Literatura dziecięca z perspektywy animal studies 3700-AL-LDPAS-OG

Przedmiot dyskusji stanowić będą przykłady publikowanej w XXI w. polskiej i obcej twórczości dla młodych osób czytających, które ukazują zjawiska znaczące z perspektywy animal studies. Osoby tworzące literaturę dziecięcą od jej zarania wykorzystują zwierzęta jako nośniki znaczeń symbolicznych lub nieważny element świata przedstawionego, jednak w ostatnich dekadach zauważyć można zwrot ku zwierzętom i podejmowanie tematów związanych z ich dobrostanem, etycznym traktowaniem czy wymieraniem gatunków. Każde ze spotkań dotyczyć będzie wybranego problemu (stereotypy gatunkowe, cyrk i ogród zoologiczny, zwierzęce ofiary wojny i zwierzęcy uchodźcy, prawa zwierząt i kwestie etyczne, itd.) omówionego na kilku różnych przykładach, wskazujących na różnorodność w sposobie podejmowania tych zagadnień w najnowszej literaturze dziecięcej.
Prowadzone dyskusje poświęcone będą również rozwiązaniom artystycznym, zarówno na poziomie języka (retoryka, ideologia), jak i ilustracji, a książka traktowana będzie jako całość łącząca tekst i obraz (zwłaszcza w odniesieniu do książek obrazkowych). Wieloaspektowa analiza wybranych publikacji – zakorzeniona głównie w literaturoznawstwie – czytanych w nurcie studiów nad zwierzętami pozwoli na ukazanie współczesnej książki dla dzieci jako istotnego medium przekazującego treści ważne z perspektywy animal studies.

Pogłębione dyskusje skupione na stawianiu pytań badawczych i wieloaspektowej analizie i interpretacji utworów stanowić będą bazę do opracowania referatów przygotowywanych i wygłaszanych w tandemach studenckich. Opracowanie i wygłoszenie referatów podczas ostatnich spotkań w semestrze poprzedzone będą spotkaniami warsztatowymi poświęconymi zbieraniu materiałów naukowych, planowaniu wystąpienia, współpracy z osobą współautorską oraz technice prezentacji.

W trakcie konwersatorium omówione zostaną między innymi następuje tytuły:
– I. Bunnell, „Znikające zwierzęta”, tłum. T. Oziewicz, Warszawa 2017;
– G. Duprat, „Zooptique”, Paris 2015;
– J. Durr, „Skąd pochodzi nasze jedzenie”, tłum. A. i R. Jończyk, Racibórz 2021;
– M. Figura, A. i D. Mizielińscy, „Wilki”, Warszawa 2022;
– P. George, „Uratuj mnie!”, Warszawa 2017;
– W. i J. Grimm, „Czerwony Kapturek”, tłum. Ł. Musiał, il. J. Concejo, Toruń 2015;
– R.M. Groński, „Szlemiel”, il. K. Figielski, Warszawa 2010;
– N. Kucharska, „Zwierzęta, które zniknęły”, Warszawa 2018;
– D. Marfiak, J. Rey, „Mamo, tato – dlaczego nie jemy zwierząt?”, Kraków 2014;
– J. Mikołajewski, „Zoo”, il. E. Wasiuczyńska, Warszawa 2019;
– E. Nowak, „Kot, który zgubił dom”, il. A. Pękalski, Warszawa 2016;
– M. Pałasz, „Sposób na Elfa”, il. O. Reszelska, Kraków 2012;
– R. Roth, „Dlatego nie jemy zwierząt”, tłum. M. Mikita, Warszawa 2013;
– J. Rothman, „Anatomia farmy”, tłum. B. Burger, Warszawa 2014;
– T. Samojlik, „Ryjówka przeznaczenia”, Warszawa 2012;
– O. Woldańska-Płocińska, „Zwierzokracja”, Poznań 2018.

Lista wybranych opracowań znajduje się w części „Literatura”. Pełna lista lektur zostanie przedstawiona na pierwszych zajęciach, a wszystkie materiały zostaną udostępnione przez prowadzącego.

Na osiągnięcie zdefiniowanych dla przedmiotu efektów uczenia się osoba studiująca musi przeznaczyć 120 godzin (30h zajęć w sali, 30h przygotowania do zajęć, 60h przygotowania referatu).

Rodzaj przedmiotu

ogólnouniwersyteckie

Koordynatorzy przedmiotu

Krzysztof Rybak

Efekty kształcenia

Po ukończeniu konwersatorium osoba studiująca:

W zakresie wiedzy:
• zna podstawową terminologię nauk humanistycznych, zwłaszcza literaturoznawstwa i kulturoznawstwa, używaną do analizy literatury dziecięcej (K_W01);
• rozumie zależności między dyscyplinami budującymi interdyscyplinarne studia nad zwierzętami (animal studies) (K_W04);
• zna podstawowe metody analizy i interpretacji utworów literatury dla dzieci łączących słowo i obraz (K_W05);
• zna podstawowe kierunki myśli filozoficznej związanej z interdyscyplinarnymi studiami nad zwierzętami (animal studies) (K_W06);
• zna najważniejsze metody badań interdyscyplinarnych studiów nad zwierzętami (animal studies) (K_W07);
• zna podstawowe zasady komunikacji naukowej w zakresie nauk humanistycznych, zwłaszcza udział w dyskusji i wygłoszenie referatu naukowego (K_W08),
• zna podstawowe zasady działania prawa autorskiego (K_W09).

W zakresie umiejętności:
• potrafi selekcjonować informacje pochodzące z różnych źródeł odnoszących się do literatury dziecięcej i dokonać ich krytycznej oceny (K_U01);
• potrafi dokonać analizy literatury dziecięcej łączącej słowo i obraz oraz tekstów naukowych za pomocą odpowiednich narzędzi badawczych (K_U02);
• potrafi sformułować problem badawczy związany z literaturą dziecięcą czytaną z perspektywy studiów nad zwierzętami (animal studies) (K_U04);
• potrafi uczestniczyć w dyskusjach naukowych (K_U06);
• potrafi prezentować wyniki pracy zespołowej w formie referatu naukowego (K_U07);
• posługuje się językiem angielskim na poziomie B2 do lektury tekstów naukowych (K_U10);
• potrafi przygotować wystąpienie ustne uwzględniające potrzeby publiczności (K_U11);
• potrafi zaplanować i zrealizować pracę grupową (w tandemie) nad referatem naukowym (K_U12);
• potrafi wykorzystać źródła z poszanowanie zasad ochrony własności intelektualnej (K_U13).

W zakresie kompetencji społecznych:
• jest gotowa do podejmowania pracy zespołowej nad projektem naukowym w formie referatu (K_K02);
• jest gotowa do poznawania nowych metod badawczych służących analizie literatury dziecięcej (K_K03);
• ma kompetencje w zakresie wyboru najwłaściwszych środków służących przygotowaniu wygłoszeniu referatu naukowego (K_K04);
• szanuje etyczny wymiar badań naukowych w zakresie pracy grupowej nad referatem (K_K10).

Kryteria oceniania

Ocenie podlega przygotowanie do zajęć (50% oceny końcowej) i wygłoszenie referatu w tandemie studenckim (50% oceny końcowej).

Przygotowanie do zajęć weryfikowane jest na początku spotkania poprzez pokazanie prowadzącemu pracy domowej:
– przygotowanie do mniej niż 50% zajęć: 2 (niedostateczny)
– przygotowanie do 50% zajęć: 3 (dostateczny)
– przygotowanie do 60% zajęć: 3,5 (dostateczny plus)
– przygotowanie do 70% zajęć: 4 (dobry)
– przygotowanie do 80% zajęć: 4,5 (dobry plus)
– przygotowanie do 90% zajęć: 5 (bardzo dobry)
– przygotowanie do 100% zajęć: 5! (celujący)

Referat przygotowany i wygłoszony w sali w tandemie studenckim oceniany jest na podstawie szczegółowych kryteriów, które zostaną udostępnione osobom studiującym na pierwszych zajęciach:
– spełnienie mniej niż 50% kryteriów: 2 (niedostateczny)
– spełnienie 50% kryteriów: 3 (dostateczny)
– spełnienie 60% kryteriów: 3,5 (dostateczny plus)
– spełnienie 70% kryteriów: 4 (dobry)
– spełnienie 80% kryteriów: 4,5 (dobry plus)
– spełnienie 90% kryteriów: 5 (bardzo dobry)
– spełnienie 100% kryteriów: 5! (celujący)

Szczegółowa kryteria oceny zostaną udostępnione osobom studiującym na pierwszych zajęciach.

Dopuszczalne są dwie nieobecności w semestrze. Trzecią i czwartą należy nadrobić krótką (3 tys. zzs) pracą pisemną dotyczącą zajęć, podczas których osoba studiująca była nieobecna. Pięć nieobecności i więcej skutkuje niedopuszczeniem do zaliczenia. Zwiększenie liczby dopuszczalnych nieobecności jest możliwe na podstawie decyzji KJD o przyznaniu Indywidualnej Organizacji Studiów. Liczba nieobecności podlegających usprawiedliwieniu wynosi zero.

Literatura

Wybrana literatura

Utwory dla dzieci:
– L. Bardijewska, „Kot Karima i obrazki”, il. A. Sędziwy, Łódź 2016;
– I. Bunnell, „Znikające zwierzęta”, tłum. T. Oziewicz, Warszawa 2017;
– L. Crawford, „Jasnopióra. Uratowana kura”, il. S. Stangl, tłum. M. Rykowska, Łódź 2019;
– L. Crawford, „Jaśminka. Uratowana świnka”, il. S. Stangl, tłum. M. Rykowska, Łódź 2019;
– G. Duprat, „Zooptique”, Paris 2015;
– J. Durr, „Skąd pochodzi nasze jedzenie”, tłum. A. i R. Jończyk, Racibórz 2021;
– M. Figura, A. i D. Mizielińscy, „Wilki”, Warszawa 2022;
– P. George, „Uratuj mnie!”, Warszawa 2017;
– W. i J. Grimm, „Czerwony Kapturek”, [w:] ciż, „Baśnie dla dzieci i dla domu”, tłum. E. Pieciul-Karmińska, Poznań 2010;
– W. i J. Grimm, „Czerwony Kapturek”, tłum. Ł. Musiał, il. J. Concejo, Toruń 2015;
– R.M. Groński, „Szlemiel”, il. K. Figielski, Warszawa 2010;
– E. Keret, „Tata ucieka z cyrkiem”, il. R. Modan, Warszawa 2011;
– N. Kucharska, „Zwierzęta, które zniknęły”, Warszawa 2018;
– D. Marfiak, J. Rey, „Mamo, tato – dlaczego nie jemy zwierząt?”, Kraków 2014;
– M. Marotta, „Znikające królestwo”, tłum. J. Wajs, Warszawa 2019;
– J. Mikołajewski, „Zoo”, il. E. Wasiuczyńska, Warszawa 2019;
– E. Nowak, „Kot, który zgubił dom”, il. A. Pękalski, Warszawa 2016;
– M. Pałasz, „Sposób na Elfa”, il. O. Reszelska, Kraków 2012;
– S. Pennypacker, „Pax”, tłum. D. Dziewońska, il. J. Klassen, Kraków 2016;
– R. Roth, „Dlatego nie jemy zwierząt”, tłum. M. Mikita, Warszawa 2013;
– J. Rothman, „Anatomia farmy”, tłum. B. Burger, Warszawa 2014;
– T. Samojlik, „Ryjówka przeznaczenia”, Warszawa 2012;
– O. Woldańska-Płocińska, „Zwierzokracja”, Poznań 2018.

Opracowania:
– A. Butrymowicz, Canis lupus – dziki i oswojony, realny i antropomorfizowany, czyli ponad sto lat wilka w literaturze dziecięcej i młodzieżowej (wybrane problemy), „Dzieciństwo. Literatura i Kultura”, 2/2020.
– Czytanie menażerii. Zwierzęta w literaturze dziecięcej, młodzieżowej i fantastycznej, red. A. Mik, P. Pokora, M. Skowery, Warszawa 2016;
– S.I. Dobrin, K. Kidd, Introduction: Into the Wild, [w:] Wild Things: Children's Culture and Ecocriticism, red. S.I. Dobrin, K. Kidd, Detroit 2004;
– A. Jarzyna, Szlemiele. Zwierzęta wobec Zagłady w literaturze dla dzieci, „Narracje o Zagładzie”, 2/2016;
– W. Kostecka, Baśń postmodernistyczna. Przeobrażenia gatunku, Warszawa 2014;
– M. Kubisz, Leo zmienia świat. Wegańska literatura dziecięca wobec wyzwań antropocenu, „Zoophilologica” 1/2022;
– E. Rąbkowska, From Empathy to Ethical Reflection: Polish Children’s and Young Adult Literature (19th–21st Century) in a Cultural Animal Studies Perspective – Selected Problems, „Dzieciństwo. Literatura i Kultura”, 2/2020;
– E. Rąbkowska, Zwierzęta i ich dzieci – poznanie, empatia, etyka. Perspektywa ekokrytyczna w literaturze dla dzieci i młodzieży, [w:] Literatura i jej natury. Przewodnik ekokrytyczny dla nauczycieli i uczniów szkół średnich, red. P. Czapliński, J. B. Bednarek, D. Gostyński, Poznań 2017;

– K. Sinkowska, Literackie zwierzę poza stereotypami? Analiza wizerunku lisa w powieści Pax Sary Pennypacker z perspektywy animal studies oraz posthumanizmu, „Dzieciństwo. Literatura i Kultura”, 2/2020;
– A. Suchańska, Komiks w perspektywie edukacyjnej, czyli o formalnej budowie komiksu, „Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce” 4/2021.

Więcej informacji

Więcej informacji o poziomie przedmiotu, roku studiów (i/lub semestrze) w którym się odbywa, o rodzaju i liczbie godzin zajęć - szukaj w planach studiów odpowiednich programów. Ten przedmiot jest związany z programami:

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 3700-AL-LDPAS-OG w USOSweb