Wstęp do literaturoznawstwa 3700-FN-2-WL
Zajęcia stanowią wprowadzenie do wiedzy o dziele literackim oraz metodologii badań literackich. Studenci zapoznają się z elementami wiedzy o specyfice i strukturze dzieła literackiego oraz o sposobach jego analizy i interpretacji z uwzględnieniem różnic rodzajowych i gatunkowych. Studenci wykorzystują pozyskane narzędzia interpretacyjno-analityczne do pracy z tekstem literackim. Omawiane teksty skupiać się będą także na problematyce recepcji kultury greckiej w literaturze polskiej i europejskiej.
Zagadnienia szczegółowe:
1. Teoria a współczesne badania nad literaturą i kulturą.
2. Struktura tekstu lirycznego.
3. Struktura tekstu epickiego.
4. Struktura tekstu dramatycznego.
5. Gatunek literacki.
6. Gatunki pograniczne.
7. Styl tekstu i środki poetyckie.
8. Komunikacja literacka – odbiorca wirtualny, odbiorca realny.
9. Tekst literacki jako tekst kultury.
10. Temat i motyw w strukturze dzieła literackiego.
11. Mit i archetyp w opisie dzieła sztuki.
12. Aluzja literacka i cytat w strukturze utworu literackiego.
13. Pogranicza sztuk – literatura i sztuki plastyczne.
14. Szkoły i kierunki teoretyczne.
Tematyka zajęć może ulec zmianie.
Rodzaj przedmiotu
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Po ukończeniu przedmiotu:
W zakresie WIEDZY student/-ka zna i rozumie:
- zna terminologię nauk filologicznych i rozumie ich rolę w kulturze (K_W01);
- zastosowanie terminologii literaturoznawczej (narracja, konstrukcja świata przedstawionego, struktura dzieła, gatunkowość, pojęcie stylu) do analizy utworu literackiego, dzięki czemu potrafi dostrzec walory dzieła związane nie tylko z treścią, ale także zabiegami artystycznymi (K_W10);
- wybrane szkoły i kierunki teoretyczne (strukturalizm, poststrukturalizm, postkolonializm, fenomenologia, itd.); zna podstawowe metody analizy i interpretacji tekstów kultury właściwie tym kierunkom, które potrafi zastosować do analizy dzieła literackiego, zarówno wierszy z dawnych epok, jak i współczesnych tekstów kultury: esejów, opowiadań, dramatów (K_W11);
b) W zakresie UMIEJĘTNOŚCI student/-ka potrafi:
- odnaleźć dawne i współczesne wydania wierszy, opowiadań, esejów, dramatów poruszających tematykę grecką; potrafi ocenić wartość literacką i kulturową odnalezionych tekstów, rozpoznać bogactwo motywów – motyw grobu Agamemnona, motywy mitologiczne, poetycki obraz greckiego pejzażu; rozumie potrzebę ochrony własności intelektualnej; zna podstawowe prawa autorskie i funkcje cytatu i aluzji literackiej (K_U01);
- sprecyzować temat, a także wyznaczyć wyraziste cele pracy interpretacyjnej; potrafi odnaleźć literaturę przedmiotu i rozumie potrzebę korzystania z dorobku innych badaczy (K_U05);
- korzystać z katalogów bibliotek – Polona, Biblioteka Narodowa, itd.; słowników – Wielkiego Słownika Biograficznego, Słownika literatury polskiej XIX wieku, Nowego Korbuta, itd. (K_U09).
c) W zakresie KOMPETENCJI SPOŁECZNYCH student/-ka jest gotów do:
- ma potrzebę sięgania po nieznane sobie dzieła literackie; jest świadomy różnorodności literatury, a także rozumie jej funkcję społeczną i kulturową; ma świadomość tego, że narzędzia teoretycznoliterackie pomagają zrozumieć nieznane dzieła literackie i ma potrzebę praktycznego wykorzystywania tych umiejętności (K_K01);
- poznawania nowych metod badawczych; rozumie, że szerokie kompetencje językowe są konieczne do dostrzeżenia bogactwa literackiego dziedzictwa Polski i Grecji; rozumie funkcje teatru i odczuwa potrzebę uczestnictwa w życiu kulturalnym (K_K02);
- docenia wpływ kultury greckiej na polską literaturę; rozumie, że wykorzystanie motywów greckich może służyć do mówienia o bieżącej sytuacji politycznej, do wyrażania treści egzystencjalnych i tożsamościowych (K_K03);
Kryteria oceniania
1. Podstawą zaliczenia są wymienione poniżej formy aktywności:
– aktywność na zajęciach;
– przygotowanie do zajęć, uczestnictwo w dyskusji;
– pisemna praca przedstawiająca samodzielną, wnikliwą, o przejrzystej kompozycji analizę i interpretację wybranego dzieła literackiego, której temat należy uzgodnić uprzednio z osobą prowadzącą zajęcia.
2. Ocena końcowa uwzględnia:
– aktywność na zajęciach;
– przygotowanie do zajęć i aktywny udział w zajęciach;
– pracę pisemną.
Dopuszczalna liczba nieobecności wynosi dwie.
Trzecia i czwarta nieobecność wymagają indywidualnego zaliczenia zajęć.
Pięć i więcej nieobecności powoduje niezaliczenie zajęć i konieczność ich powtarzania
Literatura
Opracowania (wybór)
• Burzyńska A., Markowski M.P., Teorie literatury XX wieku. Podręcznik, Kraków 2006.
• Dramat polski: interpretacje, cz. 1 i 2, red. Ciechowicz J., Majchrowski Zbigniew, Gdańsk 2001.
• Głowiński M., Kostkiewiczowa T., Okopień-Sławińska A., Zarys teorii literatury (jedno z wielu wydań).
• Ilustrowany słownik terminów literackich. Historia, anegdota, etymologia, red. Kadłubek Z., Mytych-Forajter B., Nawarecki A., Gdańsk 2019.
• Jonathan C., Teoria literatury. Bardzo krótkie wprowadzenie, Warszawa 1998.
• Kalinowska M., Grecja romantyków. Studia nad obrazem Grecji w literaturze romantycznej, Toruń 1994.
• Korwin-Piotrowska D., Poetyka – przewodnik po świecie tekstów, Kraków 2011.
• Liryka polska: interpretacje, red. Prokop J. Sławiński J., Gdańsk 2001 (lub wyd. wcześniejsze).
• Okoń W., Alegorie narodowe. Studia z dziejów sztuki polskiej XIX wieku, Wrocław 1992.
• Problemy socjologii literatury, red. Sławiński J., Wrocław 1971.
• Problemy teorii dramatu i teatru, red. J. Degler (jedno z kilku wydań, najlepiej: Wrocław 2003).
• Ratajczakowa D., Sługa dwóch panów: dwoisty żywot dramatu, „Teksty Drugie” 1990, nr 5-6, s. 80-92.
• Sławińska I., Odczytywanie dramatu, Warszawa 1988.
• Słownik literatury polskiej XIX wieku, red. Kowalczykowa A., Bachórz J., Wrocław 2002.
• Słownik terminów literackich, red. M. Głowiński, T. Kostkiewicza, A. Okopień-Sławińska, J. Sławiński (jedno z kilku wydań).
• Ziomek J., Retoryka opisowa, Wrocław 1990 (i wyd. nast.)
Teksty literackie (wybór):
wiersze K. Przerwy-Tetmajera (motywy greckie);
Z. Herbert, Labirynt nad morzem (wybrany esej);
J. Słowacki (wybrane wiersze z motywami filhelleńskimi, w tym fragmenty Podróży do Ziemi Świętej z Neapolu, fragmenty dramatu Lambro); wybrane opowiadanie z tomu Fonos. Zbrodnia po grecku. Antologia opowiadań kryminalnych, Wrocław 2022 i inne.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: