Histori(e)a oka - kino i rzeczywistość 3700-AL-HOK-OG

W tej odsłonie zajęć przedmiotem naszego zainteresowania będzie kino i wynalezienie kinematografu. Będziemy zastanawiać się nad konsekwencjami jakie niosło (i nadal) niesie za sobą odkrycie braci Lumière. Przeanalizujemy losy wprawiania w ruch obrazów, będziemy śledzić perypetię kamery filmowej, oglądać przełomowe dla kinematografii dzieła, a przede wszystkim zderzać naszą potoczną wiedzę o kinie z filozoficzną i teoretyczną recepcją tego wynalazku przez wielkich teoretyków bądź myślicieli. Trudno bowiem wyobrazić sobie namysł nad kinem bez zapoznania się z tekstami i wypowiedziami samych twórców (od Eisensteina po Godarda), pismami filozofów (od Bergsona po Deleuze’a), czy teoretyków filmu (od Bazina po Elsaessera).

Bezpośrednim przyczynkiem do naszego namysłu nad kinem będzie… obserwowanie obrazu odbitego w kałuży. Takie bowiem dziecięce doświadczenie popchnęło Siegfrieda Kracauera do zapisania na kartce tytułu dla książki, którą wiele lat później spisał, jako swoją Teorię filmu – „Film jako odkrywanie cudów życia powszedniego”. Obraz odbity w kałuży dekady później pojawi się również w filmie Alfonso Cuaróna – Roma, a historia naszej wyobraźni filmowej zatoczy swoiste koło. Owa koincydencja pozwoli zadać nam pytanie jakie miejsce w naszym życiu zajmuje ruchomy obraz. Czym jest kino? Czy wystarczy do niego spektakl odbić na tafli kałuży? W jaki sposób kino oddziałuje na naszą wyobraźnię? To tylko niektóre z pytań, które będziemy przed sobą stawiać.

Celem zajęć będzie przyjrzenie się kinematografii i jej historii w sensie szerokim. Będziemy nie tylko omawiać teksty teoretyczne związane z kinem czy oglądać filmy, które stanowiły swoiste kamienie milowe w historii kina, ale także będziemy analizować wybrane elementy sztuki filmowej. W związku z tym będziemy starać się odpowiedzieć nie tylko na pytanie czym jest kino, ale również między innymi czym jest montaż, czym jest zbliżenie, bądź czym jest długa jazda kamery. Te i wiele innych zagadnień będą składać się na próbę pogłębionej refleksji nad kinematografią.

Rodzaj przedmiotu

ogólnouniwersyteckie

Koordynatorzy przedmiotu

Adam Cichoń

Efekty kształcenia

Odniesienie do kierunkowych efektów uczenia się dla przedmiotu:

Wiedza (K_W01, K_W05, K_W06)
Student zna i rozumie:

- podstawową terminologię nauk humanistycznych i rozumie ich rolę kulturze
- podstawowe metody analizy i interpretacji tekstów kultury
- podstawowe kierunki myśli filozoficznej, społecznej, przyrodniczej

Umiejętności (K_U02, K_U04)
Student potrafi:

- dokonywać analizy dzieł sztuki oraz tekstów naukowych i materiałów źródłowych za pomocą odpowiednich narzędzi badawczych
- rozpoznawać i interpretować podstawowe problemy i zjawiska współczesności

Kompetencje społeczne (K_K01, K_K07, K_K08, K_K09, K_K10)
Student jest gotów do:

- podejmowania kształcenia przez całe życie
- przestrzega zasady tolerancji i ma poszanowanie dla różnic kulturowych
- docenia bogactwo kultury
- zrozumienia dziedzictwa kulturowego i różnorodności kulturowej
- świadomego uczestnictwa w życiu kulturalnym i społeczeństwie obywatelskim

Kryteria oceniania

Przygotowanie do zajęć, aktywność na zajęciach (ocena ciągła).
Egzamin będzie miał formę krótkiej rozmowy z prowadzącym na jeden z wybranych tematów poruszanych podczas zajęć
Na zajęciach dopuszczalne są dwie nieobecności.

Literatura

Literatura:

• E. Muybridge, The Human Figure in Motion, London 1907.
• A. Bazin, Film i rzeczywistość, Warszawa 1963.
• A. Bazin, What is the Cinema, Berkley 2005.
• T. Elsaesser, Kino - maszyna myślenia. Refleksje nad kinem epoki cyfrowej, Gdańsk 2018.
• T. Elsaesser, Teoria filmu: wprowadzenie przez zmysły, Kraków 2015.
• C. Zavattini, Some Ideas on the Cinema.
• H. Bergson, Ewolucja twórcza, Warszawa 2005.
• H. Bergson, Energia duchowa, Warszawa 2004.
• S. Eisenstein, Nieobojętna przyroda, Warszawa 1975.
• S. Eisenstein, Wybór pism, Warszawa 1959.
• W. Benjamin, Dzieło sztuki w dobie reprodukcji technicznej, Poznań 1997.
• G. Deleuze, Kino, Gdańsk 2008.
• P. P. Pasolini, Po ludobójstwie: eseje p języku, polityce i kinie, Warszawa 2012.
• C. Metz, Language and Cinema, Paris 1974.
• B. Balázs, Wybór pism, Warszawa 1957.
• M. Chion, Audio-wizja: dźwięk i obraz w kinie, Waraszawa 2012.
• F. Deligny, Camering: Fernand Deligny on Cinema and the Image (ed. Marlon Miguel), Leiden University Press 2022.
• S. Kracauer, Od Caligariego do Hitlera: z psychologii filmu niemieckiego, Gdańsk 2009.
• S. Kracauer, Teoria filmu, Gdańsk 2008.
• G. Didi-Huberman, Obrazy mimo wszystko, Kraków 2008.

(ewentualne zmiany proponowanych lektur zostaną uzgodnione ze studentami na pierwszych zajęciach)

Więcej informacji

Więcej informacji o poziomie przedmiotu, roku studiów (i/lub semestrze) w którym się odbywa, o rodzaju i liczbie godzin zajęć - szukaj w planach studiów odpowiednich programów. Ten przedmiot jest związany z programami:

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 3700-AL-HOK-OG w USOSweb