Nuda, długie ujęcia i cuda w kałuży czyli powrót do Slow Cinema. 3700-AL-NDU-qTM

Abbas Kiarostami pytany o zaśnięcie podczas pokazu własnego filmu, powiedział, że zdarzało mu się już zasnąć w kinie, ale te same filmy które sprawiły, że zasnął, potem sprawiały również, że nie spał w nocy, budził się rano myśląc o nich i nie mógł o nich zapomnieć przez długie tygodnie. Będące podczas tego kursu przedmiotem naszego namysłu slow cinema, pełne jest tego typu dzieł filmowych. Będziemy bowiem oglądali filmy powolne, niekiedy długie, z niewielką ilością cięć – inaczej mówiąc kino, które w łatwy sposób wystawia się na zarzut, iż jest ono kinem nudnym. W nudzie tej poszukamy jednak pozytywnych faktorów. Warto bowiem przypomnieć, iż już podczas projekcji Przygody Antonioniego w Cannes publiczność miała buczeć i okrzykami domagać się cięć i akcji. Podobne reakcje mogła powodować scena otwierająca Romę Alfonso Cuaróna, w której przez kilka minut obserwujemy niebo odbijające się w kałuży. Obserwowanie kałuży nie jest bowiem zjawiskiem codziennym, wymaga od nas zatrzymania się i zwolnienia trybu swojego dnia. Dla Siegfrieda Kracauera doświadczenie świata odbijającego się w kałuży stanowiło prefigurację doświadczenia kinematograficznego. W swojej słynnej Teorii filmu wspominał on nawet, iż jako dziecko po zetknięciu się z obrazami w kałuży wymyślił tytuł dla swojej późniejszej książki - „Film jako odkrywca cudów powszedniego życia”. Idąc tropami podpowiadanymi przez Kiarostamiego oraz Kracauera, podczas kursu poszukamy kina, które nie pozwoli nam o sobie zapomnieć, a które pomoże nam na nowo odkryć codzienność.

Celem zajęć będzie przemyślenie slow cinema i zjawisk towarzyszących recepcji dzieł filmowych z tego nurtu. Spotkania będą poświęcone zarówno charakterystycznej dla slow cinema estetyce (długie ujęcia, spowolnienie), tematom poruszanym przez ten nurt (melancholia, samotność, przemijanie), jak i odczuciom widza (od efektu immersji po znudzenie). Zajmiemy się również filmami poszczególnych reżyserów kojarzonych z tym nurtem (m.in. Béla Tarr, kino Aphichatphong Wirasetthakun.Carlos Reygadas, Tsai Ming-Liang, Lav Diaz, czy Chantal Akerman). Poprzez lekturę dzieł filmowych i tekstów źródłowych, będziemy także starali się przemyśleć pytania, jakie stawia slow cinema wobec statusu człowieka we współczesnym świecie.

Zajęcia będą będą wymagały od studentów m.in. obejrzenia poza zajęciami filmów zaproponowanych przez prowadzącego. Długość filmów charakterystyczna dla slow cinema i czas potrzebny na ich obejrzenie, powinny być ważnym czynnikiem branym pod uwagę przez studentów przy wyborze tego przedmiotu.