Poszukiwanie sensu w procesie komunikacji transcywilizacyjnej 3700-CS-PSPK-23-OG

Przedmiot jest częścią programu “University- in- différance", zajmującego się zagadnieniami związanymi z możliwością przekraczania granicy kulturowej (cywilizacyjnej) oraz opartego na modelu współpracy z ludźmi z innych cywilizacji.
W ramach programu proponujemy model kształcenia DCL (Dialogue-Centered Learning). Podczas zajęć, uczestnicy są równoznacznymi, aktywnymi uczestnikami dialogu, dekonstrukcji i wspólnie wytwarzają sens. Studenci nabywają umiejętności w porównaniu procesu generowania sensu w komunikacji międzycywilizacyjnej w dobie globalizacji, interakcji pomiędzy "Ja i Innym" w różnych kulturowych kontekstach, transformacji oraz wielorakości sensu, tym samym odkrywają czym jest sens a znaczenie, a również ze dialog jest procesem tworzenia sensu.
Poszczególne cywilizacje ujmowane są w następujących kontekstach:
- społeczeństwo (kontekst więzi społecznych − polityka, prawo, wspólnota itd),
- gospodarka (kontekst więzi ekonomicznych − gospodarka, ekonomika),
- psychosomatyczne aspekty jednostki (kontekst więzi pokrewieństwa, psychosomatyki, zdrowia jednostki - rodzina, zdrowie),
- życie duchowe (kontekst więzi duchowych: edukacja, religia, filozofia, sztuka itd.),

Współpraca na zajęciach charakteryzuje się następującymi cechami:
1) otwartość, rozumianą w aspekcie policentrycznym, który uwzględnia perspektywy różnych cywilizacji.
2) interaktywność, jej mechanizmami są: wielopodmiotowość, dekonstrukcja i dialog. Założeniem interakcji aktorów jest spotkanie przedstawicieli różnych cywilizacji, z tego względu uczestnikami są także polscy studenci.
3) interdyscyplinarność, uwzględniająca różne obrazy świata, czyli kultury. Praca nad rozwiązywaniem problemu naukowego toczy się z uwzględnieniem interdyscyplinarności: w gronie naukowców, kół badawczych, przy tworzeniu projektów.
4) innowacyjność, która oznacza otwarcie nowych perspektyw dla poszukiwania wiedzy w procesie umiędzynarodowienia.

Składa się z dwóch bloków.
Blok 1. Dialog a sens w komunikacji międzycywilizacyjnej.
Generowanie sensu w komunikacji międzycywilizacyjnej w dobie globalizacji. Interakcja pomiędzy "Ja i Innym" a różne konteksty sensu. Zagadnienia sensu: transformacja, wielorakość sensu. Sens a znaczenie. Dialog jest procesem tworzenia sensu.
Uniwersytet staje się miejscem spotkań międzycywilizacyjnych. Nabiera wymiaru globalnego. Celem zajęć jest próba określenia tego wymiaru przy pomocy zasady zróżnicowania (différance, wg Jacques'a Derridy), zmienności, uwzględniającej różnorodność cywilizacyjną. W takim ujęciu globalizacja jest procesem międzycywilizacyjnym, który łączy w sobie ambiwalentne cechy, rozbieżne zjawiska i trendy. Proces ten jest pozbawiony jednoznaczności, wzbudza przeciwstawne oceny. Globalizacja jako proces międzycywilizacyjny i jest Pograniczem. Proces ten przebiega przez porównanie cywilizacji współdziałających ze sobą wraz z innymi podmiotami. Proces ten może przebiegać w relacji równoważnej, zawierając cechy dialogu. Czy oznacza to zanik różnorodności cywilizacyjnej, czy też powstanie nowych zjawisk? Czy można mówić o jakimkolwiek punkcie odniesienia, czy pluralizm jako cecha globalizacji może być podważany? Czym jest sens w różnych kontekstach? W komunikacji międzycywilizacyjnej istotne jest wdrożenie elementów antropologicznych, które pozwalają na uchwycenie tego, co dzieje się, gdy przekraczamy granicę własnej kultury stając się Obcym dla innych i sami stając w obliczu obcości. Analizować będziemy reakcje na odmienność kulturową i różne etapy adaptacji podczas życia w innej kulturze. Celem jest uświadomienie sobie, że uczestnictwo w innej kulturze może być procesem świadomym, ale wymagającym określonych kompetencji. Kulturowe spojrzenie na nową rzeczywistość, otwarcie się na nowe sensy – jako na całościowy system innych norm, wartości, zachowań i kompetencji - ma pomóc studentom w poradzeniu sobie z różnymi poziomami szoku kulturowego i problemami w adaptacji, w łatwiejszym (świadomym) poruszaniu się po nieczytelnych dla nich regułach obcej kultury, w tym w relacjach z Polakami. Ostatnim etapem zajęć będzie analiza zmianywynikającej z kontaktu z inną kulturą, otwarcie się na sens w różnych kontekstach.

Blok 2. Poszukiwanie sensu w spotkaniach międzycywilizacyjnych
Celem tego bloku zajęciowego jest pokazanie studentom, że zrozumienie innej cywilizacji wymaga czegoś więcej niż zestawu informacji na jej temat. Pełna komunikacja międzycywilizacyjna polega na odkryciu jej sensu. To kwestia przyjęcia postawy dialogicznej, równowagi między partnerami, które pozwalają dostrzec odmienny kodeks postępowania i system wartości ludzi ją zamieszkujących. Ludzie, którzy dziś doświadczają różnic między cywilizacjami świata Zachodu i Wschodu wcale nie są pierwszymi, którzy zmagają się z problemem określenia i zrozumienia Obcego. To sytuacja trudna, z którą różnie sobie radzono na przestrzeni wieków.

Rodzaj przedmiotu

ogólnouniwersyteckie

Założenia (opisowo)

Kurs przeznaczony jest dla studentów z wiedzą o kulturach wykraczających poza krąg zachodni.

Koordynatorzy przedmiotu

Zoja Morochojewa

Efekty kształcenia

Program przyczyni się do:
1. przezwyciężenia problemów adaptacyjnych studentów-obcokrajowców na uniwersytecie, K_K02, K_K05 2. wytworzenia wspólnoty naukowej zajmującej się zagadnieniami pogranicza cywilizacyjnego, K_W04, K_W06 3. wykreowania takiej przestrzeni społeczno-dydaktycznej, w której możliwy byłby dialog cywilizacji dzięki przekroczeniu granic geograficznych, instytucjonalnych i psychofizycznych, K_K02, K_K05
4. stworzenia innowacyjnych technik nauczania w oparciu o podejście komparatystyczne, wielokulturowe z wykorzystaniem narzędzi komunikacji internetowej, K_U03
5. przygotowania innowacyjnej techniki nauczania uwzględniającej międzycywilizacyjne filtry/konteksty DCL.
Uczestnicy zyskują elementy wiedzy o różnych kręgach kulturowych, orientują się w ich podbudowie religijnej i ideologicznej. Studenci nabywają kompetencje poznawcze oraz funkcjonalne w zakresie dostosowania odpowiedniej metodologii porównawczej do przedmiotu badania. Studenci nabywają umiejętność rozpoznania metod badawczych stosowanych przy opisach różnorodnych kultur i form społecznych z ich instytucjami, wartościami i wzorami zachowań. Studenci nabierają aktywnej postawy wobec wezwań rzeczywistości transcywilizacyjnej.
K_W04, K_W06, K_W07, K_U02, K_U03, K_K02, K_K05

Odniesienie do kierunkowych efektów uczenia się dla przedmiotu:
absolwent:
K_W01 K_W01 ma poszerzoną i pogłębioną wiedzę o miejscu i roli nauk humanistycznych, społecznych i przyrodniczych w kulturze
K_W02 K_W02 zna i stosuje terminologię nauk humanistycznych, społecznych i przyrodniczych
K_W05 ma wiedzę o najnowszych metodach badań interdyscyplinarnych w naukach humanistycznych, społecznych i przyrodniczych
K_W06 zna i stosuje różne metody analizy i interpretacji dzieł artystycznych
K_W07 zna zasady komunikacji naukowej w zakresie nauk humanistycznych, społecznych i przyrodniczych ze szczególnym uwzględnieniem znajomości prawa własności intelektualnej
Student potrafi:
K_U01 potrafi samodzielnie selekcjonować informacje pochodzące z różnych źródeł naukowych, popularnonaukowych, publicystycznych i innych oraz dokonać ich krytycznej oceny.
K_U02 potrafi samodzielnie dobrać i zastosować odpowiednie narzędzia badawcze do analizy dzieł sztuki oraz tekstów naukowych i materiałów wizualnych
K_U03 potrafi samodzielnie opracować (z zachowaniem zasad ochrony własności intelektualnej) i zaprezentować wyniki swojej pracy naukowej i badawczej
K_U05 wykorzystuje interdyscyplinarne metody i narzędzia badawczych do analizy zjawisk kultury
K_U08 potrafi samodzielnie zanalizować tekst naukowy z dziedziny nauk humanistycznych, społecznych i przyrodniczych w języku polskim oraz w wybranym języku obcym
Student jest gotów do:
K_K02 jest gotów do dynamicznego rozwoju naukowego w obrębie nauk humanistycznych, społecznych i przyrodniczych oraz śledzi nowe metody i paradygmaty badawcze
K_K07 ma poszanowanie dla różnorodności kulturowej i przyrodniczej
K_K08 świadomie uczestniczy w życiu kulturalnym i społeczeństwie obywatelskim

Kryteria oceniania

Metody oceny oparte na kryterium punktacji. Ocena referatów, aktywności (idee, argumentacja) i obecności studentów na zajęciach. Kryteria oceniania przewidują dwa aspekty:
I ASPEKT to przyswojenie wiedzy, punktowane przez system ocen.
II ASPEKT to praktyczne stosowanie wiedzy przez wchodzenie w relacje wielokulturowe i tworzenie więzi z innymi uczestnikami programu. Punktowane będą umiejętności wyróżniane na czterech płaszczyznach:
• zarządzanie wiedzą przyswojoną w procesie dydaktycznym; twórcze podejście do problemu
• komunikacja transcywilizacyjna
• organizacja wiedzy i grupy
• umiejętności związane z koordynacją psychofizycznych funkcji organizmu człowieka.

liczba nieobecności dopuszczalnej - 3

Literatura

Appadurai A. (2005) Nowoczesność bez granic. Kulturowe wymiary globalizacji, przekład i wstęp Pucek Z., Kraków
Benedict R.,Chryzantema i miecz. Wzory kultury japońskiej. Warszawa, 1916.
Berger P.L., Luckmann Th., Społeczne tworzenie rzeczywistości, Warszawa 1983.
Bhabha, Homi K., Miejsca kultury, przekład T. Dobrogoszcz, Wyd. Uniw. Jagiellońskiego, Krąków 2010.
G. Deleuze. Logika sensu, PWN, Warszawa 2011.
Derrida Jacques, Jednojęzyczność innego, czyli protezaoryginalna, tłum. Andrzej Siemek, “Literatura na Świecie”, nr 11- 12, 1998.
Jullien Fr., Drogą okrężną i wprost do celu. Strategie sensu w Chinach i Grecji, Kraków 2006.
Rushdie S., Wschód, Zachód. Dom Wyd. REBIS 1997.
Many Globalizations: Cultural Diversity in the Contemporary World (2002) ed.by Berger P. L. and Huntington S.P., Oxford Univ.Press.
Whorf B.Lee, Język, myśl i rzeczywistość, przeł. T. Hołówka, Warszawa, 1982

Więcej informacji

Więcej informacji o poziomie przedmiotu, roku studiów (i/lub semestrze) w którym się odbywa, o rodzaju i liczbie godzin zajęć - szukaj w planach studiów odpowiednich programów. Ten przedmiot jest związany z programami:

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 3700-CS-PSPK-23-OG w USOSweb