Od realizmu spekulatywnego do transcendentalnego nihilizmu 3700-AL-RST-qMF

Podczas seminarium studenci zapoznają się z tekstami dwóch filozofów w ramach nurtu nazywanego realizmem spekulatywnym. Ten nurt zaczyna się od gruntownej krytyki korelacjonizmu. Quentin Meillassoux, który używa terminu materializm spekulatywny do opisania swojego stanowiska, stwierdza, że filozofia Kanta opiera się na dwóch zasadach. Pierwszą z nich jest zasada korelacji, zgodnie z którą możemy poznać tylko korelat Myśli i Bytu; to, co znajduje się poza tym korelatem jest niepoznawalne. Druga zasada nazywana jest zasadą faktyczności i stwierdza, że rzeczy istnieją inaczej niż ich prezentacje. Tę zasadę podtrzymuje Kant, broniąc rzeczy samej w sobie jako niepoznawalnej. Meillassoux stosuje inną wobec Kanta taktykę, odrzucając zasadę korelacji na rzecz wzmocnionej zasady faktyczności zwraca się w stronę Hume'a. W rezultacie jest zmuszony do odrzucenia konieczności nie tylko wszystkich fizycznych praw natury, ale także wszystkich praw logicznych z wyjątkiem zasady niesprzeczności. Odrzucając zasadę racji dostatecznej, nie można uzasadnić konieczności istnienia praw przyrody. Tłumacz prac Meillassoux, Ray Brassier, podąża w swoim myśleniu jeszcze dalej, tj. broni poglądu, zgodnie z którym świat z natury pozbawiony jest prawomocności. Oznacza to, że zamiast unikać nihilizmu, Brassier przyjmuje go jako ostateczną prawdę. Brassier wyprowadzając wnioski z lektur A. Badiou i F. Laruelle, twierdzi, że wszechświat nie opiera się „na niczym”, co oznacza, że jest bezpodstawny. Brassier broni radykalnie antykorelacyjnej filozofii, proponując, że myśl nie jest połączona z Bytem, ale z Niebytem.
1-2. Od absolutnej konieczności do radykalnej przygodności

Quentin Meillassoux, Po skończoności, przekład Piotr Herbich, Fundacja Augusta hr. Cieszkowskiego
Warszawa 2015.

3-4. Pojęcie potencjalności i wirtualności

Quentin Meillassoux, Potencjalność i wirtualność, przeł. P. Herbich, „Kronos” 2012 nr 1, s. 5–18; Quentin Meillassoux, O nadprzygodności, wirtualności i sprawiedliwości, Quentin Meillassoux w rozmowie z Grahamem Harmanem, przeł. P. Herbich, „Kronos” 2012 nr 1, s. 19–30.

5-6. Skurcz i rozkurcz materii i ducha

Quentin Meillassoux, Odejmowanie i skurcz. W związku z uwagą Deleuze’a o Materii i pamięci, przeł. P. Herbich, „Kronos” 2015 nr 2, s. 152–75.

7-8. Losy kuli bilardowej

Quentin Meillassoux, Metafizyka i fikcja światów spoza nauki, przełożył Piotr Herbich, Fundacja Augusta hr. Cieszkowskiego Warszawa 2020.

9-10. A jednak przypadek

Quentin Meillassoux, Liczba i syrena. Rozszyfrowanie rzutu kości Stéphane’a Mallarmégo, przełożył Piotr Herbich, Fundacja Augusta hr. Cieszkowskiego Warszawa 2019.

11-12. Bezpodstawność

Ray Brassier, Nihil Unbound: Enlightenment and Extinction, New York: Palgrave 2007.

13-14. Fantazje na temat początku i końca

Christian Kerslake, Ray Brassier, Origins and ends of the mind: philosophical essays on psychoanalysis, Leuven University Press: 2007

15-16. Od rzeczy do jej przebrania

Peter Wolfendale; Ray Brassier, Object-Oriented Philosophy: The Noumenon’s New Clothes, Urbanomic: 2014.