Odpowiedzi na polikryzys. Alternatywy kulturowe, społeczne i technologiczne z Globalnego Południa 3700-AL-OPAK-qDP
Współczesny świat znajduje się w sytuacji nakładających się na siebie kryzysów. Na liście tej znajdują się takie zjawiska jak napięcia i konflikty geopolityczne, stany wyjątkowe i wojny, kryzysy żywnościowe i globalna pandemia, załamania gospodarcze i zwiększenie skali migracji, podnoszenie się temperatur i wizja katastrofy klimatycznej, zapaść demokracji i rozwój skrajnych ruchów politycznych. Skala, zakres i częstotliwość występowania tych zjawisk powodują, że stan kryzysu stał się zjawiskiem trwałym. Trudno wyobrazić sobie powrót do normalności a jeszcze trudniej stworzyć adekwatne odpowiedzi na zagrożenia i ryzyka związane z obecną sytuacją.
W ostatnich latach coraz większą popularność zyskuje pojęcie polikryzysu, za pomocą którego badacze i badaczki próbują opisać złożoność i wielopłaszczyznowość negatywnych zmian o charakterze planetarnym, a jednocześnie uświadomić społeczeństwom, że problem wykracza już poza horyzont lokalnych i jednostkowych rozwiązań. Temat polikryzysu jest podejmowany na gruncie akademickim, w obszarze sztuki, na polu aktywizmu, ale także w ramach innowacji społecznych, ekologicznych, technologicznych i kulturowych. Wychodząc z założenia, że działanie polikryzysu obejmuje to, co globalne, a nawet planetarne, refleksja teoretyczna, a także działania artystyczne czy aktywistyczne, w znacznie większym stopniu niż wcześniej sięgnęły po rozwiązania, które powstały na Globalnym Południu, bardzo często w odpowiedzi na sytuacje kryzysowe, brak zasobów, wyzwania klimatyczne, z którymi mierzą się mieszkańcy Afryki, Azji czy Ameryki Południowej. Koncepcje, alternatywy, prototypy i rozwiązania kryzysowe powstające na Globalnym Południu stały się atrakcyjne dla Globalnej Północy, planującej swą kryzysową przyszłość.
W ramach zajęć przeanalizujemy eksperymenty technologiczne, spekulatywne projekty, działania społeczne i artystyczne z Globalnego Południa, które tworzą możliwe alternatywy dla polikryzysu. Zastanowimy się nad tym jaką odpowiedź w obliczu nadciągającej wielopoziomowej katastrofy stanowią innowacje społeczne, kulturowe i technologiczne wprowadzane w państwach afrykańskich czy południowoamerykańskich.
Studenci będą otrzymywali przed zajęciami teksty, materiały wizualne i audiowizualne, z którymi powinni się zapoznać. Uczestnicy kursu będą potrzebowali około 30 godzin pracy własnej, żeby przygotować się do dyskusji oraz zrealizować pracę zaliczeniową.
Rodzaj przedmiotu
Założenia (opisowo)
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Po ukończeniu przedmiotu student zdobędzie kompetencje w następujących obszarach:
Wiedza: absolwent
K_W01 – zna podstawową terminologię nauk humanistycznych i rozumie ich rolę w kulturze,
K_W05 – zna podstawowe metody analizy i interpretacji tekstów kultury,
K_W07 – zna najważniejsze metody badań interdyscyplinarnych.
Umiejętności: absolwent potrafi
K_U02 – dokonywać analizy dzieł sztuki oraz tekstów naukowych i materiałów źródłowych za pomocą odpowiednich narzędzi badawczych,
K_U03 – sformułować problem badawczy,
K_U04 – rozpoznawać i interpretować podstawowe problemy i zjawiska współczesności,
K_U06 – prezentować wyniki indywidualnej i zespołowej pracy akademickiej we właściwej formie.
Kompetencje społeczne: absolwent
K_K03 – jest gotów do poznawania nowych metod badawczych,
K_K04 – ma kompetencje w zakresie wyboru najwłaściwszych środków służących do realizacji wskazanych zadań,
K_K07 – przestrzega zasady tolerancji i ma poszanowanie dla różnic kulturowych,
K_K09 – jest gotów do zrozumienia dziedzictwa kulturowego i różnorodności kulturowej,
K_K10 – jest gotów do świadomego uczestnictwa w życiu kulturalnym i społeczeństwie obywatelskim.
Kryteria oceniania
W połowie trwania kursu studenci zostaną poproszeni o wybór formy zaliczenia. Proponowane formy zaliczenia, czyli esej, prezentacja kontekstowa na zajęciach, egzamin ustny, zostaną przedstawione na pierwszych zajęciach.
Taka elastyczność ma na celu umożliwienie wyboru takiej formy zaliczenia, która pozwala na najpełniejsze wykorzystanie potencjału i zdolności studentów.
Ocena końcowa będzie uwzględniać: obecność, aktywność na zajęciach oraz pracę zaliczeniową.
Ewaluacja aktywności na zajęciach będzie przeprowadzana na podstawie poniższych kryteriów:
- Umiejętność operowania koncepcjami omawianymi w ramach kursu.
- Umiejętność dyskusji na temat materiałów wizualnych i audiowizualnych prezentowanych na zajęciach.
- Stopień opanowania omawianych na zajęciach lektur i materiałów wizualnych i audiowizualnych.
- Umiejętność formułowania problemów badawczych (w oparciu o udostępnione lektury i materiały)
Literatura
Literatura/ Materiały:
⁃ M.J.Albert, Navigating the Polycrisis: Mapping the Futures of Capitalism and the Earth, MIT Press 2024.
⁃ N. Couldry, U.A.Mejias, Data Grab: The New Colonialism of Big Tech and How to Fight Back, University of Chicago Press, Chicago 2024.
⁃ Gospodarka i entropia. Jak wyjść z polikryzysu?, red. J.Hausner, M.Krzykawski, Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR, Warszawa 2023.
⁃ Makerere Artificial Intelligence Lab, https://air.ug/
⁃ M. Sleiman Labat, Sand Gardens, Ars Electronica 2024, https://starts-prize-call.aec.at/2024/winners/11147/
⁃ R. Srinivasan, Beyond the Valley: How Innovators around the World are Overcoming Inequality and Creating the Technologies of Tomorrow, MIT Press 2020.
⁃ R. Srinivasan, Borderess Digital Utopias, Biennale Warszawa 2022, https://www.youtube.com/watch?v=Ytr8wHPPPO0&t=3292s
+ prace artystyczne i projekty, które zostaną udostępnione przed zajęciami.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: