Mickiewicz, Słowacki, Byron – jako bohaterowie kultury współczesnej 3700-AL-MSB-QHU
Przedmiotem konwersatorium będą wizerunki polskich i europejskich poetów romantycznych we współczesnej kulturze popularnej, kulturze „wysokiej” (jeżeli taki podział jeszcze coś dzisiaj znaczy) oraz w najnowszych badaniach literaturo- i kulturoznawczych.
Istnieje bogata tradycja polska i europejska przedstawiania i interpretowania życia poetów romantycznych: od mitotwórstwa do spojrzenia satyrycznego i krytycznego. Tematem konwersatorium będą przede wszystkim trzej twórcy romantyczni: Mickiewicz, Słowacki i Byron – ich różnorodne wizerunki – literackie, plastyczne, teatralne, filmowe, ale także ujęcia biografii w najnowszych badaniach literackich o różnej orientacji metodologicznej oraz w biografistyce nienaukowej.
Głównym celem zajęć jest refleksja nad romantyzmem jako częścią europejskiego i narodowego dziedzictwa kulturowego oraz sposobami funkcjonowania i odbierania romantyzmu w kulturze współczesnej. Interesować nas będzie współczesne znaczenie literatury i kultury romantycznej oraz romantyzm jako przedmiot studiów nad dziedzictwem kulturowym (heritage studies). Spróbujemy rozważyć tezę Profesor Marii Janion o zmierzchu paradygmatu romantycznego.
Zajęcia stanowią część cyklu „Romantyzm jako dziedzictwo kulturowe – współczesne lektury romantyzmu”. Są ofertą otwartą dla wszystkich studentów Wydziału AL i studentów innych kierunków, a także doktorantów.
Zapraszamy do wspólnej lektury arcydzieł polskiego romantyzmu, analizowanych w kontekście europejskim, a także poprzez romantyczne i poromantyczne (w tym współczesne) media innych sztuk (malarstwa, filmu, teatru, komiksu).
Zajęcia prowadzić będzie prof. dr hab. Maria Kalinowska z zaproszonymi do współpracy znakomitymi znawcami literatury romantycznej oraz badaczami kultury (z UW i innych uniwersytetów). Współprowadzić zajęcia będą pracownicy Wydziału Artes Liberales UW, a także zaproszeni goście spoza WAL UW.
Przykładowe tematy zajęć:
Modele biografii i osobowości poetów romantycznych – polskie i europejskie. Mickiewicz, Słowacki, Byron – tradycyjne sposoby postrzegania ich biografii. Legenda Mickiewicza, polska i europejska legenda Byrona, modernistyczny i współczesny Słowacki. Autokreacje poetów romantycznych. Specyfika najnowszych interpretacji biografii tych poetów. Poeta romantyczny jako wieszcz, prorok, działacz polityczny, wygnaniec, mistyk, emigrant, wojażer, dandys. Recepcja pokoleniowa romantyków. Odbiór w Polsce i za granicą. Miejsce dziedzictwa romantycznego w kulturze polskiej i europejskiej. Spory o Mickiewicza. „Odbrązowianie”? Tajemnice życia Mickiewicza – ujęcie dawne i współczesne. Towianizm i Mickiewicz-towiańczyk jako przedmiot różnorodnych badań i artystycznej recepcji. Biografistyka. Badania genderowe. Badania nad wyobraźnią poetycką. Odbiór polityczny i konteksty polityczne. Mickiewicz J. Kleinera, J. M. Rymkiewicza, Cz. Miłosza, T. Konwickiego. Mickiewicz Słowackiego. Mickiewicz – perspektywa polska, białoruska, litewska, żydowska
Rodzaj przedmiotu
Założenia (opisowo)
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Po ukończeniu zajęć student:
K_W07 zna i rozumie podstawowe metody analizy i interpretacji wytworów kultury w powiązaniu z tradycją;
K_W13 zna podstawowe metody interpretacji tekstu literackiego i filozoficznego oraz tekstualnego źródła historycznego;
K_U01 potrafi selekcjonować oraz interpretować informacje pochodzące z różnych źródeł tekstowych, ikonograficznych, elektronicznych;
K_U08 potrafi prezentować wyniki samodzielnej analizy problemów badawczych w formie ustnej, pisemnej i multimedialnej;
K_U11 potrafi samodzielnie zanalizować tekst pisemny i ustny o charakterze naukowym w języku polskim oraz w jednym z języków kongresowych;
K_K02 rozumie zasady, reguły oraz konieczność pracy zespołowej;
K_K04 potrafi organizować i współpracować z grupą oraz zajmować w niej różne role społeczne.
Kryteria oceniania
Obecność na zajęciach (dopuszczalne 2 nieobecności), aktywny udział w części konwersatoryjnej zajęć, przygotowanie jednej prezentacji. Możliwy jest końcowy (ustny lub pisemny sprawdzian wiedzy i umiejętności analizy).
Przewiduje się przygotowanie referatu lub prezentacji przez studenta na wybrany temat. Ocena na podstawie aktywnego udziału w zajęciach i przygotowania referatu lub prezentacji.
Literatura
Literatura (wybór, propozycje)
Szczegółowe informacje dotyczące literatury źródłowej i literatury przedmiotu dotyczącej poszczególnych zagadnień zostaną podane w trakcie zajęć.
Antoniemu Malczewskiemu w 170 rocznicę pierwszej edycji „Marii”, red. H. Krukowska, Białystok 1997. Arkadiusz Bagłajewski, Obecność romantyzmu, Lublin 2015.
Magdalena Bauchrowicz- Kłodzińska, „Jonasz w brzuchu wieloryba”. Czesław Miłosz wobec nowoczesności, Toruń 2018. Grażyna Borkowska, Perspektywa postkolonialna na gruncie polskim – pytania sceptyka, „Teksty Drugie” 2010, nr 5, s. 40-52.Jerzy Borowczyk, Rekonstrukcja procesu filomatów i filaretów 1823-24, Poznań 2012.Albert Béguin, Dusza romantyczna i marzenie senne. Esej o romantyzmie niemieckim i poezji francuskiej, z francuskiego przeł. T. Stróżyński, Gdańsk 2011.Co Słowacki ma nam dziś do powiedzenia? pod red. M. Kalinowskiej i J. Kieniewicza, warszawa 2012. Dramat polski: interpretacje, cz. 1, pod red. J. Ciechowicza i Z. Majchrowskiego, Gdańsk 2001.
Filhellenizm w Polsce, t. I-II, Warszawa 2007, 2012. Geografia Słowackiego, red. D. Siwicka, M. Zielińska, Warszawa 2012. Przemysław Kaniecki, Lawa. Opowieść o „Dziadach” Adama Mickiewicza, Poznań 2008.
Krzysztof Korotkich, Wyobraźnia apokaliptyczna Juliusza Słowackiego, Białystok 2011.Jarosław Ławski, Ironia i mistyka: doświadczenia graniczne wyobraźni poetyckiej Juliusza Słowackiego, Białystok 2005.
Maria Janion, Gorączka romantyczna (kilka wydań). Maria Janion, Projekt krytyki fantazmatycznej. Szkice o egzystencji ludzi i duchów, Warszawa 1991.Maria Janion, Maria Żmigrodzka, Romantyzm i historia (kilka wydań). Maria Kalinowska, Juliusza Słowackiego “Podróż do Ziemi Świętej z Neapolu”. Glosy, Gdańsk 2011.Elżbieta Kiślak, Car-trup i Król-Duch. Rosja w twórczości Słowackiego, Warszawa 1991. Elżbieta Kiślak, "Walka Jakuba z aniołem : Czesław Miłosz wobec romantyczności", Warszawa 2000. Halina Krukowska, „Pan Tadeusz” jako poezja czysta. Studia i szkice o Mickiewiczu, Białystok 2016.„Litteraria Copernicana”, nr. 1, 2008. Konwicki, pod red. P. Kanieckiego, J. Speiny. Marta Piwińska, Legenda romantyczna i szydercy, Warszawa 1973. Georges Poulet, Metamorfozy czasu, Warszawa 1977.Prelekcje paryskie Adama Mickiewicza wobec tradycji kultury polskiej i europejskiej. Próba nowego spojrzenia, red. Maria Kalinowska, Jarosław Ławski, Magdalena Bizior-Dombrowska, Warszawa 2011.Problemy polskiego romantyzmu, seria I-III, red. M. Żmigrodzka, Z. Lewinówna, Wrocław 1971-1974-1981. Romantyzm i nowoczesność, red. M. Kuziak, Kraków 2009. Romantyzm środkowoeuropejski w kontekście postkolonialnym, cz. 1, pod red. M. Kuziaka, B. Nawrockiego, Warszawa 2016, cz. 2, pod red. M. Kuziaka, B. Maciejewskiego, Kraków 2016.Z. Stefanowska, Mapa romantyzmu polskiego. Pisma z lat 1964-2007, Warszawa 2014. Zofia Trojanowiczowa, Sybir romantyków, J. Fiećko, Poznań 1993.Leszek Zwierzyński, Wyobraźnia akwatyczna Mickiewicza, Katowice 1998. Maria Żmigrodzka, Przez wieki idąca powieść. Wybór pism o literaturze XIX i XX wieku, oprac. M. Kalinowska, E. Kiślak, Warszawa 2002.
Recepcja osoby Mickiewicza:
- W. Mickiewicz, Żywot Adama Mickiewicza, t. 1-4 (kilka wydań)
- J. Kleiner, Mickiewicz, t. I i II (2 wydania);
- T. Boy-Żeleński, Brązownicy i inne szkice o Mickiewiczu, Warszawa 1956;
- M. Jastrun, Mickiewicz (kilka wydań);
- A. Witkowska, Mickiewicz. Słowo i czyn (kilka wydań);
- A. Witkowska, Celina i Adam Mickiewiczowie, Kraków 1998;
- K. Górski, Mickiewicz – Towiański, Warszawa 1986;
- J.-Ch. Gille-Maisani, Adam Mickiewicz - studium psychologiczne: od dzieciństwa do Dziadów części trzeciej, Warszawa1996.
- K. Rutkowski, Mistrz ; Widowisko, Gdańsk 1996;
- K. Rutkowski, Xiężniczka: miejsce Xawery Deybel w rodzinie Mickiewiczów, Lublin 1998;
- K. Rutkowski, Braterstwo albo śmierć: zabijanie Mickiewicza w Kole Sprawy Bożej, Gdańsk 1999.
- R. Koropeckyj, Adam Mickiewicz – życie romantyka, Warszawa 2013;
- S. Wyspiański, Legion;
- M. Wojtyszko, Epilog (Teatr TV 1979)
- Cz. Miłosz, Ziemia Ulro; Druga przestrzeń;
- T. Konwicki, Lawa;
- T. Konwicki, Mickiewiczowie młodsi, „Gazeta Wyborcza” z 25 XI 2005; przedr. w: tenże, Wiatr i pył, Warszawa 2008.
- J. M. Rymkiewicz, Żmut; Kilka szczegółów; Baket (kilka wydań).
- T. Weiss, Romantyczna genealogia polskiego modernizmu. Rekonesans, Kraków 1974;
- Mickiewicz: nowożytny myśliciel religijny. Z PROF. MARIĄ JANION rozmawiają TOMASZ FIAŁKOWSKI i MARIAN STALA, „Tygodnik Powszechny”, „Apokryf” nr 14 w „TP” nr 51-52/1998;
- E. Kiślak, Walka Jakuba z aniołem, Warszawa 2000;
- M. Janion, Krwotok lawy, „Kultura i Życie”, dod. do „Życia Warszawy” z 5 I 1990, przedr. w: tejże, Projekt krytyki fantazmatycznej. Szkice o egzystencjach ludzi i duchów, Warszawa 1991;
Uwagi
|
W cyklu 2025Z:
Koordynacja i współprowadzenie – prof. dr hab. Maria Kalinowska. Współprowadzić zajęcia będą pracownicy Wydziału Artes Liberales UW, a także zaproszeni goście spoza WAL UW. |
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: