Jacques Lacan dla niezdecydowanych 3700-AL-JLN-QHU
Jacques Lacan interpretując dzieło Freuda początkowo opisuje jako „wyobrażeniowe” wszystko, czego nie można uznać za symboliczną satysfakcję. Przez długi czas jouissance nie jest intersubiektywna, ale wyobrażeniowa; nie jest dialektyczna, ale jest opisywana jako trwała, zastygła i bezwładna i trudna do rozpuszczenia masa. W trakcie ewolucji (terapii) Lacana jesteśmy świadkami przepisywania pojęć, a nawet transkrypcji całego słownika. Wszystkie terminy, które wpadły do kategorii wyobrażeniowej stają się terminami symbolicznymi. Popędy nie tylko są ustrukturyzowane ze względu na język, ale są zdolne do metonimii, substytucji i kombinacji, tj. działają zgodnie z określona logiką. Następuje równocześnie absorpcja jouissance przez rejestr symboliczny. Kolejne przepisanie słownika wiąże się z odkryciem Rzeczy, które oznacza, że prawdziwa satysfakcja popędowa nie znajduje się ani w wyobrażeniu, ani w symbolice, ale należy do porządku realnego. Wreszcie w Encore Lacan kwestionuje samo pojęcie języka, który uważa za pochodne, a nie pierwotne, w odniesieniu do tego, co nazywa lalangue, czyli mowy przed jej gramatycznym i leksykograficznym uporządkowaniem. Podczas zajęć chciałbym się zastanowić nad tymi zwrotami pojęciowymi, tj. nad czymś co najchętniej nazwałbym polowaniem na jouissance, które lokalizowane jest kolejno: w niedialektycznej satysfakcji (fantazji), przestrzeni symbolicznej poddanej wielkiej literze pożądania (phi), sferze transcendentalnej sprowadzonej do pustej struktury das Ding, w szczelinach nieświadomości jako obręczy, która się nieustannie otwiera i zamyka, petryfikacji utrwalonej w praktyce i powtórzeniu, w idiotycznym i samotnym Jednym (ciele, które cieszy się na różne sposoby). Jaki wniosek należy wyprowadzić z tego polowania na jouissance? Czy jouissance w trakcie tego polowania nie przeistoczyło się z „przedmiotu” w „myśliwego” (jedyny podmiot radości)? Na koniec powiedziałbym, że Lacan nauczał wielu rzeczy: prymatu Innego w porządku prawdy i prymatu porządku pragnienia. Nauczał także prymatu Jednego w porządku rzeczywistym. Lacan wreszcie odrzuca dwoje w relacji seksualnej, odrzuca Wielkiego Innego w porządku wiedzy, deprecjonuje pożądanie i promuje jouissance. Lacan odrzuca Byt, który jest jedynie pozorem. Henologia, doktryna Jednego, tutaj przewyższa ontologię, teorię Bytu. Czy z taką henologiczną konstatacją pozostajemy na końcu nauczania Lacana?
(1-2) Technika i topika wyobrażeniowego
Literatura: Jacques Lacan, Seminarium I. Pisma techniczne Freuda, tłum. Jacek Waga, Wydawnictwo Naukowe PWN.
(3-4) Mów dalej: mówienie puste i mówienie pełne
Literatura: Jacques Lacan, Funkcja i pole mówienia w psychoanalizie, tłum. B. Gorczyca, W. Grajewski, Wydawnictwo KR, 1996.
(5-6) Rozpad wyobrażeniowy i zdanie symboliczne
Literatura: Jacques Lacan, Seminarium III. Psychozy, tłum. Jacek Waga, PWN, 2014.
(7-8) Demontaż popędu albo w defilady znaczącego
Literatura: Jacques Lacan, Seminarium XI. Cztery podstawowe pojęcia psychoanalizy, przeł. Robert Andruszko, Barbara Gorczyca.
(9.-10.) Rozkosz, rzeczywistość, konieczność
Literatura: Jacques Lacan, The Seminar, Book VII. The Ethics of Psychoanalysis, 1959–1960, ed. by Jacques-Alain Miller, transl. by Dennis Porter, W.W. Norton & Co., New York, 1992.
(11-12.) Nostalgia za utraconym obiektem a jego nieuchronna obecność
Literatura: Jacques Lacan, The Seminar, Book X. Anxiety, 1962–1963, ed. by Jacques-Alain Miller, transl. by A. R. Price, Polity Press, New York, 2014
(13.-14.) Cztery dyskursy a termodynamika, Marks, Hegel i uniwersytet.
Literatura: Jacques Lacan, The Seminar, Book XVII. The Other Side of Psychoanalysis, ed. by Jacques-Alain Miller, transl. by Russell Grigg, W.W. Norton & Co., New York, 2007.
(15-16.) „Nie ma relacji seksualnej” a zatem jest Jedno, Jedno-całkowicie-samo. Samotność erotyczna i semiotyczna jouissance
Literatura: Jacques Lacan, The Seminar, Book XIX. ...or Worse, ed. by Jacques-Alain Miller, Polity Press, New York, 2018.
(17.-18.) Nie-Całość
Literatura: Jacques Lacan, The Seminar, Book XX. Encore: On Feminine Sexuality, the Limits of Love and Knowledge, ed. by Jacques-Alain Miller, transl. by Bruce Fink, W.W. Norton & Co., New York, 1998.
(19-20) Syntom
Literatura: Jacques Lacan, The Seminar, Book XXIII. The Sinthome, ed. by Jacques-Alain Miller, transl. by A.R. Price, Polity Press, New York, 2016.
(21-22) Ewakuacja albo niespójność Innego
Literatura: Jacques Lacan, From an Other to the other. The Seminar of Jacques Lacan Book XVI. Edited by Jacques-Alain Miller Translated by Bruce Fink. Polity Press, 2024.
Rodzaj przedmiotu
Założenia (opisowo)
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
K_W01 ma podstawową wiedzę o miejscu i roli nauk humanistycznych, społecznych, ścisłych i przyrodniczych w kulturze dawnej i współczesnej
K_W02 zna podstawową terminologię nauk humanistycznych i społecznych
K_W05 zna zależności pomiędzy różnymi dyscyplinami humanistycznymi zajmującymi się badaniami dzieł sztuki w kulturze, socjologicznego kontekstu działalności kulturowej
K_W06 zna zależności pomiędzy dyscyplinami humanistycznymi oraz naukami ścisłymi i przyrodniczymi w kontekście filozoficznym i społecznym
K_W10 ma podstawową wiedzę o najnowszych osiągnięciach metod badań interdyscyplinarnych w naukach humanistycznych, społecznych, ścisłych i przyrodniczych
K_U02 potrafi dokonywać analizy tekstów artystycznych, filozoficznych i socjologicznych za pomocą odpowiednich narzędzi badawczych oraz prezentować wyniki swych prac
K_K01 rozumie potrzebę nieustannego kształcenia po ukończeniu studiów
K_K02 rozumie zasady, reguły oraz konieczność pracy zespołowej
K_K03 rozumie dynamikę rozwoju naukowego, kulturowego i społecznego oraz śledzi nowe metody i paradygmaty badawcze
K_K04 potrafi organizować i współpracować z grupą oraz zajmować w niej różne role społeczne
K_K05 potrafi właściwie dokonać analizy środków służących do realizacji podjętych zadań
K_K06 ponosi odpowiedzialność za ochronę dziedzictwa kulturowego regionu, kraju i Europy
K_K07 rozumie zasady tolerancji i różnic kulturowych
Kryteria oceniania
Podstawowym kryterium oceny jest wynik na egzaminie końcowym.
Przedmiot kończy się egzaminem ustnym.
Literatura
Jacques Lacan, Seminarium I. Pisma techniczne Freuda, tłum. Jacek Waga, Wydawnictwo Naukowe PWN. Jacques Lacan, Funkcja i pole mówienia w psychoanalizie, tłum. B. Gorczyca, W. Grajewski, Wydawnictwo KR, 1996. Jacques Lacan, Seminarium III. Psychozy, tłum. Jacek Waga, PWN, 2014. Jacques Lacan, Seminarium XI. Cztery podstawowe pojęcia psychoanalizy, przeł. Robert Andruszko, Barbara Gorczyca. Jacques Lacan, The Seminar, Book VII. The Ethics of Psychoanalysis, 1959–1960, ed. by Jacques-Alain Miller, transl. by Dennis Porter, W.W. Norton & Co., New York, 1992. Jacques Lacan, The Seminar, Book X. Anxiety, 1962–1963, ed. by Jacques-Alain Miller, transl. by A. R. Price, Polity Press, New York, 2014. Jacques Lacan, The Seminar, Book XVII. The Other Side of Psychoanalysis, ed. by Jacques-Alain Miller, transl. by Russell Grigg, W.W. Norton & Co., New York, 2007. Jacques Lacan, The Seminar, Book XIX. ...or Worse, ed. by Jacques-Alain Miller, Polity Press, New York, 2018. Jacques Lacan, The Seminar, Book XX. Encore: On Feminine Sexuality, the Limits of Love and Knowledge, ed. by Jacques-Alain Miller, transl. by Bruce Fink, W.W. Norton & Co., New York, 1998. Jacques Lacan, The Seminar, Book XXIII. The Sinthome, ed. by Jacques-Alain Miller, transl. by A.R. Price, Polity Press, New York, 2016. Jacques Lacan, From an Other to the other. The Seminar of Jacques Lacan Book XVI. Edited by Jacques-Alain Miller Translated by Bruce Fink. Polity Press, 2024.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: