Światotwórstwo w fantastyce. Od teorii do praktyki 3700-KON362-AL
Wykład ma zadanie przedstawić analizę przemian kulturowych po tzw. zwrocie światocentrycznym, czyli dostrzegalnej tendencji do przedkładania kreacji świata nad tworzenie angażującej fabuły i pogłębionych portretów psychologicznych postaci – której najczytelniejszym przejawem są transmedialne projekty w rodzaju Marvel Cinematic Universe, Star Wars Universe, Pottermore czy Star Citizen. W ramach zajęć omówione zostaną podstawowe typy światów fantastycznych (allotopie, utopie, dystopie, metatopie i metachronie), różnice między światem narracji (storyworld), uniwersum a multiwersum, podstawowe konwencje estetyczne (tzw. settingi, jak np. steampunk, atompunk, urban fantasy, gunpowder fantasy itp.) oraz trzy typy nowoczesnych relacji kształtujących powstające dziś makrosystemy narracyjne (transfikcjonalność, transmedialność oraz multimodalność).
Światotworzenie nie będzie jednak przedstawione wyłącznie jako specyficzna technika narracyjna, lecz raczej dyspozycja poznawcza właściwa człowiekowi już od urodzenia i przejawiająca się choćby w takich praktykach jak światogra, światoodczucie, narraktywność, fanowski parergon czy oikologiczne zamieszkiwanie. W toku zajęć Studenci zostaną zapoznani ze sposobami analizy konstrukcji świata narracji w oparciu o różnomedialne realizacje od serii Assassin’s Creed przez uniwersum Cosmere Brandona Sandersona aż po Ligę Niezwykłych Dżentelmenów. W toku wykładu wykorzystywana będzie autorska metodologia opracowana na potrzeby badania narracji światotwórczych, silnie inspirowana narratologią kognitywną i transmedialną, zakładającą funkcjonowanie zjawisk ponadmedialnych – a więc wymagających multidyscyplinarnego podejścia analitycznego niecharakteryzującego metodologii monomedialnych (literaturoznawstwa, filmoznawstwa, groznawstwa itd.).
Wykład kończyć się będzie kolokwium zaliczeniowym, sprawdzającym nie jednak wiedzę z zakresu badań nad światotwórstwem, ale przede wszystkim umiejętność jej praktycznego zastosowania w analizie narracji oraz światów fantastycznych.
Rodzaj przedmiotu
Założenia (opisowo)
Literatura
Mark J. P. Wolf, Building Imaginary Worlds. The Theory and History of Subcreation, New York: Routledge 2013.
The Routledge Companion to Imaginary Worlds, red. Mark J. P. Wolf, New York: Routledge 2018.
The Cambridge Companion to Fantasy Literature, red. Edward James, Farah Mendlesohn, Cambridge: Cambridge University Press 2012.
The Cambridge Companion to Science Fiction, red. Edward James, Farah Mendlesohn, Cambridge: Cambridge University Press 2003.
Brian Stableford, Historical Dictionary of Fantasy Literature, Lanham: The Scarecrow Press 2005.
Brian Stableford, The A to Z of Fantasy Literature, Lanham: The Scarecrow Press 2009
Narracje fantastyczne, red. Ksenia Olkusz, Krzysztof M. Maj, Kraków: Ośrodek Badawczy Facta Ficta 2018.
Krzysztof M. Maj, Allotopie. Topografia światów fikcjonalnych, Kraków: Universitas 2015 (wybrane rozdziały lub dowolny inny tekst o allotopii).
Krzysztof M. Maj, Światotwórstwo w fantastyce. Od przedstawienia do zamieszkiwania, Kraków: Universitas 2019
Krzysztof M. Maj, Czas światoodczucia. Imersja jako nowa poetyka odbioru, „Teksty Drugie” 2015, nr 3, ISSN: 0867-0633, ss. 368-394.
Krzysztof M. Maj, Transmedial World-building in Fictional Narratives, „IMAGE. Journal of Interdisciplinary Image Science” 2015, nr 22, ISSN: 1614-0885, ss. 83-96
Krzysztof M. Maj, Wymiary transfikcjonalności, „Przestrzenie Teorii” 2018, t. 30, ss. 147-166
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: