Wprowadzenie do kultury Grecji antycznej (wraz z kanonem lektur w przekładach polskich) 3700-FN-1-WDKGA
Zajęcia stanowią wprowadzenie do historii i literatury starożytnej Grecji (od czasów Homera po epokę hellenistyczną). Nacisk położony jest na 1/ najważniejsze wybrane aspekty kultury antycznej, zwł. te części dziedzictwa antycznego, które okazały się żywe w kulturze nowogreckiej oraz 2/ zagadnienia zw. z lekturą autorów antycznych i elementami pracy badacza tekstów dawnych (np. transmisja tekstu antycznego, problemy interpretacji tekstu).
Zakres tematów w aktualnym cyklu dydaktycznym:
1–3. Uwagi wstępne. Przegląd tematów i przewodnik bibliograficzny. Omówienie kanonu lektur antycznych i wymagań egzaminacyjnych.
Jak czytać autorów antycznych:
Co to jest tekst? Specyfika tekstu antycznego. Kształt fizyczny książki, systemy pisma, materiały piśmiennicze. Dzieje transmisji tekstu antycznego. Nauki pomocnicze filologii klasycznej. Stan zachowania tekstu antycznego. Elementy krytyki tekstu. Przekłady z literatur antycznych i związane z tłumaczeniem problemy.
4. Homer nauczycielem Greków – Achilles i Odyseusz, dwa modele aner aristos.
5. Z dziejów liryki greckiej; gatunki, przedstawiciele (lektura fragmentów utworów w przekładach polskich).
6. Sztuka grecka I: W świecie waz. Wiadomości wstępne: produkcja, kształty, style malarstwa wazowego, przedstawiciele. Pokaz animacji rysunków wazowych.
7. Wprowadzenie do dramatu antycznego (Arystoteles Poetyka).
8–9. Konwencje teatralne. Czas i przestrzeń w dramacie greckim.
10. Sympozjon – fenomen kultury greckiej (Uczta Platona) .
11. Z dziejów sztuki greckiej II: Rzeźba sakralna (świątynia) i statuaryczna (slajdy).
12. Wymowa: Epitafios logos.
13. Z dziejów sztuki greckiej III: Wzgórze Akropolu (slajdy).
14. Jak żyć? – odpowiedzi greckich filozofów (filozofia przedsokratejska, sokratycy mniejsi, wielkie szkoły filozoficzne).
Kolejność i zakres tematyki mogą ulegać zmianom w razie potrzeby (zgodnie z zainteresowaniami słuchaczy).
Nakład pracy studenta:
30 godz. uczestnictwa w zajęciach;
ok. 60 godz. pracy własnej (przygotowanie kanonu lektur i lektury do testu z mitologii).
Rodzaj przedmiotu
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Po ukończeniu zajęć
W zakresie WIEDZY student/-ka zna i rozumie:
- problemy i metody pracy badaczy tekstu antycznego; K_W02, K_W05
- specyfikę przedmiotową i metodologiczną filologii K_W02, K_W05, K_W13
- terminologię naukową, jaką posługują się filolodzy klasyczni (warunki i stan zachowania tekstu, przygotowanie edycji, problemy rekonstrukcji, K_W02, K_W13, K_W14
- trudności, na jakie natrafia tłumacz autorów antycznych; K_W02, K_W05, K_W15
- główne okresy periodyzacji dziejów antycznej Grecji i literatury, główne gatunki literackie i przedstawicieli; K_W13, K_W14
- wiadomości o sztuce greckiej;- pogłębia znajomość mitologii. K_W13, K_W15
W zakresie UMIEJĘTNOŚCI student/-ka potrafi:
- wyszukać, selekcjonować, krytycznie ocenić dane potrzebne do samodzielnego przygotowania prac i zadań;K_U01, K_U02
- dostrzeć elementy tradycji antycznej w literaturze i kulturze nowożytnej (wybrane przykłady); K_K03
- tworzyć typowe prace semestralne (rozprawka, analiza literacka itp.) K_K01, K_U02
W zakresie KOMPETENCJI SPOŁECZNYCH student/-ka jest gotów do:
- docenia znaczenie dziedzictwa greckiego w kulturze polskiej i europejskiej. K_K03
- uświadomienia sobie ograniczonego zakresu własnej wiedzy i umiejętności; K_K01
- organizowania sobie samodzielnej pracy, K_K01
Kryteria oceniania
Na zaliczenie na ocenę składają się:
- pisemny sprawdzian znajomości mitologii;
- zaliczenie ustne znajomości Iliady Homera oraz Poetyki Arystotelesa w przekładach polskich;
- aktywność na zajęciach (indywidualne prezentacje).
Dopuszczalna liczba nieobecności wynosi dwie.
Trzecia i czwarta nieobecność wymagają indywidualnego zaliczenia zajęć.
Pięć i więcej nieobecności powoduje niezaliczenie zajęć i konieczność ich powtarzania
Literatura
Obowiązkowa:
W. Lengauer: Starożytna Grecja okresu archaicznego i klasycznego, Warszawa 1999.
J. Łanowski, ks. M. Starowieyski: Literatura Grecji starożytnej. Od Homera do Justyniana, Warszawa 1996.
D. Dembińska-Siury: Człowiek odkrywa człowieka, Warszawa 1991.
A. Świderkówna: Hellenika. Wizerunek epoki od Aleksandra do Augusta. Warszawa 1974
K. Marciniak, Mitologia grecka i rzymska. Bohaterowie ponad czasem. Opowieści o bogach i herosach. Konteksty kulturowe. Historia i współczesność, Warszawa-Bielsko-Biała 2010.
Literatura uzupełniająca wybrana
J. Chadwick: Odczytanie pisma linearnego B, Warszawa 1975.
M.H. Hansen: Demokracja ateńska w czasach Demostenesa, Warszawa 1999.
O. Jurewicz, L. Winniczuk: Starożytni Grecy i Rzymianie w życiu prywatnym i publicznym, Warszawa 1968.
J.-P. Vernant: Źródła myśli greckiej, Warszawa 1969.
A.I. Finley: Grecy, Warszawa 1965.
O. Gigon: Główne problemy filozofii starożytnej, Warszawa 1996.
M. Kocur: Teatr antycznej Grecji, Wrocław 2001.
J. K. Davies: Demokracja w Grecji klasycznej, Warszawa 2003.
F. W. Walbank: Świat hellenistyczny, Warszawa 2003.
M. Bernhard: Sztuka grecka, Warszawa 1981.
Recepcja
W. Berschin: Grecko-łacińskie średniowiecze, Gniezno 2003.
T. Sinko, Hellada i Roma w Polsce, 1933.
I. Grześczak, Ścieżki śródziemnomorskie, Warszawa 2002.
M. Szymański, Ab ovo. Antyk, Biblia etc., Warszawa 2004.
Na pierwszym spotkaniu studenci otrzymują do powielenia Przewodnik bibliograficzny z obszerną literaturą.
Kanon lektur w przekładach:
1. Epos: Homer – Iliada i Odyseja.
2. Lirycy greccy (wybór).
3. Dramat : Oresteja Ajschylosa; Edyp królem Sofoklesa; Bachantki Eurypidesa oraz 1 komedia Arystofanesa lub Menandra.
4. Tukidydes – Mowa pogrzebowa (Epitafios logos) z Wojny Peloponeskiej.
5. Platon – Obrona Sokratesa i Uczta.
5. Arystoteles – Poetyka.
Zalecane / Recommended
Owidiusz, Metamorfozy.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: