Konwers. włoskie: Szaleństwo w literaturze włoskiej (La Follia nella letteratura italiana) - poziom językowy B2+ 3700-CS-FN-SWL-OG

W wieku dwudziestym dokonały się największe rewolucje psychiatryczne. To właśnie we Włoszech odnaleźć możemy dwa znaczące przykłady: wynalazek elektrowstrząsów w 1938 roku oraz ustawa Basagli z roku 1978, za sprawą której zamknięto szpitale psychiatryczne. Różnym sposobom leczenia szaleństwa odpowiadają różne jego wizje oraz różnorakie sposoby postrzegania szaleńca wewnątrz społeczeństwa. W jaki sposób literatura zmieniła wizję szaleństwa w kulturze włoskiej?

Tematy:
Literackie obrazowanie szaleństwa, metafory choroby, szpitale psychiatryczne, związek między chorobą psychiczną a pisaniem w włoskiej literaturze od lat 80. XX wieku aż po dzień dzisiejszy w twórczości następujących autorów:

1) Alda Merini: szaleństwo i poezja.
2) Clara Sereni: szaleństwo w rodzinie – punkt widzenia matki.
3) Carmelo Samonà: szaleństwo w rodzinie – punkt widzenia brata.
4) Ascanio Celestini: głos szaleńca – „czarna owca”.
5) Remo Rapino: głos szaleńca – „cocciamatte”.
6) Simona Vinci: szaleństwo i depresja – pisanie strachem.
7) Andrea Pomella: szaleństwo i depresja - „biała ciemność”.
8) Daniele Mencarelli: braterstwo szaleńców.
9) Alice Banfi: uciekać ze szpitalu psychiatrycznego.
10) Paolo Milone: punkt widzenia psychiatry.

Rodzaj przedmiotu

ogólnouniwersyteckie

Założenia (opisowo)

Kurs przeznaczony jest dla studentów znających język włoski w stopniu zaawansowanym. Szczególne zainteresowanie kulturą włoską oraz zagadnieniem szaleństwa.

Koordynatorzy przedmiotu

Stefano Redaelli

Efekty kształcenia

Po ukończeniu przedmiotu student:
- ma uporządkowaną, pogłębioną, szczegółową wiedzę na temat szaleństwa z punktu widzenia literatury i psychiatrii (K_W02, K_W03, K_W04).
- potrafi samodzielnie interpretować i analizować teksty literackie (po włosku) uwzględniając relacje między psychiatrią i literaturą (K_W02, K_W03, K_U01, K_U02).

(B2+)
- potrafi prezentować wybrane zagadnienie korzystając z własnych notatek (K_W04, K_U01, K_K05)
- swobodnie komunikować się w obrębie tematyki kursu (K_U01, K_U02, K_K04, K_K05)
- wykorzystuje wiedzę o kulturze danego obszaru językowego, zdobytą na zajęciach (K_W04, K_U01, K_U02, K_K02, K_K04).
- identyfikuje własny styl uczenia się i wybiera sposoby dalszego samokształcenia (K_U05, K_K02, K_K04, K_K05).

Odniesienie do efektów kształcenia programu studiów:
Wiedza: absolwent zna i rozumie w pogłębionym stopniu:
K_W02, K_W03, K_W04
- główne trendy rozwojowe i powiązania dyscyplin naukowych z zakresu kulturoznawstwa i badań recepcji kultury antycznej oraz związane z nimi współczesne metodologie i terminologie.
- zaawansowane metody analizy i interpretacji wytworów kultury oraz wybranych tradycji, teorii i szkół badawczych.
- temat kultury i języka wybranego regionu Śródziemnomorza, prowadzącą do specjalizacji, dostrzega historyczne i współczesne związki oraz interakcje w obrębie kultur Śródziemnomorza.

Umiejętności: absolwent potrafi:
K_U01, K_U02, K_U05,
- samodzielnie formułować problemy badawcze, dokonuje właściwego doboru źródeł, przeprowadza ich krytyczną analizę i ocenę według uświadomionych uprzednio kryteriów, potrafi dostosować metodologię do przedmiotu badań, formułuje wnioski ze świadomością różnych punktów widzenia, potrafi prezentować wyniki swoich badań, wykorzystując nowoczesne narzędzia techniczne i multimedialne.
- przeprowadzić krytyczną analizę i interpretację wybranych wytworów i zjawisk kultury oraz ich ocenę, uwzględniając ich znaczenie a także oddziaływanie w procesie historyczno-kulturowym.
- zaplanować i realizować proces własnego rozwoju i uczenia się oraz ukierunkowywać proces uczenia się innych poprzez planowanie pracy zespołowej.

Kompetencje społeczne: absolwent jest gotów do:
K_K02, K_K04, K_K05
- zrozumienia odpowiedzialności za zachowanie i rozwijanie kultury, inicjuje działania uwzględniające potrzeby środowiska społecznego w sposób kreatywny.
- świadomego uczestniczenia w życiu kulturalnym i korzystania z jego różnych form.
- uczestniczenia w dyskusji: szanuje poglądy partnerów i używa argumentów merytorycznych; rozumie zasady tolerancji i różnic kulturowych.

Kryteria oceniania

Zajęcia zaliczane będą na podstawie listy obecności, przygotowania do zajęć oraz stopnia aktywnego udziału w zajęciach.

Dopuszcza się dwie nieusprawiedliwione nieobecności w semestrze.
Trzecia i czwarta nieobecność wymagają indywidualnego zaliczenia zajęć.
Pięć i więcej nieobecności powoduje niezaliczenie zajęć i konieczność ich powtarzania.

Sposób zaliczenia:
Zajęcia zaliczane będą na podstawie listy obecności oraz końcowego zaliczenia ustnego.

Kryteria oceny:
– związek wypowiedzi z tematem,
– wnikliwość analizy i interpretacji tekstów literackich,
– kompozycja wypowiedzi (celowość, logika, przejrzystość)

Literatura

Literatura Andreoli Vittorino, Follia e santità, Marietti, 2005
Andreoli Vittorino, Il matto di carta. La follia nella letteratura, Rizzoli-Bur, 2008
Basaglia Franco, Che cos’è la psichiatria, Baldini Castoldi Dalai, 1997
Borgna Eugenio, Che cos’è la follia? Luca Sossella Editore, 2007
Borgna Eugenio, Come se finisse il mondo. Il senso dell’esperienza schizofrenica, Feltrinelli, 2006
Bresciani Califano Mimma (a cura di), Sapere & Narrare. Figure della follia, Leo S. Olschki, 2005
Cooper G. David, Psichiatria e antipsichiatria, Armando, 1969
Dolfi Anna (a cura di), Malinconia, malattia malinconica e letteratura moderna, Bulzoni, 1991
Dolfi Anna (a cura di), Nevrosi e follia nella letteratura moderna, Bulzoni, 1993
Ferrari Stefano, Scrittura come riparazione, Editori Laterza, 2007
Foucault Michel, Follia e psichiatria, Raffaello Cortina Editore, 2005
Foucault Michel, Storia della follia nell'età classica, BUR, 1969
Jaspers Karl, Genio e follia. Strindberg e Van Gogh, Raffello Cortina Editore, 2001
Kepinski Antoni, Schizofrenia, Panstwowy Zakład Widawnictw Lekarskich, 1981
Minkowski Eugène, La schizofrenia. Psicopatologia degli schizoidi e degli schizofrenici, Einaudi, 1998
Rovatti Pier Aldo, La follia, in poche parole, Bompiani, 2008
Vaccarino Giacomo L., Scrivere la follia. Matti, depressi e manicomi nella letteratura del novecento, Ega, 2007

***

Banfi Alice, Tanto scappo lo stesso, Eretica Edizioni, 2008
Banfi Alice, Sottovuoto. Romanzo psichiatrico, Eretica Edizioni, 2011
Celestini Ascanio, La pecora nera, Einaudi, 2006
Mencarelli Daniele, Tutto chiede salvezza, Mondadori, 2020
Milone Paolo, L’arte di legare le persone, Einaudi, 2021
Pomella Andrea, L’uomo che trema, Einaudi, 2018
Rapino Remo, Vita, morte e miracoli di Bonfiglio Liborio, Minimum Fax, 2019
Samonà Carmelo, Fratelli, Sellerio, 2008
Samonà Carmelo, Il custode, Garzanti, 1993
Sereni Clara, Manicomio primavera, Rizzoli, 2009
Sereni Clara (a cura di), Mi riguarda, Edizioni e/o, 1994
Sereni Clara (a cura di), Si può!, Edizioni e/o, 1996
Vinci Simona, La prima verità, Einaudi, 2016
Vinci Simona, Parla, mia paura, Einaudi, 2017

Więcej informacji

Więcej informacji o poziomie przedmiotu, roku studiów (i/lub semestrze) w którym się odbywa, o rodzaju i liczbie godzin zajęć - szukaj w planach studiów odpowiednich programów. Ten przedmiot jest związany z programami:

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 3700-CS-FN-SWL-OG w USOSweb