Romantyzm: czasy. Współczesne lektury romantyzmu 3700-AL-RCWLR-OG

Ogólna problematyka seminarium – Tytuł konwersatorium wyznacza główny cel zajęć: refleksję nad romantyzmem jako częścią europejskiego i narodowego dziedzictwa kulturalnego oraz sposobami funkcjonowania i odbierania romantyzmu w kulturze współczesnej. Oznacza to, że zarówno będziemy starali się zrozumieć specyfikę fenomenu historycznego romantyzmu , jak i – przede wszystkim – interesować nas będzie współczesne znaczenie literatury i kultury romantycznej, romantyzm jako przedmiot studiów nad dziedzictwem kulturowym (heritage studies).
Studenci będą mieli możliwość zapoznania się ze współczesnymi sposobami recepcji dzieł romantycznych, polskich i europejskich, analizowanymi w kontekście komparatystycznym oraz interdyscyplinarnym.
Zajęcia stanowią część cyklu „Romantyzm: europejskość i pogranicza kulturowe”, jednak są przeznaczone nie tylko dla uczestników całego cyklu, ale są też ofertą otwartą dla wszystkich studentów Wydziału AL i studentów innych kierunków, a także doktorantów.
Zapraszamy do wspólnej lektury arcydzieł polskiego romantyzmu, analizowanych w kontekście europejskim, a także poprzez romantyczne i poromantyczne (w tym współczesne) media innych sztuk (malarstwa, filmu, teatru, komiksu).

Każde konwersatorium prowadzone będzie przez dwóch lub trzech badaczy, zajmujących się różnymi obszarami nauk humanistycznych, co pozwoli uczestnikom odkryć różne aspekty literatury romantycznej i zapoznać się z rozmaitymi koncepcjami metodologicznymi.

Zajęcia prowadzić będzie prof. dr hab. Maria Kalinowska (koordynator przedmiotu) z zaproszonymi do współpracy znakomitymi znawcami literatury romantycznej oraz badaczami kultury (z UW i innych uniwersytetów). Współprowadzić zajęcia będą pracownicy Wydziału Artes Liberales UW, m.in. prof. dr hab. Maciej Abramowicz; prof. dr hab. Jerzy Axer, prof. dr hab. Małgorzata Borowska, dr hab. Hieronim Grala, prof. dr hab. Alina Nowicka-Jeżowa, prof. Katarzyna Sadkowska, prof. UW, prof. dr hab. Andrzej Szostek, dr Milena Chilińska, dr Przemysław Kaniecki oraz doktoranci UW, a także zaproszeni goście spoza WAL UW (m.in. prof. dr hab. Arkadiusz Bagłajewski, prof. dr hab. Jerzy Borowczyk, prof. dr hab. Elżbieta Kiślak, prof. dr hab. Krzystzof Korotkich, prof. dr hab. Leszek Zwierzyński).
Obszerny zakres tematów jest propozycją, która zostanie doprecyzowana w zależności od zainteresowań i preferencji uczestników.

Przykładowe zagadnienia rozpatrywane na wybranych tekstach kultury:

- Romantyzm jako wyzwanie metodologiczne. Współczesne metodologie badań nad romantyzmem. Badania nad czasem i przestrzenią romantyzmu (historia idei, badania nad wyobraźnią, antropologia i etnologia).
- Czas romantyków, pamięć romantyczna, historiozofia romantyczna – na wybranych przykładach. Różne stanowiska metodologiczne.
- Romantyczna hierarchia czasów: średniowiecze, renesans, czasy historii polskiej.
- Historia i mit.
- Projekcje przyszłości – religijne, społeczne, polityczne. Tematy apokaliptyczne.
- Czas i geografia kulturowa romantyzmu. Stan badań. Litwa romantyczna. Dziady wileńsko-kowieńskie Mickiewicza i wielokulturowe pogranicze dawnej Rzeczypospolitej (kontekst: Lawa Konwickiego).
- Ukraina romantyków. Romantyczny mit Ukrainy.
- Grecja romantyków (antyczna i nowożytna).
- Czas wygnania: wyobraźnia i realność. Sybir.
- Czas codzienności i czas podróży.
- Spory o mesjanizm. Mesjanizm – kontekst historyczny i
- Recepcja twórczości romantyków w malarstwie, filmie, teatrze.
- „Kolonializm” i „antykolonializm” w badaniach nad wielokulturowością dawnej Rzeczypospolitej.
- Tradycja romantyczna w kulturze polskiej i narodowych kulturach europejskich.

Rodzaj przedmiotu

ogólnouniwersyteckie

Założenia (opisowo)

Zakres wiedzy, umiejętności i kompetencji w zakresie nauk humanistycznych, wynikający z zakwalifikowania studenta na studia I stopnia.

Kryteria oceniania

Przewiduje się przygotowanie referatu lub prezentacji przez studenta na wybrany temat. Ocena na podstawie aktywnego udziału w zajęciach i przygotowania referatu lub prezentacji.

Literatura

Literatura (wybór, propozycje)
Szczegółowe informacje dotyczące literatury źródłowej i literatury przedmiotu dotyczącej poszczególnych zagadnień zostaną podane przez wykładowców.

Antoniemu Malczewskiemu w 170 rocznicę pierwszej edycji „Marii”, red. H. Krukowska, Białystok 1997.

Arkadiusz Bagłajewski, Obecność romantyzmu, Lublin 2015.

Magdalena Bauchrowicz- Kłodzińska, „Jonasz w brzuchu wieloryba”. Czesław Miłosz wobec nowoczesności, Toruń 2018.

Grażyna Borkowska, Perspektywa postkolonialna na gruncie polskim – pytania sceptyka, „Teksty Drugie” 2010, nr 5, s. 40-52.

Jerzy Borowczyk, Rekonstrukcja procesu filomatów i filaretów 1823-24, Poznań 2012.

Albert Béguin, Dusza romantyczna i marzenie senne. Esej o romantyzmie niemieckim i poezji francuskiej, z francuskiego przeł. T. Stróżyński, Gdańsk 2011.
Co Słowacki ma nam dziś do powiedzenia? pod red. M. Kalinowskiej i J. Kieniewicza, warszawa 2012.
Dramat polski: interpretacje, cz. 1, pod red. J. Ciechowicza i Z. Majchrowskiego, Gdańsk 2001.
Filhellenizm w Polsce, t. I-II, Warszawa 2007, 2012.
Geografia Słowackiego, red. D. Siwicka, M. Zielińska, Warszawa 2012.
Przemysław Kaniecki, Lawa. Opowieść o „Dziadach” Adama Mickiewicza, Poznań 2008.
Krzysztof Korotkich, Wyobraźnia apokaliptyczna Juliusza Słowackiego, Białystok 2011.
Jarosław Ławski, Ironia i mistyka: doświadczenia graniczne wyobraźni poetyckiej Juliusza Słowackiego, Białystok 2005.
Maria Janion, Gorączka romantyczna (kilka wydań).
Maria Janion, Projekt krytyki fantazmatycznej. Szkice o egzystencji ludzi i duchów, Warszawa 1991.
Maria Janion, Maria Żmigrodzka, Romantyzm i historia (kilka wydań).
Maria Kalinowska, Juliusza Słowackiego “Podróż do Ziemi Świętej z Neapolu”. Glosy, Gdańsk 2011.
Elżbieta Kiślak, Car-trup i Król-Duch. Rosja w twórczości Słowackiego, Warszawa 1991.

Elżbieta Kiślak, "Walka Jakuba z aniołem : Czesław Miłosz wobec romantyczności", Warszawa 2000.
Halina Krukowska, „Pan Tadeusz” jako poezja czysta. Studia i szkice o Mickiewiczu, Białystok 2016.

„Litteraria Copernicana”, nr. 1, 2008. Konwicki, pod red. P. Kanieckiego, J. Speiny.

Marta Piwińska, Legenda romantyczna i szydercy, Warszawa 1973.

Georges Poulet, Metamorfozy czasu, Warszawa 1977.

Prelekcje paryskie Adama Mickiewicza wobec tradycji kultury polskiej i europejskiej. Próba nowego spojrzenia, red. Maria Kalinowska, Jarosław Ławski, Magdalena Bizior-Dombrowska, Warszawa 2011.

Problemy polskiego romantyzmu, seria I-III, red. M. Żmigrodzka, Z. Lewinówna, Wrocław 1971-1974-1981.
Romantyzm i nowoczesność, red. M. Kuziak, Kraków 2009.
Romantyzm środkowoeuropejski w kontekście postkolonialnym, cz. 1, pod red. M. Kuziaka, B. Nawrockiego, Warszawa 2016, cz. 2, pod red. M. Kuziaka, B. Maciejewskiego, Kraków 2016.
Z. Stefanowska, Mapa romantyzmu polskiego. Pisma z lat 1964-2007, Warszawa 2014.
Zofia Trojanowiczowa, Sybir romantyków, J. Fiećko, Poznań 1993.

Leszek Zwierzyński, Wyobraźnia akwatyczna Mickiewicza, Katowice 1998

Maria Żmigrodzka, Przez wieki idąca powieść. Wybór pism o literaturze XIX i XX wieku, oprac. M. Kalinowska, E. Kiślak, Warszawa 2002.

Więcej informacji

Więcej informacji o poziomie przedmiotu, roku studiów (i/lub semestrze) w którym się odbywa, o rodzaju i liczbie godzin zajęć - szukaj w planach studiów odpowiednich programów. Ten przedmiot jest związany z programami:

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 3700-AL-RCWLR-OG w USOSweb