Fryderyk Chopin jako bohater kultury popularnej XIX i XX wieku 3700-KON243-AL

Przedmiotem naszych rozważań będzie analiza rekonstruowania postaci Fryderyka Chopina w perspektywie antropologii pamięci w możliwie jak najszerszym ujęciu interdyscyplinarnym. Naszym celem będzie stworzenie jak największej bazy danych dokumentującej obecność Chopina w kulturze popularnej XIX i XX wieku, a także początku XXI wieku oraz próba jej analizy.

Studenci i Prowadząca podejmą wspólne poszukiwania biegnące w dwóch głównych kierunkach:
1. Przyjrzenia się recepcji postaci Fryderyka Chopina w Polsce i na świecie przez ustalenie paradygmatów – figur mitu chopinowskiego, który zaczął kształtować się jeszcze za życia artysty. Ikoniczna postać Chopina funkcjonuje jako kulturowa matryca pozwalająca dostrzec przemiany obyczajowości i tożsamości w długim trwaniu. Ważnym elementem działań badawczo-naukowych będzie pogłębiona lektura pism z historii idei, antropologii kulturowej i badań performatywnych a następnie zastosowanie tej metodologii do analizy różnorodnych tekstów kultury.
2. Analiza konceptów – idei – w ramach recepcji postaci Fryderyka Chopina. Studenci poruszać się będą w kręgu różnorodnych tekstów kultury XIX i XX wieku – m. in. korespondencji, dzienników, prasy, przemówień politycznych, literatury pięknej, czy źródeł wizualnych, filmu etc.

Konwersatorium będzie zbudowane z dwóch chronologicznych bloków tematycznych, realizowanych przez dwa kolejne semestry roku akademickiego 2018/2019.

1. Prezentacja paradygmatów chopinowskich w XIX wieku i ich odbicia w kulturze popularnej epoki – faza współczesna Chopinowi, faza postromantyczna, faza modernistyczna, faza neoklasyczna.
2. Prezentacja paradygmatów chopinowskich w XX wieku i ich odbicia w kulturze popularnej epoki – faza wojenna, faza socjalistyczna, faza kapitalistyczna, faza współczesna.

Merytoryczna zawartość każdego semestru dostosowywana będzie do potrzeb i oczekiwań studentów. Propozycja wyjściowa, przygotowana przez prowadzącą, obejmuje:

Idee, koncepty, figury mitu chopinowskiego:
1. Chopin w kręgu idei narodowej
2. Sceniczne wyobrażenia Chopina
3. Chopin w filmie fabularnym
4. Chopin w filmie dokumentalnym
5. Chopin w malarstwie, rysunku, grafiti i komiksie
6. Chopin w poezji
7. Chopin a karykatura
8. Chopin w muzyce XIX i XX wieku
9. Chopin wizjoner
10. Chopin konspiracyjny i zakazany
11. Chopin uosobienie fortepianu
12. Artysta milczący versus tempo rubato
13. Płeć performera versus dusza anioła
14. Chopin w perspektywie transkulturacji
15. Chopin w fonosferze codziennej

Analiza następujących utworów:
1. Korespondencja Fryderyka Chopina
2. Fryderyk Chopin Franciszka Liszta
3. Historia mojego życia George Sand
4. Dzienniki Eugeniusza Delacroix
5. Czarne kwiaty Cypriana Kamila Norwida
6. Fryderyk Chopin jako muzyk i człowiek Fredericka Niecksa
7. Chopin. Życie i twórczość Ferdynanda Hoesicka
8. Chopin i Nietzsche Stanisława Przybyszewskiego
9. Fryderyka Chopina mit o duszy polskiej. Słowo wstępne wygłoszone w Filharmonii Warszawskiej na Uroczystym obchodzie 75-tej rocznicy śmierci F. Chopina, oraz inne teksty o Chopinie Karola Szymanowskiego
10. Przemówienia Ignacego Jana Paderewskiego
11. Lato w Nohant i inne teksty o Chopinie Jarosława Iwaszkiewicza
12. Ostatni koncert Stanisławy Flszarowej –Muskat
13. Kochankowie z klasztoru Valdemosa Janusza Krasińskiego
14. Młodość Chopina Aleksandra Forda
15. Błękitna Nuta Andrzeja Żuławskiego
16. Pianista Romana Polańskiego
17. Dokumenty z Konkursu Chopinowskiego

Możliwe będą wizyty gości specjalnych – współczesnych twórców świata teatru, filmu i muzyki – w kontekście omawianych tekstów kultury. Szczegóły do uzgodnienia i potwierdzenia.