Staropolskie zwierzyńce i menażerie 3700-AL-SZM-qZS

Wiedza:
-zna terminologię z zakresu wybranych dyscyplin w obrębie nauk humanistycznych, w szczególności: literaturoznawstwa, filozofii, historii, nauk o sztuce, nauk o kulturze i religii K_W02
-zna terminologię z zakresu wybranych dyscyplin w obrębie nauk społecznych K_W02
-zna wybrane dzieła literackie, artystyczne i filozoficzne i rozumie ich znaczenie w kulturze K_W06,K_W08,K_W09
-zna koncepcje metodologiczne wybranych badaczy w zakresie nauk humanistycznych K_W04,K_W05
-zna wybrane dzieła socjologów, psychologów, antropologów, politologów i ekonomistów K_W02,K_W07
-zna koncepcje metodologiczne wybranych badaczy w zakresie nauk społecznych K_W04
-rozumie różnice między hermeneutycznymi i socjologicznymi sposobami lektury dzieł kultury i sztuki K_W01,K_W03,K-W10
-zna wybraną terminologię z zakresu przyrodniczych K_W02,K_W04
-zna koncepcje metodologiczne i teoretyczne wybranych badaczy w zakresie nauk przyrodniczych K_W04

Umiejętności:

-potrafi samodzielnie sformułować problem badawczy z zakresu wybranych dyscyplin w obrębie nauk humanistycznych, w szczególności: literaturoznawstwa, , filozofii, historii, nauk o sztuce, nauk o kulturze i religii K_U01,K_U04,K_U05
-potrafi krytycznie odnieść się do tekstu naukowego z zakresu nauk humanistycznych z wykorzystaniem właściwego dla danej dyscypliny aparatu pojęciowego K_U02,K_U01
-analizuje napisane w języku obcym teksty naukowe z zakresu wybranych dyscyplin w dziedzinie nauk humanistycznych K_U08,K_U09
-potrafi samodzielnie sformułować problem badawczy z zakresu wybranych dyscyplin w obrębie nauk społecznych, w szczególności: nauki o polityce i administracji, psychologii, nauk socjologicznych, ekonomii i finansów K_U01,K_U04,K_U05
-potrafi krytycznie odnieść się do tekstu naukowego z zakresu nauk społecznych z wykorzystaniem właściwego dla danej dyscypliny aparatu pojęciowego K_U01,K_U03
-analizuje napisane w języku obcym teksty naukowe z zakresu wybranych dyscyplin w dziedzinie nauk społecznych K_U08,K_U09
-potrafi pracować w zespole złożonym z przedstawicieli różnych dyscyplin nauk humanistycznych i społecznych K_U11
-potrafi rozpoznać specyfikę nauk przyrodniczych na tle nauk humanistycznych i społecznych K_U01
-potrafi krytycznie odnieść się do tekstu naukowego z zakresu nauk przyrodniczych K_U01

Kompetencje społeczne:
-jest gotów do kształcenia ustawicznego (lifelong learning) K_K01
-jest gotów do dynamicznego rozwoju naukowego w obrębie nauk humanistycznych, społecznych i przyrodniczych oraz śledzi nowe metody i paradygmaty badawcze K_K02
-ma kompetencje w zakresie wyboru najwłaściwszych środków służących do realizacji samodzielnie podjętych zadań K_K03
-podejmuje działania zmierzające do ochrony dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego K_K04
-szanuje zasady tolerancji i wykazuje wrażliwość wobec różnic kulturowych K_K05
-szanuje dziedzictwo kulturowe i przyrodnicze K_K06
-ma poszanowanie dla różnorodności kulturowej i przyrodniczej K_K07
-świadomie uczestniczy w życiu kulturalnym i społeczeństwie obywatelskim K_K08
-podejmuje działania zmierzające do ochrony przyrody K_K09

Kryteria oceniania: wiedza – zrozumienie, wnikliwość krytycznej lektury tekstów i opracowań, aktywny udział w dyskusji.
Student może być nieobecny dwa razy na zajęciach bez konieczności usprawiedliwienia. Jeżeli liczba będzie wynosiła więcej – konieczne jest usprawiedliwienie i zaliczenie ćwiczeń w formie rozmowy z prowadzącą. Nie można przekroczyć sześciu nieobecności. Skutkuje to niezaliczeniem przedmiotu.
Zaliczenie zajęć ma formę zaliczenia na ocenę na podstawie pisemnego kolokwium – krótkich esejów na zadane tematy – oraz obecności i aktywności podczas dyskusji na seminariach. Możliwe jest skorzystanie z drugiego terminu i podejścia ponownego do zaliczenia w przypadku nieobecności na pierwszym lub jego niezaliczenia.

Literatura przedmiotu:
1. Arabas Iwona, Losy kolekcji księżnej Anny Jabłonowskiej na podstawie dokumentów z archiwum Rosyjskiej Akademii Nauk w St. Petersburgu, „Kwartalnik Historii Nauki i Techniki” 2009, t. 54, nr 2, s. 95–108.
2. Baratay Éric, Zwierzęcy punkt widzenia. Inna wersja historii, przeł. Paulina Tarasewicz, Wydawnictwo w Podwórku, Gdańsk 2014.
3. Bauer Aaron, Ceregato Alessandro, Delfino Massimo, The Oldest Herpetological Collection in the World: the Surviving Amphibian and Reptile Specimens of the Museum of Ulisse Aldrovandi, „Amphibia-Reptilia” 2013, t. 34, z. 3, s. 305–321.
4. Benincasa Zuzanna, „Si vivariis inclusae ferae”… Status prawny dzikich zwierząt żyjących w ‘vivaria’ i parkach myśliwskich w prawie rzymskim, „Zeszyty Prawnicze” 2013, t. 13, nr 4, s. 5–41.
5. Bernatowicz Tadeusz, Alba. Od renesansowej willi do kompozycji krajobrazowej. Z badań źródłowych nad architekturą ogrodów na Kresach, Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Warszawa 2009.
6. Bernatowicz Tadeusz, „Entre éventail et étoile”. Zwierzyńce w osiemnastowiecznej Polsce i ich europejskie związki, „Barok” 1997, t. 4, nr 1, s. 105–118.
7. Białocerkiewicz Jan, Status prawny zwierząt. Prawa zwierząt czy prawna ochrona zwierząt, Wydawnictwo TNOiK „Dom Organizatora”, Toruń 2005.
8. Bielecki Konrad, Recepcja egzotycznych stworzeń i ich wizerunków we wczesnonowożytnej Europie. Przykład nosorożca „lizbońskiego”, „Rocznik Antropologii Historii” 2013, R. III, nr 2 (5), s. 259–276.
9. Bieńkowski Tadeusz, Wiedza przyrodnicza w Polsce w wieku XVI, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1985.
10. Bołdyrew Aleksander, Hodowla i handel końmi w Polsce XVI w., „Roczniki Dziejów Społecznych i Gospodarczych” 2009, t. 69, s. 31–90.
11. Brzęk Gabriel, Historia zoologii w Polsce do 1860 roku, „Prace Komisji Historii Nauki Polskiej Akademii Umiejętności” 2001, t. 3, s. 115–158.
12. Brzęk Gabriel, Krzysztof Kluk, Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych, Warszawa 1957.
13. Brzęk Gabriel, Krzysztof Kluk jako szermierz postępowych idei społecznych polskiego Oświecenia, „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska”, Sectio F, Nauki Filozoficzne i Humanistyczne, 1955, t. 10, s. 49–78.
14. Byzantine Garden Culture, red. Antony Littlewood, Henry Maguire, Joachim Wolschke-Bulmahn, Dumbarton Oaks Trustees for Harvard University, Washington DC 2002.
15. Cellauro Louis, In Search of a Setting for Learning in Roman Antiquity: Renaissance Surveys of Varro’s Garden Museum in Cassinum, „Renaissance Studies” 2015, t. 29, nr 2, s. 204–226.
16. Chomętowski Władysław, Jan Ostroróg, wojewoda poznański, mówca i pisarz z czasów Zygmunta III, Biblioteka Warszawska, Warszawa 1864.
17. Chomętowski Władysław, Materyały do dziejów rolnictwa w Polsce w XVI i XVII wieku poprzedzone wiadomością o życiu i pismach Jana Ostroroga, wojewody poznańskiego, Biblioteka Ordynacji Krasińskich, Muzeum Konstantego Świdzińskiego, t. 2, Emil Skiwski, Warszawa 1876.
18. Collecting Nature, red. Andrea Gáldy, Sylvia Heudecker, Cambridge Scholar Publishing, Newcastle upon Tyne 2014.
19. A Cultural History of Animals in the Medieval Age, red. Brigitte Resl, Berg–Oxford–New York 2007.
20. A Cultural History of Animals in the Renaissance, red. Bruce Boehrer, Berg–Oxford–New York 2007.
21. Curiosità – zjawiska osobliwe w sztuce, literaturze i obyczaju, red. Anna Sylwia Czyż, Janusz Nowiński, Wydawnictwo Naukowe UKSW, Warszawa 2013.
22. Człowiek wobec natury – humanizm wobec nauk przyrodniczych, red. Jacek Sokolski, Neriton, Warszawa 2010.
23. Daszkiewicz Piotr, Polskie zwierzyńce i ogrody zoologiczne w Histoire des ménageries de l‘Antiquité a nos jours Gustawa Loisela, „Kwartalnik Historii Nauki i Techniki” 2004, t. 49, nr 1, s. 119–128.
24. Dobrostan zwierząt. Różne perspektywy, red. Hanna Mamzer, Wydawnictwo Naukowe Katedra, Gdańsk 2018.
25. Early Modern Zoology: The Construction of Animals in Science, Literature and the Visual Arts, red. Karl A.E. Enenkel, Mark S. Smith, Brill, Leiden 2007.
26. Fedorowicz Zygmunt, Dotychczasowe badania nad historią zoologii w Polsce, „Kwartalnik Historii Nauki i Techniki” 1970, t. 15, nr 3, s. 579–592.
27. Fisher James, Zoos of the World. The Story of Animals in Captivity, Natural History Press, New York 1967.
28. Garrett Erik A., Why Do We Go to the Zoo?: Communication, Animals, and the Cultural-Historical Experience of Zoos, Rowman & Littlefield/Fairleigh Dickinson University Press, Lanham, Maryland 2013.
29. Grabowska Barbara, Zmiany relacji człowiek – zwierzę, czyli cena postępu, „Kultura i Wartości” 2014, nr 2 (10), s. 105–120.
30. Grabowski Tomasz, Założenie pałacowo-ogrodowe Pałacu Branickich w Białymstoku, „Fides et Ratio” 2012, t. 11, nr 3, s. 156–166.
31. Jakóbczyk-Gola Aleksandra, Człowiek a zwierzę w dawnej Rzeczypospolitej, https://www.wilanow-palac.pl/czlowiek_a_zwierze_w_dawnej_rzeczypospolitej.html
32. Jakóbczyk-Gola Aleksandra, Będkowski Mateusz, Unieśmiertelnione. Konserwacja zwierząt w imię wiary, nauki i ciekawości, portal „Hrabia Tytus”, https://hrabiatytus.pl/2021/03/17/uniesmiertelnione-konserwacja-zwierzat-w-imie-wiary-nauki-i-ciekawosci/
33. Jarzębowska Gabriela, Od „ekologicznych aniołów” do „żarłocznych diabłów”. Przyrodniczo-kulturowe konteksty zjawiska nuisance animals i ich konsekwencje etyczne, „Wakat” 2015, nr 3.
34. Kaleta Tadeusz, Geneza dobrostanu zwierząt – aspekty historyczne i filozoficzne, „Przegląd Hodowlany” 2017, nr 6.
35. Kallipoliti Lydia, Evolution of the Zoo. An Overview of Significant Zoological Developments Spanning from Biblical Times through to Contemporary Proposals, Wordpress, Terra Incognita, 6 July 2014, PDF, s. 5, https://gsappstudioxthessaloniki.files.wordpress.com/2011/07/history-of-zoos_lydia-kallipoliti.pdf
36. Kalof Linda, Looking at Animals in Human History, Reaktion Books, London 2007.
37. Królewskie ogrody w Polsce, red. Małgorzata Szafrańska, kat. wystawy, Zamek Królewski w Warszawie, Warszawa 2001.
38. Kryński Albin, Z kart łowiectwa polskiego, Wydawnictwo „Sport i Turystyka”, Warszawa 1991.
39. Kseniak Mieczysław, Pałgan Karolina, Szkołut Piotr, Zwierzyniec. Od hetmańskiego parku łowieckiego do Parku Narodowego i obywatelskiego miasta ogrodu, „Barometr Regionalny” 2014, t. 12, nr 4, s. 51–59.
40. Księżna Anna z Sapiehów Jabłonowska (1728–1800) w 200 rocznicę zgonu, red. Adam Wołek, Zbigniew J. Wójcik, Towarzystwo Przyjaciół Siemiatycz, Siemiatycze 2001.
41. Kwapiszewska-Antas Miła, Człowiek wobec zwierząt na przestrzeni dziejów, „Słupskie Studia Filozoficzne” 2007, nr 6, s. 97–110.
42. Łukaszewicz Karol, Ogrody zoologiczne. Wczoraj – dziś – jutro, Wiedza Powszechna, Warszawa 1975.
43. Mazaraki Mieczysław, Łowiectwo w Polsce, Krajowa Agencja Wydawnicza, Kraków 1993.
44. New Worlds, New Animals: From Menagerie to Zoological Park in the Nineteenth Century, red. Robert J. Hoage, William A. Deiss, The Johns Hopkins University Press, Baltimore–London 1996.
45. O’Regan Hannah, From Bear Pit to Zoo, „British Archaeology” 2002 (December), nr 68, s. 12–19.
46. Oszajca Paulina, Bela Zbigniew, Ulisses Aldrovandi, jego kolekcja przyrodnicza oraz związki z polskimi uczonymi (część 2), „Opuscula Musealia” 2013, t. 21, s. 181–187.
47. Oudry’s Painted Menagerie: Portraits of Exotic Animals in Eighteenth-Century Europe, red. Mary Morton, J. Paul Getty Museum, Los Angeles 2007.
48. Pałac Branickich w Białymstoku, t. 1: Inwentarze z XVII i XVIII stulecia, cz. 1, oprac. Karol Łopatecki, Wojciech Walczak, Instytut Badań nad Dziedzictwem Kulturowym Europy, Białystok 2018.
49. Panasiuk Ryszard, Człowiek wobec przyrody, „Folia Philosophica” 1993, t. 10, s. 5–26.
50. Parker Martin, The Genealogy of the Zoo: Collection, Park and Carnival, „Organization” 2020, t. 28, nr 4, s. 604–620.
51. Partyka Joanna, Między scientia curiosa a encyklopedią: europejskie konteksty dla staropolskich kompendiów wiedzy, Instytut Badań Literackich PAN, Warszawa 2019.
52. Pomian Krzysztof, Zbieracze i osobliwości. Paryż – Wenecja XVI–XVIII wiek, przeł. Andrzej Pieńkos, słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2012.
53. Popczyk Maria, Estetyczne przestrzenie ekspozycji muzealnych, Universitas, Kraków 2008.
54. Probucka Dorota, Filozoficzne podstawy idei praw zwierząt, Universitas, Kraków 2013.
55. Przeciwdziałanie międzynarodowej przestępczości przeciwko środowisku naturalnemu z perspektywy organów ścigania, red. Wiesław Pływaczewski, Aleksandra Nowak, Monika Porwisz, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Policji w Szczytnie, Szczytno 2017.
56. Pugliano Valentina, Ulisse Aldrovandi’s Color Sensibility: Natural History, Language and the Lay Color Practices of Renaissance Virtuosi, „Early Science and Medicine” 2015, t. 20, z. 4–6, s. 358–396.
57. Ringmar Erik, Audience for a Giraffe: European Expansionism and the Quest for the Exotic, „Journal of World History” 2006, t. 17, nr 4, s. 375–397.
58. Roztocze – przyroda i człowiek, red. Tadeusz Grabowski, Marian Harasimiuk, Bogusław M. Kaszewski, Yaroslav Kravchuk, Bogdan Lorens, Zdzisław Michalczyk, Oleh Shabliy, Roztoczański Park Narodowy, Zwierzyniec 2015.
59. Sahlins Peter, The Royal Menageries of Louis XIV and the Civilizing Process Revisited, „French Historical Studies” 2012, t. 35, nr 2, s. 237–267.
60. Serpell James, W towarzystwie zwierząt: analiza związków ludzie – zwierzęta, przeł. Anna Alichniewicz, Anna Szczęsna, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1999.
61. Sherr Lynn, Tall Blondes: A Book About Giraffes, Andrews McMeel Publishing, Kansas City 1997.
62. Siewniak Marek, Zwierzyniec – ponadczasowe zjawisko społeczno-krajobrazowe. Od Tiglatpilesaria (1115–1076 p.n.e.) do Edwarda Gierka (Arłamow 1989), „Czasopismo Techniczne. Architektura” 2012, R. 109, z. 30 (8A), s. 19–26.
63. Simmons John E., Snider Julianne, Observation and Distillation – Preservation, Depiction, and Perception of Nature, „Bibliotheca Herpetologica: A Journal of the History and Bibliography of Herpetology” 2012, t. 9, z. 1–2, s. 115–134.
64. Słynne kobiety w Rzeczypospolitej XVIII wieku, red. Agata Roćko, Magdalena Górska, Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie, Warszawa 2017.
65. Snyder James, Northern Renaissance Art: Painting, Sculpture, the Graphic Arts from 1350 to 1575, Prentice-Hall, Michigan 1985.
66. Sommer Manfred, Zbieranie. Próba filozoficznego ujęcia, przeł. Jarosław Merecki, seria „Terminus”, nr 32, Oficyna Naukowa, Warszawa 2003.
67. Świecimski Jerzy, Niektóre zagadnienia ontologiczno-estetyczne i etyczne związane z prezentacją, konserwacją i rekonstrukcją przedmiotów kulturowych w ekspozycji muzealnej, „Muzealnictwo” 1984, t. 28/29, s. 77–93.
68. Tyburski Włodzimierz, Człowiek i świat zwierząt w horyzoncie myślowym doby nowożytnej (wybrane stanowiska), „Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria” 2015, R. 24, nr 2 (94), s. 11–23.
69. Uddin Lisa, Zoo Renewal: White Flight and the Animal Ghetto, University of Minnesota Press, Minneapolis 2015.
70. Vasoli Cesare, Encyklopedyzm w XVII wieku, przeł. A. Andruszkiewicz, PAN IFIS Warszawa 1996.
71. Wichowa Maria, Pisarstwo Jana Ostroroga 1565–1622, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 1998.
72. Wieczorek Hanna, Wśród dzikich zwierząt we Wrocławiu, cykl: Nasza Historia, „Gazeta Wrocławska” 2014, nr 5 (6), s. 15.
73. Wieczorkiewicz Anna, Monstruarium, słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2009.
74. Wielcy przyrodnicy. Od Arystotelesa do Darwina, red. Robert Huxley, wyd. Dorota Szatańska, przekł. i konsultacja Rafał Milanowski, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2009.
75. Wiles Deborah A., For Pleasure And Use: Gardens of the Late Seventeenth and Early Eighteenth Centuries as Described by Celia Fiennes and Drawn by Leonard Knyff and Johannes Kip, MA University of Greenwich, 2012.
76. Wilska Małgorzata, Atrakcyjność kultury dworskiej w czasach Jagiellonów, „Odrodzenie i Reformacja w Polsce” 1994, t. 38, s. 5–13.
77. Wokół „Pasaży” Waltera Benjamina, red. Piotr Śniedziewski, Krzysztof Trybuś, Marek Wilczyński, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Adama Mickiewicza, Poznań 2009.
78. Zoo and Aquarium History. Ancient Animal Collections to Zoological Gardens, red. Vernon N. Kisling Jr, CRC Press, Boca Raton–London–New York–Washington DC 2000.
79. Zwierzęta, gender i kultura. Perspektywa ekologiczna, etyczna i krytyczna, red. Anna Barcz, Magdalena Dąbrowska, E-naukowiec, Lublin 2014.

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

• Strona przedmiotu 3700-AL-SZM-qZS w USOSweb