Mikrohistoria w praktyce: Świat weneckiego dyplomaty 3700-AL-MPSWD-qDP
Celem zajęć jest dostarczenie zarówno wiedzy na temat historii Wenecji i nowożytnego pośrednictwa kulturowego – w szczególności realizowanego przez dyplomatów – we wschodniej części Morza Śródziemnego, jak i znajomości głównych nurtów współczesnej historiografii. Zaproponowana perspektywa dydaktyczna, łącząca profil faktograficzny i metodologiczny z analizą słabo znanego dotąd źródła, będzie mieć charakter interdyscyplinarny.
Zajęcia będą dotyczyć historii i kultury nowożytnej Wenecji oraz jej związków ze wschodnim Śródziemnomorzem obserwowanych w szczególności przez pryzmat aktywności dyplomatów Najjaśniejszej Republiki w Imperium Osmańskim. Sposób prezentacji poszczególnych zagadnień umożliwi jednocześnie omówienie głównych ujęć współczesnej historiografii i ich postulatów. Szczególne miejsce zajmować będzie pod tym względem perspektywa mikrohistoryczna. Podstawowym tekstem poddawanym analizie w trakcie zajęć będą przetłumaczone na język polski fragmenty przechowywanego w weneckiej Biblioteca del Museo Correr i niepublikowanego dotąd zbioru dialogów poświęconych specyfice Imperium Osmańskiego i jego mieszkańców, pozostawionego przez doświadczonego weneckiego dyplomatę-sekretarza, kilkakrotnie pełniącego misję w Konstantynopolu: Marcantonio Doniniego.
Pierwsze i drugie zajęcia obejmą ogólną prezentację tematyki kursu oraz wprowadzenie do analizy mikrohistorycznej na przykładzie klasycznej pracy C. Ginzburga Ser i robaki. Wizja świata pewnego młynarza z XVI w. (oryg. 1976). Tematami kolejnych spotkań będą wybrane zagadnienia poruszone przez Doniniego oraz sposób ich prezentacji w dialogach pozostawionych przez dyplomatę. Problematyka poszczególnych zajęć będzie jednocześnie stanowić okazję do dyskusji na temat podstawowych tematów i postulatów głównych nurtów współczesnej historiografii, takich jak historia społeczna, kulturowa i antropologia historyczna; historia środowiskowa, globalna, wiedzy, przedmiotu, prawa, emocji; wreszcie – zwrot narracyjny w historiografii.
Aktywny udział w zajęciach może oznaczać konieczność poświęcenia ok. 2 godzin tygodniowo na przygotowanie się, tj. łącznie ok. 60 godzin (nie licząc samych zajęć).
Rodzaj przedmiotu
Założenia (opisowo)
Efekty kształcenia
1. Zdobycie wiedzy na temat historii państwa, społeczeństwa i kultury weneckiej w okresie nowożytnym i jej związków ze wschodnią częścią basenu Morza Śródziemnego (odniesienie do efektów kierunkowych kształcenia: K_W01 i K_W05).
2. Doskonalenie umiejętności krytycznej lektury źródeł i artykułów naukowych oraz przygotowywania tekstów lub wypowiedzi o charakterze eseistycznym (odniesienie do efektów kierunkowych kształcenia: K_U02, K_U08).
3. Pogłębienie wiedzy na temat współczesnych ujęć historiograficznych przydatnych do analizy omawianych zjawisk oraz zwiększenie kompetencji społecznych w zakresie świadomości znaczenia badań interdyscyplinarnych we współczesnej humanistyce (odniesienie do efektów kierunkowych kształcenia: K_W07 i K_K03).
4. Rozwój kompetencji społecznych w zakresie potrzeby działania na rzecz poszanowania różnorodności i dziedzictwa kulturowego (odniesienie do efektów kierunkowych kształcenia: K_K07 i K_K09).
Kryteria oceniania
Do zaliczenia zajęć wymagane są:
1) aktywny udział w zajęciach, w tym udział w dyskusji i/lub przygotowanie referatu (prezentacji) (40% wagi oceny końcowej);
2) przedstawienie trzech krótkich prac pisemnych (wypowiedzi w dyskusji) o objętości ok. 1000 słów na tematy wskazane przez prowadzącego związane z tematyką zajęć – w trakcie semestru, nie później niż do końca sesji letniej (ocena każdego z tekstów stanowi 20% wagi oceny końcowej);
– po uzgodnieniu z prowadzącym możliwe jest przygotowanie jednego obszerniejszego tekstu o przekrojowym charakterze w miejsce prac wskazanych w pkt (2).
Kryteria oceny obejmują: nabycie wiedzy z zakresu problemowego obejmującego tematykę konwersatorium, umiejętność dogłębnej i krytycznej lektury analizowanych tekstów, oryginalność i trafność wyrażanych opinii, rzetelność w zakresie referowania tez wskazanych publikacji, jasność i zwięzłość przygotowywanych wypowiedzi, elegancję i komunikatywność wypowiedzi pisemnych i ustnych.
Dopuszczalne są trzy nieobecności na zajęciach. Większa liczba nieobecności wymaga podjęcia dodatkowej aktywności w uzgodnieniu z prowadzącym (rozmowa lub referat na temat wybranej lektury, dodatkowa wypowiedź pisemna związana z tematem/tematami opuszczonych zajęć itp.).
Literatura
Bibliografia cyklu konwersatoriów obejmuje poniższe pozycje, które będą wykorzystywane jako konteksty do dyskusji prowadzonej podczas poszczególnych zajęć lub jako inspiracje do prac zaliczeniowych.
Literatura obowiązkowa:
• Ackroyd G., Wenecja. Biografia, Poznań: Zysk i S-ka, 2015.
• Domańska E., Mikrohistorie. Spotkania w międzyświatach, Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 2005.
• [Donini M.], Tre dialoghi di Marc’Antonio Donini già segretario Veneto nelli quali si tratta di diverse cose de’ Turchi et della Turchia, rkp Biblioteca del Muso Correr WL 31.10 (fragmenty w przekładzie na język polski).
• Ginzburg C., Ser i robaki. Wizja świata pewnego młynarza z XVI w., Warszawa: PIW, 1989.
• Taylor K., Ordering Customs. Ethnographic Thought in Early Modern Venice, Newark: University of Delaware Press, 2023.
Literatura uzupełniająca:
• Cox V., The Renaissance Dialogue. Literary Dialogue in Its Social and Political Contexts, Castiglione to Galileo, Cambridge: Cambridge University Press, 1998.
• Davis J.C. (red.), Pursuit of Power: Venetian Ambassadors' Reports on Spain, Turkey, and France in the Age of Philip II, 1560–1600, New York: Harper, 1970.
• Davis N. Z. Fictions in the Archives. Pardon Tales and Their Tellers in Sixteenth-Century France, Stanford: Stanford University Press, 1987.
• Davis N.Z., Powrót Martina Guerre’a, Poznań: Zysk i S-ka, 2011.
• De Vivo F., Information and Communication in Venice, Oxford: Oxford University Press, 2007.
• De Vivo F., “How to Read Venetian Relazioni”, Renaissance and Reformation / Renaissance et Réforme 34/1-2 (2011): 25-59.
• Dover P (red.)., Secretaries and Statecraft in the Early Modern World, Edinburgh: Edinburgh University Press, 2016.
• Dursteler E.R., “Describing or Distorting the ‘Turk’? The Relazioni of the Venetian Ambassadors in Constantinople as Historical Source”, Acta Histriae 19 (2011): 231-248.
• Dursteler E.R., “The Bailo in Constantinople. Crisis and Career in Venice’s Early Modern Diplomatic Corps”, Mediterranean Historical Review 16/2 (2001): 1-29.
• Dursteler E.R., Venetians in Constantinople. Nation, Identity, and Coexistence in the Early Modern Mediterranean, Baltimore: Johns Hopkins University Press, 2006.
• Ghobrial J.-P., The Whispers of Cities: Information Flows in Istanbul, London, and Paris in the Age of William Trumbull, Oxford: Oxford University Press, 2013.
• Gregorowicz D., “Final Reports of Papal Diplomats as a Cultural Message: The Case of the Polish-Lithuanian Commonwealth”, Legatio 1 (2017): 5-32.
• Gürkan E.S., “Mediating Boundaries: Mediterranean Go-Betweens and Cross-Confessional Diplomacy in Constantinople, 1560–1600”, Journal of Early Modern History 19/2-3 (2015): 107-128.
• Grubb J.S., “When Myths Lose Power: Four Decades of Venetian Historiography”, Journal of Modern Historiography 58/1 (1986): 43-94.
• Hutchinson E. and Bleiker R., “Theorizing Emotions in World Politics”, International Theory 6/3 (2014): 491-514.
• Imber C., Imperium Osmańskie, 1300–1650, Kraków: Astra, 2022.
• Kuchno K., “Lands of Frosts and Great Beasts: Poland and Lithuania in the Accounts of Papal and Venetian Diplomats”, Diplomatica. A Journal of Diplomacy and Society 4/2 (2022): 180-199.
• Lemée E., “Harnessing Anger and Shame: Emotional Diplomacy in Early Modern Context”, Diplomatica: A Journal of Diplomacy and Society 3/1 (2021): 1-22.
• Mączak A., Życie codzienne w podróżach po Europie w XVI i XVII w., Warszawa: PIW, 2022 (wyd. 3).
• Meserve M., Empires of Islam in Renaissance Historical Thought, Cambridge: Harvard University Press, 2008.
• [Otwinowski E.], “Wypisanie drogi tureckiej […]” [w:] J.I. Kraszewski (red.), Podróże i poselstwa polskie do Turcyi, Kraków: Wydawnictwo Biblioteki Polskiej, 1860, s. 7-40.
• Pedani M.P., The Ottoman-Venetian Border (15th–18th Centuries), Venezia: Ca’ Foscari, 2017.
• Pedani M.P., “The Sultan and the Venetian Bailo. Ceremonial Diplomatic Protocol in Istanbul” [w:] R. Kauz, G. Rota i J.P. Niederkorn (red.), Diplomatisches Zeremoniell in Europa und im Mittleren Osten in der frühen Neuzeit, Wien: Verlag der Österreichischen Akademie der Wissenschaften, 2009, s. 287-299.
• Rosenwein B., Generations of Feeling: A History of Emotions, 600–1700, Cambridge: Cambridge University Press, 2016.
• Rota G., Under Two Lions. On the Knowledge of Persia in the Republic of Venice (ca. 1450–1797), Wien: Verlag der Österreichischen Akademie der Wissenschaften, 2009.
• Rothman E.N., Brokering Empire. Trans-Imperial Subjects between Venice and Istanbul, USA: Ithaca: Cornell University Press, 2012.
• Rothman E.N., The Dragoman Renaissance. Diplomatic Interpreters and the Routes of Orientalism, Ithaca: Cornell University Press, 2021.
• Said E., Orientalizm, Poznań: Zysk i S-ka, 2018.
• Sowerby T.A. i Markiewicz C. (red.), Diplomatic Cultures at the Ottoman Court, c. 1500 –1630, New York: Routledge, 2021.
• Magnússon S,G., Szíjártó I.M., What is Microhistory? Theory and Practice, London: Routledge, 2013.
• Muir E., Civic Ritual in Renaissance Venice, Princeton: Princeton University Press, 1981.
• Schulze W. (red.), Historia społeczna, historia codzienności, mikrohistoria, Warszawa: Volumen, 1996.
• Tafiłowski P., „Imago Turci”. Studium z dziejów komunikacji społecznej w dawnej Polsce (1453–1572), Lublin: WUMCS, 2013.
• Trivellato F., “Is There a Future for Italian Microhistory in the Age of Global History?”, California Italian Studies 2/1 (2011), https://escholarship.org/uc/item/0z94n9hq.
• Valensi L., The Birth of the Despote. Venice and the Sublime Porte, Ithaca: Cornell University Press, 1993.
• Wilson B., The World in Venice: Print, the City, and Early Modern Identity, Toronto: University of Toronto Press, 2004.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: