Rzeczy muzealne 3700-AL-RM-qTM

Muzea powstawały na początku XIX wieku właśnie w celu udostępniania publiczności zgromadzonych w kolekcjach przedmiotów, by pełnić funkcje edukacyjne, naukowe, a także zaspokajać potrzeby estetyczne. Jednak współcześnie, w dobie przyspieszonej cyfryzacji przestrzeni muzealnych, a także zwrotom ku działaniom, aktom performatywnym z jednej strony, z drugiej zaś ku narracji lub fabule, koncentracja na obiektach nie jest wcale oczywistym zadaniem muzeum. Eksponat muzealny często usuwany jest na margines pola zainteresowań kuratorów i odbiorców, których uwaga i aktywność zagospodarowana zostaje często przez nowe technologie. Dziś obiekt zaczyna być odkrywany na nowo, w ramach tzw. zwrotu ku rzeczom i nowego materializmu. Podczas zajęć z tej perspektywy przyglądać się będziemy obecności i działaniu obiektów w muzeach, eksponatów, których status — jako rzeczy muzealnych — możemy odkrywać na nowo. Elementem zajęć będą odwiedziny w warszawskich muzeach, których krytyczna analiza pozwoli uchwycić status różnorodnych muzealnych rzeczy.

Przeobrażenia współczesnych ekspozycji, poszerzająca się oferta doznań i przeżyć, które wynosimy z muzeów skłaniają do refleksji nad statusem muzealnych eksponatów. Kierując się etymologią słowa eksponat, które pochodzi od łacińskiego słowa exponere — „wykładać”, „objaśniać” czy „tłumaczyć”, na zajęciach zastanowimy się w jaki sposób i co w istocie, wyjaśniają nam muzealne rzeczy?

W dobie digitalizacji i popularności multimedialnych wystaw, zastanowimy się, czy i jak muzea mogą jeszcze eksponować „zwyczajne rzeczy”. W namyśle nad rzeczami pomoże nam wizyta w Muzeum Miasta Warszawy, które świadomie buduje czasowe wystawy bez pomocy cyfrowych suplementów. Spróbujemy też krytycznie ocenić cyfrowe wystawy, które wpisują się w powszechny w humanistyce zwrot cyfrowy. Zastanowimy się nad tym, czy prezentowane cyfrowe suplementy są tylko atrakcyjnymi „zabawkami” czy może faktycznie, jak często sugerują kuratorzy, poszerzają nasze doświadczenie przeszłości. W tym celu udamy się do Muzeum POLIN i/lub Muzeum Powstania Warszawskiego. Podejmiemy też refleksję nad statusem poszczególnych typów muzealiów: rzeczy artystycznych, rzeczy etnograficznych, rzeczy historycznych i rzeczy archeologicznych. W interpretacji tych kolekcji i próbach sproblematyzowania statusu wybranych eksponatów pomogą nam soczewki zaczerpnięte z nowej humanistyki i teorii krytycznych, m.in. perspektyw studiów postkolonialnych, a zwłaszcza dekolonizacji. Celem zajęć jest przede wszystkim przygotowanie studentów do krytycznego analizowania treści wystaw i narzędzi użytych do ich przygotowania.

Forma zajęć przewiduje zarówno wizyty w muzeach, jak i lekturę tekstów z zakresu muzealnictwa, wskazując na rolę i zadania poszczególnych perspektyw w kształtowaniu naszego doznania i (roz)poznania rzeczy. Zajęcia będą podzielone na lekturę i dyskusję nad tekstami (zajęcia w sali) stanowiące przygotowanie do krytycznych wizyt w muzeach (zajęcia w wybranych warszawskich muzeach - w zależności od oferty wystaw czasowych mogą ulec modyfikacjom względem powyższych propozycji).