Nieśmiertelne biblioteki. O słynnych księgozbiorach w historii i literaturze. 3700-AL-NB-qMF
Kiedy ogłoszono, że Biblioteka obejmuje wszystkie książki, pierwszym wrażeniem było niezmierne szczęście. Wszyscy ludzie poczuli się panami nietkniętego i tajemnego skarbu
Jorge Louis Borges, Biblioteka Babel
W czasie zajęć przyjrzymy się historiom słynnych bibliotek – zarówno tych realnych, jak i wyobrażonych, będących fikcją literacką ożywiającą umysły ideą. Przez stulecia książki i biblioteki stanowiły najlepszy z możliwych sposób przechowywania wiedzy. Choć wspaniałe księgozbiory i cenne manuskrypty często ginęły w pożarach, były niszczone, rozkradane i przepadały na zawsze, to sama idea biblioteki jako skarbnicy ludzkiej wiedzy okazała się niezwykle trwała. W czasie zajęć prześledzimy losy Biblioteki Aleksandryjskiej, ale także wyimaginowane wizje biblioteki totalnej, które wypełniają literaturę. Będzie nas też interesował materialny wymiar książek, który wywołuje w nas wspomnienia minionych lektur i wyzwala pasję kolekcjonerską. Jak pisał słynny bibliofil, Alberto Manuel: „potrzebuję materialności tych bytów ze słów, namacalnej obecności książki, jej kształtu, rozmiaru, faktury”. Zastanowimy się nad przyszłością książki papierowej, pisma, literatury. Przede wszystkim jednak – będziemy starali się odpowiedzieć, w jaki sposób idea biblioteki jako zbioru całości ludzkiej wiedzy uległa współcześnie przekształceniu, i na ile internet stanowi odpowiednik Biblioteki Aleksandryjskiej czy nawet Borgesowskiej Biblioteki Babel.
Obok wirtualnych bibliotek, „bibliotek bez ścian”, interesować nas będzie architektura biblioteki. Będziemy oglądać najsłynniejsze projekty, które odzwierciedlają jej zmieniające się funkcje. Zastanowimy się również na hierarchią wiedzy w bibliotekach oraz nad tym, jak przestrzeń fizyczna warunkuje doświadczenia użytkownika.
Zajęcia będę miały charakter interdyscyplinarny – będziemy czytali dzieła literackie, teksty z zakresu filozofii i historii sztuki oraz oglądali dzieła malarskie.
Rodzaj przedmiotu
Założenia (opisowo)
Efekty kształcenia
K_W01 Zna podstawową terminologię nauk humanistycznych i rozumie ich rolę kulturze
K_W04 Rozumie zależności pomiędzy poszczególnymi dyscyplinami w zakresie nauk humanistycznych, społecznych, przyrodniczych
K_W05 Zna podstawowe metody analizy i interpretacji tekstów kultury
K_U02 dokonywać analizy dzieł sztuki oraz tekstów naukowych i materiałów źródłowych za pomocą odpowiednich narzędzi badawczych
K_U04 rozpoznawać i interpretować podstawowe problemy i zjawiska współczesności
K_K08 docenia bogactwo kultury
K_K09 do zrozumienia dziedzictwa kulturowego i różnorodności kulturowej
Kryteria oceniania
Studenci będą oceniani na podstawie:
a) Regularnej aktywności w dyskusjach podczas zajęć
b) Przygotowanych w domu referatów bądź krótkich prac pisemnych
Dopuszczalna liczba nieobecności w semestrze: 2
Literatura
Benson, Charles, Building a Library, „Irish Arts Review” (2002-), Spring (March-May 2012), Vol. 29, No. 1, s. 110–113
Bennett, Hannah, The Psyche of the Library: Physical Space and the Research Paradigm, „Art Documentation: Journal of the Art Libraries Society of North America”, Vol., 32, No. 2 (September 2013), s. 174–185
Borges, Jorge Luis „Biblioteka Babel”: w Borges, Jorge Luis Fikcje, przeł. A. Sobol-Jurczykowski, S. Zembrzuski, PIW, Warszawa 2000.
Benjamin, Walter, „Rozpakowuję swoją bibliotekę” w: Walter Benjamin, Podróże wyobraźni, wybrał i przełożył Bogdan Baran, Wydawnictwo Aletheia 2021
Derrida, Jacques, „Farmakon”, w: Jacques Derrida, Pismo filozofii, wyb. i przedm. B. Banasiak, Kraków 1993
Doerr, Anthony, Miasto w chmurach, przeł. Jerzy Kozłowski, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 2022
Dukaj, Jacek, Po piśmie, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2019
Eco, Umbero, Imię róży, przeł. A Szymanowski, PIW, Warszawa 2007.
Eco, Umberto, O bibliotece, przeł. A Szymanowski, Świat Książki, 2007.
Hendrickson, Thomas ,The Invention of the Greek Library, „Transactions of the American Philological Association” (1974-2014), Autumn 2014, Vol. 144, No. 2, s. 371–413
Liang Lawrence, James Monica, Sheikh Danish, Trautwein Amy, Inny, Niewidzialne biblioteki, przeł. Jacek Dehnel, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2022
Manguel, Alberto, Pożegnanie z biblioteką. Elegia z dziesięciorgiem napomknień, przeł. Michał Tabaczyński, Wydawnictwo Drzazgi, Okoniny 2022
Pettegree Andrew , Weduwen Arthur der , Biblioteki. Krucha historia, Wydawnictwo Smak Słowa, 2022
Platon, Fajdros, przeł. W. Witwicki, Wydawnictwo Marek Derewiecki, 2002
Krzysztof Pomian, Zbieracze i osobliwości : Paryż-Wenecja : XVI-XVIII wiek, Wydawnictwo Uniwesytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 2001.
Roussel, Raymond Locus Solus, , przeł. A. Wolicka, posł. A. Sosnowski, PIW, Warszawa 1979,
Carl Sagan, Kosmos, przeł. M. Duch, B. Rudak, Zyski i Ska, 2013
Mateusz Salwa, Park osobliwości, „Praktyki Czytania”, 25 października 2020, internetowy magazyn literacki, http://praktykiczytania.pl/park-osobliwosci/
Thompson, Donald E. A History of Library Architecture: A Bibliographical Essay, „The Journal of Library History (1966-1972)” , Apr., 1969, Vol. 4, No. 2, s. 133 \–141
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: