Nasze mityczne dzieciństwo: Książki obrazkowe a mitologiczne modele współczesnych ról społecznych 3700-CS-NMD-KOMM
Książki obrazkowe – picture booki. Jakie funkcje pełnią? Czy są przeznaczone tylko dla dzieci? Jak stworzyć własną książkę obrazkową? Na te i podobne pytania będziemy szukali odpowiedzi w trakcie zajęć poświęconych recepcji antyku od starożytności po XXI wiek, ze szczególnym uwzględnieniem tekstów kultury skierowanych do młodych odbiorców.
W semestrze letnim roku akademickiego 2025/26 skupimy się na książkach obrazkowych inspirowanych kulturą antyczną. Zapoznamy się z najsłynniejszymi, klasycznymi już picture bookami, a także odkryjemy mniej znane, ale równie ciekawe, oraz najnowsze publikacje, które być może staną się kiedyś klasyką gatunku. Czekają nas spotkania z fascynującymi bohaterami książek obrazkowych: od Meduzy w trakcie jej pierwszej wizyty u fryzjera po Herkulesa, który postanawia zostać lekarzem. To też okazja, by poznać specyfikę pracy badawczej i zastosować zdobytą wiedzę oraz umiejętności w praktyce, odkrywając ślady obecności starożytnych Greków i Rzymian wokół nas. Poruszymy zarówno zagadnienia teoretyczne, jak i zajmiemy się analizą konkretnych książek.
W szczególności będziemy poszukiwać w mitologii modeli współczesnych ról społecznych, które często ukryte są pod pozorem prostoty i oczywistości, a które wiążą się z powinnościami, oczekiwaniami społecznymi, prawami i obowiązkami oraz regułami właściwego dla danej roli postepowania, które decydują o jakości naszej społecznej rzeczywistości. Uwzględniając właściwe czasom mitycznym i współczesności konteksty społeczne, spojrzymy na nasze codzienne działania w relacji z innymi i zastanowimy się, czy i jak przekazać nasze sensy i znaczenia młodym odbiorcom.
Wszystko to da podłoże teoretyczne do twórczego wyzwania (creative writing) stworzenia własnej książki obrazkowej. Osoby chętne będą miały szansę na opracowanie i realizację swoich projektów (indywidualnych lub zespołowych).
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Po ukończeniu seminarium Student/ka zdobywa następujące efekty kształcenia:
Wiedza:
zna najważniejszą terminologię i rozumie mechanizmy recepcji tekstów starożytnych; K_W02
zna terminologię związaną z analizą książek obrazkowych; K_W13, K_W14
zna teksty kultury odnoszące się do mitów antycznych analizowanych w trakcie zajęć; K_W09
ma wiedzę na temat bieżących wydarzeń kulturalnych, odnoszących się do recepcji antyku, w Polsce i na świecie; K_W18
zna i rozumie podstawowe zasady z zakresu prawa autorskiego. K_W16
Umiejętności:
potrafi przeprowadzać efektywne kwerendy, wykorzystując różne źródła i weryfikując ich wiarygodność; K_U01
potrafi wykorzystywać wiedzę i metody właściwe badaniom nad recepcją antyku do analizy utworów poruszających tematy związane z kulturą antyczną; K_U02
aktywnie uczestniczy w dyskusji na tematy kulturoznawcze, formułuje logiczną argumentację i krytyczne wnioski; K_U07
wyjaśnia związki między charakterem recepcji antyku a przemianami społecznymi, politycznymi i kulturowymi, które zachodzą w poszczególnych epokach i regionach; K_U05
potrafi przygotować prezentację ustną na temat recepcji antyku z uwzględnieniem różnych potrzeb potencjalnych odbiorców – w języku polskim i angielskim; K_U08
potrafi wykorzystać informacje źródłowe z zachowaniem zasad ochrony własności intelektualnej. K_U01
Kompetencje społeczne:
rozumie potrzebę konsultowania się ze specjalistami i kontynuowania edukacji; K_K02
rozumie potrzebę i ma gotowość do podejmowania pracy zespołowej, w tym w grupie interdyscyplinarnej; K_K01, K_K03
szanuje poglądy innych osób i ich różne doświadczenia kulturowe, także realizując pracę zespołową; K_K06
rozumie konieczność kierowania i dostosowywania popularyzacji kultury antycznej do różnych kręgów odbiorców i publiczności; K_K10
ma świadomość znaczenia dziedzictwa przeszłości w kulturze współczesnej; K_K05
ma poczucie odpowiedzialności za przechowanie i popularyzację dziedzictwa antyku z należytą starannością, unikając powierzchowności, błędów i uproszczeń oraz szanując własność intelektualną. K_K08
Kryteria oceniania
Ocena ciągła (bieżące przygotowanie do zajęć i aktywność) – 40%;
prace pisemne – 40%;
prezentacje – 20%.
W trakcie zajęć przeprowadzana będzie również kontrola obecności (dopuszczalne są 2 nieobecności w semestrze – ponadwymiarowe, dopuszczalne w ramach studiów, należy zaliczyć indywidualnie: przygotować dodatkową pracę pisemną lub prezentację).
Zaliczenie na ocenę.
Prace pisemne obejmują:
1. Jedna pisemna wypowiedź-komentarz („response paper”) do dowolnego tematu poruszonego w trakcie zajęć (ok. 2 str.);
2. Przygotowanie (indywidualnie lub we współpracy w grupie) własnej książki obrazkowej / alternatywa: analiza wybranego picture booka (ok. 5 str.).
Literatura
Teksty źródłowe: książki obrazkowe oraz starożytne przekazy mitologiczne lub historyczne w przekładach. Materiały te będą dostarczane grupie mailowo/udostępniane w czytelni Wydziału.
Przykładowe opracowania (nieobowiązkowe):
Arizpe, Evelyn; Farrell, Maureen; McAdam, Julie, eds., Picturebooks: Beyond the Borders of Art, Narrative and Culture, New York, NY–London: Routledge, 2013;
Blackford, Holly Virginia, The Myth of Persephone in Girls’ Fantasy Literature, New York–Oxon: Routledge, 2012;
Colomer, Teresa; Kümmerling-Meibauer, Bettina; Silva-Díaz, Cecilia, eds., New Directions in Picturebook Research, New York, NY–London: Routledge, 2010;
Davidson Reid, Jane; Rohmann, Chris, Classical Mythology in the Arts, 1300-1900s, voll. I–II, Oxford–New York, NY: Oxford University Press, 1993;
Evans, Janet, ed., Challenging and Controversial Picturebooks: Creative and Critical Responses to Visual Texts, New York, NY–London: Routledge, 2015;
Grimal, Pierre, Słownik mitologii greckiej i rzymskiej, polska red. nauk. Jerzy Łanowski, Wrocław et al.: Ossolineum, 1990;
Hardwick, Lorna, Reception Studies, Cambridge: Cambridge University Press, 2003;
Hardwick, Lorna; Harrison, Stephen, eds., Classics in the Modern World: A ‘Democratic Turn’?, Oxford–New York: Oxford University Press, 2013;
Hunt, Peter, ed., International Companion Encyclopedia of Children’s Literature, London–New York: Routledge, 1996;
Kümmerling-Meibauer, Bettina; Meibauer, Jörg; Nachtigäller, Kerstin; Rohlfing, Katharina J., eds., Learning from Picturebooks: Perspectives from Child Development and Literacy Studies, New York, NY–London: Routledge, 2015;
Kümmerling-Meibauer, Bettina, ed., The Routledge Companion to Picturebooks, New York, NY–London: Routledge, 2017;
Lerer, Seth, Children’s Literature: A Reader’s History from Aesop to Harry Potter, Chicago–London: University of Chicago Press, 2008;
Nikolajeva, Maria, How Picturebooks Work, New York, NY–London: Routledge, 2001;
Nodelman, Perry; Hamer, Naomi; Reimer, Mavis, eds., More Words about Pictures. Current Research on Picturebooks and Visual/Verbal Texts for Young People, New York, NY–London: Routledge, 2017;
Nodelman, Perry, The Hidden Adult: Defining Children’s Literature, Baltimore: Johns Hopkins University Press, 2008;
Ommundsen, Åse Marie; Haaland, Gunnar; Kümmerling-Meibauer, Bettina, eds., Exploring Challenging Picturebooks in Education: International Perspectives on Language and Literature Learning, New York, NY–London: Routledge, 2021.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: