-AL
Seminarium poświęcone będzie myśli niemieckiego socjologa Georga Simmela (1858 - 1918). Zjawiskiem, które Simmla fascynowało było życie człowieka w różnorodności jego społecznych przejawów. W kluczowym wyrażeniu Lebensanschauung człon Lebens - (życie) jest jasny, wszystkie kwestie sporne dotyczą rzeczownika anschauung, który, może oznaczać – naoczność, intuicję – rozumianą albo po Kantowsku (jako aprioryczną formę poznania), albo po Bergsonowsku (jako intuicję bezpośrednich danych świadomości). W rezultacie problem Simmela, wyznacza kontrowersja: Bergson kontra Kant. Bezpośrednie życie dane w intuicji domaga formy. Dzięki niej staje się, jak zauważa Simmel, „bardziej-życiem” (mehr-Leben): „jest nieustannym wytwarzaniem na nowo”. Wytwarzanie nie jest jedną z funkcji życia, które ono spełnia, bowiem „jest ona z życiem tożsama”. Samo wytwarzanie nie jest jednak tylko „bardziej-życiem”, w akcie wytwarzania samego siebie życie okazuje się zarazem czymś „więcej-niż-życiem” (Mehr-als-Leben). Na seminarium będziemy chcieli zrozumieć tą enigmatyczną formułę, tj. kiedy „życie” staje się czymś „więcej niż życie”? Seminarium zmierza to systemowej i całościowej lektury tekstów Simmela.
1. Co jest właściwym przedmiotem socjologii?
Literatura: Georg Simmel, Podstawowe zagadnienia socjologii. Jednostka i społeczeństwo, przeł. M. Łukasiewicz, [w:] tenże, Socjologia, Warszawa 1975, 2006, s. 3-67.
2.Co to jest grupa społeczna?
Literatura: Georg Simmel, Ilościowe aspekty grupy. przeł. M. Łukasiewicz, [w:] tenże, Socjologia, Warszawa 1975, 2006, s. 67-137.
3.Problem władzy: nadrzędności podrzędność
Literatura: Georg Simmel, Nadrzędności podrzędność. przeł. M. Łukasiewicz, [w:] tenże, Socjologia, Warszawa 1975, 2006, s. 137-227.
4.Związek tajny
Literatura: Georg Simmel, Nadrzędności podrzędność. przeł. M. Łukasiewicz, [w:] tenże, Socjologia, Warszawa 1975, 2006, s. 227-283.
5.Obcy, miasto, wierność
Literatura: Georg Simmel, Nadrzędności podrzędność. przeł. M. Łukasiewicz, [w:] tenże, Socjologia, Warszawa 1975, 2006, s. 283-315.
6.Pieniądz i wartość
Literatura: Georg Simmel, Filozofia pieniądza, przeł. A. Przyłębski, Poznań: Wydawnictwo Fundacji Humaniora 1997, s. 9-173
7.Ubóstwo, marnotrawstwo, pieniądz
Literatura: Georg Simmel, Filozofia pieniądza, przeł. A. Przyłębski, Poznań: Wydawnictwo Fundacji Humaniora 1997, s. 173-257.
8.Wolność i pieniądz
Literatura: Georg Simmel, Filozofia pieniądza, przeł. A. Przyłębski, Poznań: Wydawnictwo Fundacji Humaniora 1997, s. 257-321.
9.Styl życia, osoba i pieniądz
Literatura: Georg Simmel, Filozofia pieniądza, przeł. A. Przyłębski, Poznań: Wydawnictwo Fundacji Humaniora 1997, s. 321-489.
10.Nowoczesność: dyskrecja, ozdoba, wstyd
Literatura: Georg Simmel, Pisma socjologiczne, wybór, oprac. i wprow. Heinz-Jürgen Dahme i Otthein Rammstedt ; przekł. Małgorzata Łukasiewicz ; wstęp do wyd. pol. Jerzy Szacki, Warszawa 2008, s. 59-193.
11.Odziaływanie i wdzięczność
Literatura: Georg Simmel, Pisma socjologiczne, wybór, oprac. i wprow. Heinz-Jürgen Dahme i Otthein Rammstedt ; przekł. Małgorzata Łukasiewicz ; wstęp do wyd. pol. Jerzy Szacki, Warszawa 2008, s. 193-365.
12.Indywidualizm i uspołecznienie
Literatura: Georg Simmel, Pisma socjologiczne, wybór, oprac. i wprow. Heinz-Jürgen Dahme i Otthein Rammstedt ; przekł. Małgorzata Łukasiewicz ; wstęp do wyd. pol. Jerzy Szacki, Warszawa 2008, s. 365-419.
13.Socjologia drobiazgów: moda, podróże, turystyka, obrazy
Literatura: Georg Simmel, Most i drzwi. Wybór esejów, tłum. M. Łukasiewicz, Warszawa 2005, s. 3-163.
14.Socjologia drobiazgów: miasta, zmysły, posiłki, karykatury
Literatura: Georg Simmel, Most i drzwi. Wybór esejów, tłum. M. Łukasiewicz, Warszawa 2005, s. 163-345.
15.Socjologia życia: śmierć, nieśmiertelność, życie
Literatura: Georg Simmel, Filozofia życia – Cztery rozdziały metafizyczne, przeł. M. Tokarzewska, Warszawa 2008.
Rodzaj przedmiotu
Założenia (opisowo)
Efekty kształcenia
K_W01 ma podstawową wiedzę o miejscu i roli nauk humanistycznych, społecznych, ścisłych i przyrodniczych w kulturze dawnej i współczesnej
K_W02 zna podstawową terminologię nauk humanistycznych i społecznych
K_W05 zna zależności pomiędzy różnymi dyscyplinami humanistycznymi zajmującymi się badaniami dzieł sztuki w kulturze, socjologicznego kontekstu działalności kulturowej
K_W06 zna zależności pomiędzy dyscyplinami humanistycznymi oraz naukami ścisłymi i przyrodniczymi w kontekście filozoficznym i społecznym
K_W10 ma podstawową wiedzę o najnowszych osiągnięciach metod badań interdyscyplinarnych w naukach humanistycznych, społecznych, ścisłych i przyrodniczych
K_U02 potrafi dokonywać analizy tekstów artystycznych, filozoficznych i socjologicznych za pomocą odpowiednich narzędzi badawczych oraz prezentować wyniki swych prac
K_K01 rozumie potrzebę nieustannego kształcenia po ukończeniu studiów
K_K02 rozumie zasady, reguły oraz konieczność pracy zespołowej
K_K03 rozumie dynamikę rozwoju naukowego, kulturowego i społecznego oraz śledzi nowe metody i paradygmaty badawcze
K_K04 potrafi organizować i współpracować z grupą oraz zajmować w niej różne role społeczne
K_K05 potrafi właściwie dokonać analizy środków służących do realizacji podjętych zadań
K_K06 ponosi odpowiedzialność za ochronę dziedzictwa kulturowego regionu, kraju i Europy
K_K07 rozumie zasady tolerancji i różnic kulturowych
Kryteria oceniania
Podstawowym kryterium oceny jest wynik na egzaminie końcowym.
Literatura
Georg Simmel, Socjologia, przeł. M. Łukasiewicz, Warszawa 2006. Georg Simmel, Filozofia pieniądza, przeł. A. Przyłębski, Poznań: Wydawnictwo Fundacji Humaniora 1997. Georg Simmel, Pisma socjologiczne, wybór, oprac. i wprow. Heinz-Jürgen Dahme i Otthein Rammstedt ; przekł. Małgorzata Łukasiewicz ; wstęp do wyd. pol. Jerzy Szacki, Warszawa 2008. Georg Simmel, Most i drzwi. Wybór esejów, tłum. M. Łukasiewicz, Warszawa 2005. Georg Simmel, Filozofia życia – Cztery rozdziały metafizyczne, przeł. M. Tokarzewska, Warszawa 2008. Sławomir Magała, Simmel, Warszawa: Wiedza Powszechna 1980.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: