Siedem. Lektura opowieści kanterberyjskich jako przyczynek do refleksji o pojęciu grzechu w kulturze Zachodu 3700-AL-SLOK-OG

Już wczesne chrześcijaństwo próbowało skatalogować ludzkie przywary: w pismach jednego z Ojców Pustyni, Ewagriusza z Pontu znajdziemy listę złych myśli, które mogą rozwinąć się w zgubne namiętności: obżarstwa, nieczystości, chciwości, gniewu, smutku, pychy. W VII wieku ustalono następujący kanon grzechów głównych: Pycha (Superbia), Chciwość (Avaritia), Nieczystość (Luxuria), Zazdrość (Invidia), Łakomstwo (Gula), Gniew (Ira) i Lenistwo (Acedia). Ich łacińskie inicjały utworzyły zapomniane dziś słowo SALIGIA. Święty Tomasz z Akwinu nie tylko wylicza tych siedem grzechów, lecz także wskazuje na ich hierarchię wskazując na pychę jako źródło, „korzeń” wszelkiego zepsucia: radix malorum est superbia. W Boskiej komedii Dante, pielgrzym po zaświatach, spotyka trzy bestie: panterę, lwa i wilczycę, które kolejno symbolizują lubieżność, gniew i chciwość. Według Dantego najcięższym grzechem jest właśnie chciwość (cupiditas).
Temat ten nie przestaje inspirować artystów. W sztukach plastycznych epoki średniowiecza i renesansu znajdziemy imponującą galerię konterfektów każdego z tych grzechów. Współcześnie motyw Siedmiu Grzechów Głównych wykorzystali twórcy thrillera Siedem (film z 1995 roku).
Kurs poświęcony będzie przede wszystkim lekturze wybranych fragmentów Opowieści kanterberyjskich w przekładzie na współczesną polszczyznę. Umieszczając to dzieło w szerokim kontekście kulturowym, będziemy w nim odkrywać będziemy poważne i humorystyczne (nierzadko wręcz sprośne) alegorie Siedmiu Grzechów Głównych. Kwestia grzechu jest nieodłącznie związana z pojęciem wolnej woli; do tego problemu nawiązuje Opowieść rycerza. Zastanawiać się będziemy, na ile poeta jest moralizatorem, a na ile wykorzystuje motyw występku, by przykuć uwagę czytelnika.
Odniesienie do wybitnego dzieła Pasoliniego pozwoli nam odnieść się do kwestii związku grzechu z karnawałem i pojęcia karnawalizacji kultury średniowiecza.

Oceniam, że przygotowanie się do aktywnego uczestnictwa w zajęcia zajmie Państwu około 40 godzin w całym semestrze.

Rodzaj przedmiotu

ogólnouniwersyteckie

Założenia (opisowo)

Znajomość języka ang. na poziomie B2 Student powinien posiadać podstawowe umiejętności w zakresie samodzielnej analizy dzieła literackiego oraz „uważność” na treści zakodowane w formie wizualnej.

Efekty kształcenia

Po zakonczeniu zajęć, Absolwent:
Zna najważniejsze metody badań interdyscyplinarnych
Zna podstawowe metody analizy i interpretacji tekstów kultury;
Potrafi dokonywać analizy dzieł sztuki oraz tekstów naukowych i materiałów
Potrafi skontekstualizować dzieło kultury w odniesieniu do czasu jego powstania;
Absolwent przestrzega zasady tolerancji, rozumie dziedzictwo kulturowe i ma
poszanowanie dla różnic kulturowych

Kryteria oceniania

Ocena końcowa będzie wypadkową:
- aktywności na zajęciach 25%
- krótkiej pisemnej pracy domowej w trakcie semestru 25%
- zaliczenia (kolokwium) w formie rozmowy 50 %

zaliczenie na ocenę

Literatura

Bolecki, Włodimierz. Język, polifinia, karnawał. „Teksty: teoria literatury, krytyka, interpretacja”, 3 (1977): 7-33.
Chaucer, Geoffrey. Opowieści kanterberyjskie. Przeł. Jarek Zawadzki. Katowice 2022. (wybór)
Limon, Jerzy. Siedem grzechów głównych (z zarazą w tle). Gdańsk 2022.
Tupper, Frederick. “Chaucer and the Seven Deadly Sins”, MLA 29 (1) (1914): 93-128.
Ilustrowany katalog wystawy Siedem grzechów głównych, Eksponaty ze zbiorów Gabinetu Rycin Polskiej Akademii Umiejętności w Bibliotece Naukowej PAU i PAN w Krakowie. Warszawa 2006.

Filmy: Pier Paolo Pasolini, Opowieści kanterberyjskie 1972.
David Flincher, Se7en, 1975.

Więcej informacji

Więcej informacji o poziomie przedmiotu, roku studiów (i/lub semestrze) w którym się odbywa, o rodzaju i liczbie godzin zajęć - szukaj w planach studiów odpowiednich programów. Ten przedmiot jest związany z programami:

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 3700-AL-SLOK-OG w USOSweb