Pytanie o formułę współczesnego materializmu 3700-AL-PFWM-OG

Materializm, na każdym etapie swego intelektualnego dojrzewania, musi rozstrzygać, czy chce być ściśle obiektywistycznym materializmem bez podmiotu poznającego, czy przeciwnie – materializmem postulującym istnienie podmiotu jako niezbędnej pozycji pozwalającej na samouświadomienie i (samo)poznawalność materii. Materializm zmuszony jest nieustannie nawigować między fatalizmem negatywnych afektów wyzwolonych przez wizję świata, w której panuje duch daremności, a euforią witalizmu, który wierzy w materię pozostającą w nieustannym ruchu i niezniszczalnym rozwoju. Pytanie o materializm jest zatem pytaniem o to, jak uniknąć pokusy bycia dogmatycznym materialistą? Być może wszystkie dylematy nowoczesnego materializmu kumulują się w pytaniu o to, co materialista może w ogóle powiedzieć o materii? Czy dla materialisty materia pozostaje zawsze terra incognita zaskakując nas wielością swoich sposobów ujawniania się? Czy materia jest tym, co materia robi? Czy też materia definiowana jest przez swoje historycznie zapośredniczone obrazy? Podczas seminarium podejmiemy kluczowy dylemat, skutkujący podziałem wśród współczesnych materialistów, którzy albo wybierają wariant ściśle realistyczny, wierząc w istnienie materii bez podmiotu poznającego, albo wariant witalistyczny lub konstruktywistyczny subiektywizujący materię ab origine.

(1-2) Melancholia istnienia: życie jest monotonne, to ruch w miejscu powodowany nienasyconym pragnieniem

Literatura: Titus Lucretius Carus, O naturze wszechrzeczy, przeł. Edward Szymański, Kazimierz Lasnika (oprac.). Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1957.

(3-4) Materia nie została stworzona dla nas a bogowie nie zmieniają biegu rzeczy, to bieg rzeczy porywa wszystko

Literatura: Titus Lucretius Carus, O naturze wszechrzeczy, przeł. Edward Szymański, Kazimierz Lasnika (oprac.). Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1957.

(5-6) Repulsja atomów jako konieczny warunek urzeczywistnieniem lex atomi [prawa atomu]

Literatura: Karol Marks, Różnica między demokrytejską a epikurejską filozofią przyrody, przeł. Irena Krońska, Warszawa: Książka i Wiedza 1966.

(7-8) Ruch jako nowy absolut: pustka nie jest pusta, atomy nie są dyskretne, zboczenie nie jest przyczynowe, a odpychanie nie jest wtórne

Literatura: Thomas Nail, Lucretius I: An Ontology of Motion, Edinburgh University Press, 2018.

(9.-10.) Krytyka rozumu kinetycznego i materialna nieświadomość

Literatura: Thomas Nail, Lucretius II: An Ethics of Motion, Edinburgh University Press, 2020.

(11-12.) Świat jako seria burzliwych wirów

Literatura: Thomas Nail, Lucretius III: A History of Motion, Edinburgh University Press, 2022.

(13.-14.) Geokinetyka: Ziemia atmosferyczna, roślinna, zwierzęca

Literatura: Thomas Nail, Theory of the Earth, Stanford University Press, 2021.

(15-16.) Wartość jaki relacja fizyczna (physisches Verhältniß) między rzeczami materialnymi (physischen Dingen).
Literatura: Thomas Nail, Marx in Motion: A New Materialist Marxism, Oxford University Press 2020.

(17.-18.) Materia jako tragarz wartości

Literatura: Thomas Nail, Marx in Motion: A New Materialist Marxism, Oxford University Press 2020.

(19-20) Wirtualności jako pole skutków Realności
Literatura: Slavoj Žižek, Organs without Bodies: On Deleuze and Consequences, London Routledge 2012.

(21-22) Naddeterminacja: przeciwko „determinacji w ostatniej instancji”,

Literatura: Slavoj Žižek, Absolute Recoil: Towards a New Foundation of Dialectical Materialism, London: Verso, 2014.

(23-24) Moc unicestwienia

Literatura: Catherine Malabou, Ontologia przypadłości. Esej o plastyczności destrukcyjnej, przełożył i posłowiem opatrzył Piotr Skalski Miniatury Filozoficzne Fundacja Augusta hr. Cieszkowskiego Warszawa 2017.