Kobiety w intelektualnym zwierciadle literatury i dyskursu (XIV-XVI w). 3700-CS-F-KZL
Zajęcia poświęcone są roli kobiet jako aktywnych formatorek umysłowości nowożytnej oraz uczestniczek życia kulturalnego w epoce odnowionych studiów nad literaturą, filozofia i sztuką, którą Giorgio Vasari nazwał „odrodzeniem”. Zakres tematów został zaplanowany, aby ukazać kobiety jako współtwórczynie programów studiów humanitatis oraz świadomości obywatelskiej, religijnej, społecznej i intelektualnej epoki odrodzenia. Przyjrzymy się kobietom jako autorkom, adresatkom i realizatorkom biorącym czynny udział w przemianach cywilizacyjnych, które noszą nazwę nowożytności. Proponowana galeria postaci ma na celu ukazanie historycznych precedensów feminizmu oraz własnej autonomii finansowej, której źródłem jest twórczość intelektualna (Christine de Pisan), inspirację powstania jednego z najważniejszych tekstów humanizmu renesansowego De studiis ac litteris napisanego dla Battisty Malatesta, poliglotki, mówiczyni i poetki. Wśród studiowanych postaci kobiet znajda się też Polki – gruntownie Helena Unglerowa, prowadząca oficynę wydawniczą w Krakowie, autorka pierwszej polskojęzycznej dedykacji skierowanej do Zygmunta Augusta oraz Magdalena Mortęska, benedyktynka, reformatorka religijnego życia intelektualnego w Rzeczypospolitej po soborze trydenckim, autorka i tłumaczka dzieł klasyki religijnej. Z inicjatywy uczestników zajęć wybór postaci może zostać zmieniony lub poszerzony.
Rodzaj przedmiotu
Założenia (opisowo)
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Wiedza: student
Zna podstawowe kierunki myśli filozoficznej, społecznej, antropologicznej renesansu w piśmiennictwie kobiet (K_W06)
Stosuje metody analizy i interpretacji języka i zagadnień tworzonych przez kobiety lub do nich adresowanych w epoce renesansu (K_W 06)
Ma wiedzę na temat życia intelektualnego kobiet w Europie i Polsce w okresie renesansu i zna ich reprezentantki (K_W09)
Umiejętności: student
Potrafi samodzielnie dokonywać analizy źródłowych humanistycznych tekstów renesansowych oraz korzystać z pomocniczej literatury naukowej (K_U02)
źródłowych za pomocą odpowiednich narzędzi badawczych
Potrafi skontekstualizować dzieła autorskie w odniesieniu do czasu powstania i momentu kultury (K_U03)
Potrafi przygotować merytoryczne wystąpienie ustne lub prezentację dotyczącą tematu zajęć i przedstawić ją odbiorcom w sposób komunikatywny (K_U11)
Kompetencje społeczne: student
jest gotów do włączenia w obszar badawczy humanistyki tekstów dziedzictwa historyczno-kulturowego ochrony dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego (K_K06)
jest gotów do zastosowana poznanych narzędzi badawczych i topiki kulturowej do rozwoju naukowego w obrębie nauk humanistycznych i społecznych i oraz śledzi nowe metody i paradygmaty badawcze (K_K02)
docenia bogactwo kultury rozpoznając trwanie i przemiany formacji intelektualnej kobiet na przestrzeni wieków (K_K08)
Kryteria oceniania
Pod uwagę będzie brane aktywne uczestnictwo w zajęciach (20%), przygotowanie wystąpień / prezentacji (40%) oraz praca końcowa
Maksymalna liczba nieobecności na zajęciach: 2
Literatura
Krystyna de Pizan: Księga o Mieście Pań, tłum. Anna Loba ( Poznań: WN UAM, 2022.
Christine de Pisan Le Ditié de Jehanne d'Arc, https://www.jeanne-darc.info/contemporary-chronicles-other-testimonies/christine-de-pizan-le-ditie-de-jehanne-darc/
Małgorzata Wrześniak. „Miasto Dam”: Christine de Pisan. „Saeculum Christianum”. 16 (2), s. 33–50, 2009
Jerzy Strzelczyk. Kobieta do pióra? Wokół problematyki twórczości literackiej kobiet w średniowieczu (na przykładzie Krystyny de Pizan). „Acta Universitatis Wratislaviensis. Historia” 2005 59 (171), s. 33–65.
Laura Rinaldi Dufresne, The Fifteenth Century Illustrations of Christine De Pizan's The Book of the City of Ladies and The Treasure of the City of Ladies Analyzing the Relation of the Pictures to the Text, Lewiston : The Edwin Mellen Press, 2012.
Leonardo Bruni, O studiowaniu nauk i o literaturze, „Odrodzenie i reformacja w Polsce”, t. 43 1999, s 163-176.
Vittoria Colonna, Sonnets for Michelangelo :a bilingual edition, Chicago University Press
V Cox, S. McHugh, Vittoria Colonna : poetry, religion, art, impact , Amsterdam University Press 2022.
Piotra Crescentyna Kxięgi o gospodarstwie, y o opatrzeniu rozmnożenia rozlicznych pożytkow, każdemu stanowi potrzebne, H. Unglerowa, Kraków 1549. (dedykacja dla Zygmunta Augusta)
M. Mortęska, Rozmyślania o męce Pańskiej, Tyniec Wydawnictwo Benedyktynów, Kraków 2020
K. Górski, M. Magdalena Mortęska i jej rola w reformie trydenckiej w Polsce, „Nasza przeszłość”, 1971 t. 34, s.131-176.
M. Chantry, Kobieta jako postać literacka w łacińskiej poezji renesansu. Italia i Polska, Wydawnictwa Uniwersytetu Wrocławskiego 2014
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: