Jan Kochanowski – Stan wiedzy i potrzeby badawcze, część I 3700-AL-JK-I-OG

Ukończenie druku nowej edycji Wydania sejmowego Dzieł wszystkich Jana Kochanowskiego (2023) wytycza nowy etap studiów nad Kochanowskim. Rozpocząć ten etap powinno podsumowanie dotychczasowej wiedzy o Poecie i ujawnienie na tej podstawie tematów, jakich do tej pory w nauce nie podjęto. Odpowiadają tym zadaniom dwie części w nazwie tego przedmiotu studiów: Stan wiedzy oraz potrzeby badawcze.
Należy w tym celu poddać krytycznej lekturze najważniejsze opracowania, wydobyć z nich wyniki i poddać je ocenie pod kątem wzajemnej zgodności oraz stopnia wnikliwości:
1) zestawić je w takiej formie, aby między twierdzeniami badaczy odnaleźć punkty zgody i niezgody;
2) określić zakres zgodności badaczy w pewnych kwestiach, co wyznacza stan uzgodnionej wiedzy o Poecie;
3) wyodrębnić punkty, w których badania niosą sprzeczne opinie na ten sam temat i zgłosić postulaty uzgodnienia sprzecznych opinii;
4) wypisać problemy zasygnalizowane, ale odesłane do późniejszych badań;
5) ustalić intensywność dotychczasowych badań poszczególnych utworów bądź problemów i ujawnić pola często dyskutowane, ale przede wszystkim takie, które nie cieszyły się zainteresowaniem badaczy.

Stan wiedzy. Procedura ta pozwoli to najpierw ustalić pola wspólnego rozumienia problemów badawczych, które w ten sposób mogą być uznane za wyjaśnione.
Potrzeby badawcze. Z drugiej strony ujawnimy obszary niezgody między badaczami, czyli rozbieżności w rozumieniu tych samych problemów, a więc i brak ich akceptowalnych rozwiązań. Wyniknie stąd pierwszy rodzaj potrzeb badawczych: postulat uzgodnienia sprzecznych opinii. Wymagać to będzie metodologicznego namysłu nad przyczynami nieporozumień czy braku zgody, wynikających z błędów obserwacji materiału, błędów konceptualizacji, nieprzystawalności problematyzacji formułowanych na odmiennych postawach teoretycznych, itp. Zadaniem tych zajęć nie będzie rozstrzyganie tych kwestii, tylko zwrócenie na nie uwagi.
Rozprawy naukowe często kończą się listą problemów, które nie zostały w nich podjęte, ale się nasuwają jako temat przyszłych badań. Rzadko kto traktuje serio takie życzenia, więc należy je systematycznie zebrać, gdyż często wykraczają poza retoryczną konwencję i zgłaszają istotne problemy. Ich wykaz stanowiłby drugi rodzaj potrzeb badawczych: postulat podjęcia badań zasygnalizowanych we wcześniejszych studiach. Byłaby to gotowa pomoc dla wykładowców i studentów poszukujących tematu referatów czy prac dyplomowych.
Trzecim wynikiem będzie ujawnienie „białych plam” na mapie badań – tj. wskazanie obszarów, które nie cieszyły się dotąd uwagą badaczy, co również będzie pomocną wskazówką dla środowiska.

Forma zajęć. Zajęcia mają formę jednolitą: każdy referuje przeczytane w domu opracowania (wcześniej przydzielone przez wykładowcę lub wybrane przez studenta) przedstawiając dokonany przez siebie wyciąg zawartych tam twierdzeń i wniosków. Ze względu na różnice w rozumieniu tekstów preferowany będzie system „referat – koreferat”; dwie osoby będą referować jedno opracowanie naukowe, niezależnie się przygotowawszy, i w ten sposób dyskusja grupy nad obserwacjami z lektury będzie wydajniejsza.
Zebrane tak obserwacje będziemy od razu porządkować w postaci tabeli ze spisem problemów/twierdzeń, w kolejnych rubrykach określając autorów tych twierdzeń, utwór Kochanowskiego, który tam przebadano, oraz ew. inne aspekty przydatne w zbiorczym zestawieniu.
Liczba godzin.
2gt ćwiczeń na zajęciach i 4gt pracy własnej poświęconej lekturze wskazanych opracowań naukowych i przygotowaniu wyciągu zawartych tam twierdzeń i wniosków.

Rodzaj przedmiotu

ogólnouniwersyteckie

Założenia (opisowo)

Kurs nie wymaga ukończenia innych zajęć, potrzebne są tylko ogólne umiejętności uważnego obserwowania różnych zjawisk kulturowych.

Efekty kształcenia

Odniesienie do kierunkowych efektów uczenia się dla przedmiotu:

Wiedza: absolwent kursu…
K_W01 Zna podstawową terminologię nauk humanistycznych i rozumie ich rolę kulturze
K_W05 Zna podstawowe metody analizy i interpretacji tekstów kultury
K_W08 Zna podstawowe zasady komunikacji naukowej w zakresie nauk humanistycznych
K_W09 Zna podstawowe zasady z zakresu prawa autorskiego

Umiejętności: absolwent potrafi
K_U02 dokonywać analizy dzieł sztuki oraz tekstów naukowych i materiałów źródłowych za pomocą odpowiednich narzędzi badawczych
K_U03 sformułować problem badawczy
K_U05 uczestniczyć w konferencjach, sympozjach i dyskusjach naukowych
K_U06 prezentować wyniki indywidualnej i zespołowej pracy akademickiej we właściwej formie
K_U07 przygotować prace pisemne uwzględniające elementarne wymogi stawiane pracom akademickim
K_U12 potrafi wykorzystać informacje źródłowe z zachowaniem zasad ochrony własności intelektualnej
K_U13 wykorzystywać narzędzie cyfrowe w pracy akademickiej

Kompetencje społeczne: absolwent
K_K02 jest gotów do podejmowania pracy zespołowej
K_K03 jest gotów do poznawania nowych metod badawczych
K_K08 docenia bogactwo kultury
K_K09 jest gotów do zrozumienia dziedzictwa kulturowego i różnorodności kulturowej
K_K12 respektuje prawa własności intelektualnej

Kryteria oceniania

Laboratoryjny system pracy wymaga, aby każdy uczestnik wykonał w domu swoją część obowiązków, dokonując lektury i rozbioru wskazanego opracowania naukowego, i referując na zajęciach swoje cząstkowe obserwacje, które będą dyskutowane przez grupę przed umieszczeniem propozycji w zbiorczym zestawieniu.
Wkład w gromadzenie obserwacji będzie oceniany pod kątem trafności i kompletności dostarczonego przez studenta wyciągu twierdzeń ze wskazanego opracowania.
Trafność i kompletność wyciągu będzie kontrolowana częściowo przez samych studentów dzięki systemowi pracy „referat–koreferat”.
Nieobecności nie mogą być skumulowane w krótkim przedziale czasu, zaś powstałe przez to luki w efektach muszą być po nieobecności natychmiast uzupełnione w formie uzgodnionej z wykładowcą.

Zaliczenie przedmiotu wynika z pozytywnej oceny bieżącej pracy studentów.
Poziom zdobytej wiedzy i umiejętności w przypadkach słabej aktywności na zajęciach lub nadmiernej absencji będzie ustalany zgodnie z oceną końcowego opracowania przez studentów pewnych przekrojów czy mikrosyntez problematyki (np.: „Oceny stosunku Kochanowskiego do wojny w wybranych opracowaniach”; albo „Opinie na temat religijnej postawy Kochanowskiego”). Wystawiony stopień będzie zaliczał przedmiot. Ocena niedostateczna będzie wymagała pisemnej poprawki.

Literatura

Przykładowo podaję tytuły kilku autorskich i zbiorowych monografii poświęconych Kochanowskiemu, które będą przedmiotem lektur. Oprócz tego będą brane na warsztat liczne artykuły o Kochanowskim w czasopismach i zbiorach prac. Porządek: od najnowszych.
Nowicka-Jeżowa A., Spotkania w labiryncie, Kraków 2019
Lasocińska E., W.Pawlak (red.), Wiązanie sobótkowe, Warszawa, 2015
Pelc J.: Kochanowski. Szczyt renesansu w literaturze polskiej. Warszawa: 2001
Weintraub W., Rzecz czarnoleska (1977), Nowe studia o Janie Kochanowskim (1991)
Korolko M., Jana Kochanowskiego żywot i sprawy. Materiały, komentarze, przypuszczenia. Warszawa 1985
Libera Z., M.Żurowski (red.). Jan Kochanowski i kultura Odrodzenia. Warszawa: 1985
Michałowska T. (red.), Jan Kochanowski i epoka renesansu. W 450 rocznicę urodzin poety 1530–1980.
Windakiewicz S.: Jan Kochanowski, Kraków 1930

Więcej informacji

Więcej informacji o poziomie przedmiotu, roku studiów (i/lub semestrze) w którym się odbywa, o rodzaju i liczbie godzin zajęć - szukaj w planach studiów odpowiednich programów. Ten przedmiot jest związany z programami:

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 3700-AL-JK-I-OG w USOSweb