Edward Stachura – legenda i nauka 3700-AL-ESLN-qHT

Po ukończeniu konwersatorium student:
wskazuje najważniejsze tematy twórczości Edwarda Stachury oraz stojące za nimi idee i przekonania metafizyczne (K_W01, K_W06, K_U04);
na przykładzie tekstów Edwarda Stachury wskazuje we współczesnych tekstach literackich elementy zaczerpnięte z tradycji różnych epok i potrafi opisać, jak twórca interpretuje elementy danej tradycji (K_W01, K_W05, K_W06, K_W07, K_U02, K_U04, K_K08, K_K09);
czyta krytycznie opracowania historycznoliterackie, rozumie ich odrębność od wypowiedzi krytycznoliterackich (K_W01, K_W05, K_W07, K_U01, K_U02);
na przykładzie opracowań twórczości Edwarda Stachury wskazuje założenia wybranych nurtów humanistyki XX i XXI wieku i umie ocenić ich przydatność w interpretacji określonego tekstu literackiego (K_W01, K_W05, K_W07, K_U01, K_U02, K_K04);
przygotowuje pracę pisemną uwzględniającą elementarne wymogi stawiane pracom akademickim, zawierającą samodzielną analizę i interpretację wybranego utworu literackiego (K_W01, K_W07, K_W08, K_U01, K_U02, K_U03, K_U06, K_U07, K_K04);
potrafi podjąć rzeczową dyskusję naukową, w której jasno formułuje i przekonująco argumentuje swoje stanowisko, umie ustosunkować się do stanowiska innych, modyfikuje swoją tezę w miarę rozwoju dyskusji (K_W01, K_W08, K_K02, K_K04).

Zajęcia realizują następujące efekty kształcenia zdefiniowane dla studiów I stopnia na kierunku artes liberales:

W zakresie wiedzy:
K_W01 Zna podstawową terminologię nauk humanistycznych i rozumie ich rolę kulturze
K_W05 Zna podstawowe metody analizy i interpretacji tekstów kultury
K_W06 Zna podstawowe kierunki myśli filozoficznej, społecznej, przyrodniczej
K_W07 Zna najważniejsze metody badań interdyscyplinarnych
K_W08 Zna podstawowe zasady komunikacji naukowej w zakresie nauk humanistycznych, społecznych, przyrodniczych

W zakresie umiejętności:
K_U01 Potrafi selekcjonować oraz dokonać krytycznej oceny informacji pochodzących z różnych źródeł naukowych, popularnonaukowych, publicystycznych i innych
K_U02 Potrafi dokonywać analizy dzieł sztuki oraz tekstów naukowych i materiałów źródłowych za pomocą odpowiednich narzędzi badawczych
K_U03 Potrafi sformułować problem badawczy
K_U04 Potrafi rozpoznawać i interpretować podstawowe problemy i zjawiska współczesności
K_U06 Potrafi prezentować wyniki indywidualnej i zespołowej pracy akademickiej we właściwej formie
K_U07 Potrafi przygotować prace pisemne uwzględniające elementarne wymogi stawiane pracom akademickim

W zakresie kompetencji społecznych:
K_K02 jest gotów do podejmowania pracy zespołowej
K_K04 Ma kompetencje w zakresie wyboru najwłaściwszych środków służących do realizacji wskazanych zadań
K_K08 Docenia bogactwo kultury
K_K09 Jest gotów do zrozumienia dziedzictwa kulturowego i różnorodności kulturowej

1. Podstawą zaliczenia są wymienione poniżej formy aktywności:
a) obecność na zajęciach (dopuszczalne 2 nieusprawiedliwione nieobecności);
b) przygotowanie do zajęć, uczestnictwo w dyskusji;
c) pisemna praca przedstawiająca samodzielną, wnikliwą, o przejrzystej kompozycji oraz poprawną językowo analizę i interpretację wybranego wiersza (lub fragmentu poematu, ewentualnie opowiadania) Stachury, której temat należy uzgodnić uprzednio z osobą prowadzącą zajęcia.
2. Ocena końcowa uwzględnia:
– obecność na zajęciach;
– przygotowanie do zajęć i aktywny udział w zajęciach;
– pracę pisemną.

Źródła:

Stachura Edward, Dzienniki. Zeszyty podróżne, wybór, przygot. z rpsu do dr., przypisy i posł. Dariusz Pachocki, t. 1-2, Warszawa 2010-2011.
Stachura Edward, Listy do Danuty Pawłowskiej, wstęp i oprac. Dariusz Pachocki, Warszawa 2007.
Stachura Edward, Listy do pisarzy, opr. Dariusz Pachocki, Warszawa 2006.
Stachura Edward, Poezja i proza, red. Henryk Bereza, Ziemowit Fedecki, Krzysztof Rutkowski., t. 1–5, Warszawa 1984 (lub dowolne wydania tekstów z tego zbioru).

Opracowania:

Al-Araj Anna, Problem doświadczenia mistycznego w wybranych utworach prozatorskich Stachury, „Ruch Literacki” 2016, r. LVII, z. 5 (338).
Al-Araj Anna, Twórczość prozatorska Edwarda Stachury w świetle tradycji literackiej i filozoficznej, „Pamiętnik Literacki” 2017, r. CVIII, z. 4.
Anderman Janusz, Edward Stachura, „Tygodnik Kulturalny” 1979, nr 31.
Bereza Henryk, U źródeł, „Twórczość” 1963, nr 3.
Bereza Henryk, Życiopisanie, posłowie w: Edward Stachura, Poezja i proza, dz. cyt., t. 5, Warszawa 1984.
Borkowska Grażyna, Nie wszystko jest poezją, w: Sporne postaci polskiej literatury współczesnej. Następne pokolenie, red. Alina Brodzka, Lidia Burska, Warszawa 1995.
Borkowska Grażyna, Na progu nowego. O „Kropce nad ypsylonem” Edwarda Stachury, w: Interpretować dalej. Najważniejsze polskie książki poetyckie lat 1945 – 1989, red. Anna Kałuża, Alina Świeściak, Kraków 2011.
Brach-Czaina Jolanta, Stachura – możliwość innej postaci istnienia, „Twórczość” 1982, nr 5.
Brach-Czaina Jolanta, Jednostka a możliwość innej postaci istnienia. „Inny stan” Stachury, w: taż, Etos nowej sztuki, Warszawa 1984.
Bratkowski Piotr, Zanim zaczniemy go czytać, ,,Tygodnik Kulturalny 1982, nr 21.
Buchowski Marian, Buty Ikara. Biografia Edwarda Stachury, Warszawa 2014.
Buchowski Marian, Edward Stachura. Biografia i legenda, Opole 1993.
Bugajski Leszek, Być człowiekiem między ludźmi, „Twórczość” 1978, nr 8.
Bugajski Leszek, Się jest. Mimo wszystko, ,,Twórczość” 1979, nr 3.
Bugajski Leszek, Pozy prozy, Warszawa 1986.
Burek Tomasz, Mgła i pierwsze przebłyski jasności, ,,Twórczość” 1966, nr 11.
Chodakowska Ewelina, Współczesność Edwarda Stachury, w: Pokolenie „Współczesności”. Twórcy. Dzieła. Znaczenie, Poznań 2016.
Chrząstowska Bożena, Między sacrum a profanum, w: taż, Otwarte niebo. Literackie świadectwa przeżywania Eucharystii, Poznań 1992.
Cooper J. C., Zwierzęta symboliczne i mityczne, tłum. Anna Kozłowska-Ryś, Leszek Ryś, Poznań 1998.
Czochralska Barbara, Ktoś spoza planety. Spotkania z Edwardem Stachurą, Kraków 2014.
Czochralska Barbara, Stachura jako „kto” Heideggera, „Twórczość” 2017, nr 7/8.
Czochralska Barbara, Wrażliwość materii, Warszawa 1998.
Czopik-Leżakowski Jan, Po tej stronie rzeki, ,,Poezja” 1981, nr 9.
Derecki Mirosław, Lubelskie lata Edwarda Stachury, Lublin 2009.
Dobrowolska Joanna, „Nie da się jej wyśpiewać. Da się nią być. I śpiewać”. Piosenka w twórczości Edwarda Stachury, „Tekstualia. Palimpsesty literackie, artystyczne, naukowe” 2018, nr 2/53.
Edward Stachura. Formy pamięci, znaki czasu, red. Jakub Osiński i inni, Toruń 2016.
Eliade Mircea, Sacrum i profanum. O istocie religijności, tłum. Robert Reszke, Warszawa 1999.
Eliade Mircea, Sacrum, mit, historia. Wybór esejów, wybór i wstęp Marcin Czerwiński, tłum. Anna Tatarkiewicz, Warszawa 1993.
Eliade Mircea, Traktat o historii religii, opr. Bogdan Kupis, tłum. Jan Wierusz Kowalski, Warszawa 2009.
Falkiewicz Andrzej, Nie-ja Edwarda Stachury, Wrocław 1995.
Falkiewicz Andrzej, Stachura (I), „Teksty” 1981, nr 1.
Falkiewicz Andrzej, Stachura (II), „Teksty” 1981, nr 2.
Fedecki Ziemowit, Moda na Stachurę, ,,Twórczość” 1984, nr 8.
Feng Youlan, Krótka historia filozofii chińskiej, red. Derk Bodde, opr. Tomasz Skowroński, tłum. Michał Zagrodzki i M. Religa, Warszawa 2001.
Filipczuk Magdalena, „Bezimienne stwarza. Cnota zachowuje”. Daoizm w późnej twórczości Edwarda Stachury, w: Obrazy Boga w literaturze polskiej XX i XXI wieku. Od pokolenia wojennego do Nowej Fali, red. Ewa Goczał, Józef Maria Ruszar, Dorota Siwor, Bielsko-Biała – Kraków 2019.
Filipczuk Magdalena, Między filozofią a literaturą. Wokół daoistycznych wątków w późnej twórczości Edwarda Stachury, w: Widziałem Go. Literatura wobec doświadczenia religijnego, red. Ewa Goczał, Józef Maria Ruszar, Kraków 2018.
Frankowska Maria, Mitologia Azteków, Warszawa 1987.
Gładych Barbara, Odkłamany człowiek, ,,Poezja” 1982.
Iwińska Gabriela, Próba własnej filozofii we „Wszystko jest poezja” Edwarda Stachury, „Acta Universitatis Wratislaviensis. Prace Literackie” 2018, nr LVIII (3950).
Gethin Rupert, Podstawy buddyzmu, tłum. Tomasz Macios, Anna Stępień, Kraków 2010.
Granet Marcel, Religie Chin, tłum. Joanna Rozkrut, Kraków 1997.
Januszkiewicz Michał, Od egzystencjalizmu do mistyki. O prozie Edwarda Stachury, ,,Pamiętnik Literacki” 1994, nr 4.
Januszkiewicz Michał, Tropami egzystencjalizmu w literaturze polskiej XX wieku. O prozie Aleksandra Wata, Stanisława Dygata i Edwarda Stachury, Poznań 1998.
Jekiel Daria, Poezja jako forma diagnozowania sytuacji człowieka w świecie („Confiteor” Edwarda Stachury w ujęciu komparatystycznym), w: Między prawdą a zwątpieniem. W poszukiwaniu obrazu przeszłości, Robert Majzner, t. 3, Częstochowa 2015.
Juszczak Wiesław, Poeta i mit, Wołowiec 2014.
Kalbarczyk Adam, Kobieta mityczna w poezji Edwarda Stachury, w: Literatura i jej obrzeża. Prace ofiarowane pani profesor Marii Woźniakiewicz-Dziadosz, red. Aleksandra Chomiuk, Mirosław Ryszkiewicz, Lublin 2012.
Karpowicz Agnieszka, Proza życia. Mowa, pismo, literatura (Białoszewski, Stachura, Nowakowski, Anderman, Redliński, Schubert), Warszawa 2012.
Kiedrowski Krzysztof, „Fabula rasa” Edwarda Stachury jako literackie wskazanie na źródłowe rozumienie bycia, „Sensus Historiae” 2018, vol. XXXI.
Kisiel Marian, Wędrówka, los… O piosence Edwarda Stachury, w: tenże, Między wierszami. Jedenaście miniatur krytycznych, Katowice 2015.
Kłak Tadeusz, Czechowicz – mity i magia, Kraków 1973.
Kłak Tadeusz, Do Edwarda Stachury list prywatny, ,,Kamena” 1960, nr 15-16.
Kłak Tadeusz, Dwa portrety jednego bohatera, ,,Kamena” 1963, nr 12.
Kłak Tadeusz, Moje lektury, ,,Kamena” 1968, nr 14.
Kołos Anna, Postsekularyzm a literatura. Przykład Edwarda Stachury, „Ogrody Nauk i Sztuk” 2011, nr 1.
Kucharska Marta, Kamera gotowa, ,,Poezja” 1981, nr 8.
Kucharska Marta, Ty co zboże powalasz źrałe…, ,,Tygodnik Kulturalny” 1982, nr 21.
Kuncewicz Dorota, Kuncewicz Dariusz, Na styku biografii i twórczości. Perspektywa psychologiczna, „Roczniki Humanistyczne” 2018, t. LXVI, z. 1.
Lebioda Dariusz Tomasz, Pragnienie śmierci. Stachura, Czerniawski, Herbert, Miłosz, Bydgoszcz 1996.
Lipińska Jadwiga, Marciniak Marek, Mitologia starożytnego Egiptu, Warszawa 2002.
Łukaszuk-Piekara Małgorzata, Wizje splątane z historiami. Autobiografia liryczna poety, Lublin 2000
Majerski Paweł, „Testament” i skarga. O Liście do Pozostałych Edwarda Stachury, w: tenże, Hybrydy. O „młodej poezji” z lat sześćdziesiątych, Katowice 2011.
Małczyńska Anna, Z padłych wstawanie. O melancholii w pisarstwie Edwarda Stachury, Kraków 2014.
Marx Jan, Polscy poeci przeklęci, ,,Poezja” 1981, nr 9.
Marx Jan, Tramp i trubadur, w: tenże, Legendarni i tragiczni. Eseje o polskich poetach przeklętych, Warszawa 1993.
Masłoń Krzysztof, Bądź zdrów. Idę spać. Idę umrzeć. O Edwardzie Stachurze, w: tenże: Nie uciec nam od losu, Warszawa 2006.
Mętrak Krzysztof, Emocjonalizm umityczniony, „Współczesność” 1963, nr 17.
Mętrak Krzysztof, Moja przygoda ze Stachurą, „Współczesność” 1966, nr 16.
Moszczyński Andrzej, Edward prawdziwy, ,,Poezja” 1981, nr 8.
Niesiobędzki Wiesław, Horyzontalna lokomotywa, ,,Tygodnik Kulturalny” 1982, nr 21.
Nyczek Tadeusz, Życiodajny, śmiercionośny, „Miesięcznik Literacki” 1980, nr 1.
Olszewski Tadeusz, Sted, ,,Tygodnik Kulturalny” 1985, nr 52-53.
Pachocki Dariusz, Między „ja” literackim a „ja” prywatnym Edwarda Stachury, w: Widma „przeklętego”. Pisarki i pisarze w kulturze XX i XXI wieku, red. Grzegorz Pertek, Beata Przymuszała, Poznań 2019.
Pachocki Dariusz, Stachura totalny, Lublin 2007.
Pasieczny Robert, Umrzeć za życia, ,,Tygodnik Kulturalny” 1985, nr 3.
Paźniewski Włodzimierz, Krajobraz artysty, „Twórczość” 1981, nr 4.
Pieszczachowicz Jan, Edward Stachura – łagodny buntownik, „Twórczość” 1994, nr 12.
Pluta Nina, Misticismo laico en los tiempos de la contracultura. Edward Stachura y Julio Cortázar, „Studia Iberystyczne” 2018, nr 17.
Pogoda Monika Anna Maria, Sacrum i profanum przestrzeni w opowiadaniach Edwarda Stachury, w: Interpretacje. Materiały z ogólnopolskiej konferencji naukowej: II Szczecińskie Spotkania Studenckie, 11-13 maja 1999, red. Monika Drzazgowska, Blanka Użyńska, Damian Wojsław, Szczecin 2000.
Pogonowski Wojciech, Fascynacja Stachurą, ,,Poezja” 1981, nr 8.
Radziszewski Stefan, Edward Stachura i Salvatore Quasimodo – poeci w kąpieli, „Studia Teologiczne” 2016, t. 34.
Rodak Paweł, Dziennikopisanie jako praktyka codzienności. O notatnikach Edwarda Stachury, w: Antropologia praktyk językowych, red. Agnieszka Karpowicz, Grzegorz Godlewski, Marta Rakoczy, Warszawa 2016.
Rutkowski Krzysztof, Co to jest ,,poezja czynna”?, ,,Poezja” 1981, nr 8.
Rutkowski Krzysztof, Edward Stachura – próba rozumowanej biografii, ,,Miesięcznik Literacki” 1981, nr 2.
Rutkowski Krzysztof, Koniec literatury i zadanie milczenia, ,,Literatura” 1978, nr 31.
Rutkowski Krzysztof, Poeta jak nikt, w: tenże, Ani było, ani jest. Szkice literackie, Warszawa 1984.
Rutkowski Krzysztof, Projekt Stachury i cień Towiańskiego, „Nowy Wyraz” 1981, nr 1.
Rutkowski Krzysztof, Próba całości i poezja świata, ,,Literatura” 1976, nr 19.
Rutkowski Krzysztof, Przeciw (w) literaturze. Esej o „poezji czynnej” Mirona Białoszewskiego i Edwarda Stachury, Bydgoszcz 1987.
Sendecki Marcin, Między sloganem a frazesem Edwarda Stachury. Parę wycieczek ku źródłom, w: Nauka chodzenia. Teksty programowe późnej awangardy, red. Wojciech Browarny, Paweł Mackiewicz, Joanna Orska, t. 2, Kraków 2019.
Setlak Wiesław, Żywioł nomadyczny w twórczości Edwarda Stachury (z perspektywy geopoetyki), w: Wędrówka, podróż, migracja w języku i kulturze, red. Ewa Biłas-Pleszak i in., Katowice 2018.
Starownik Agata, Między nauką a mitem. Poetycka astronomia w twórczości Edwarda Stachury, Warszawa 2021.
Surma Robert, Edwarda Stachury filozofia, Tychy 2009.
Sykulski Piotr, Fabula rasa (rzecz o egoizmie), czyli epistemologia bez podmiotu poznającego, w: Podmiot i tekst w literaturze XX wieku. Warsztaty interpretacyjne, red. nauk. Hanna Gosk, Andrzej Zieniewicz, Warszawa 2006.
Szumański Borys, Być albo nie być – oto nie jest pytanie. O podmiotowości w prozie Edwarda Stachury, w:Widma „przeklętego”. Pisarki i pisarze w kulturze XX i XXI wieku, red. Grzegorz Pertek, Beata Przymuszała, Poznań 2019.
Szary Ewa, Złuda realna, „Poezja” 1969, nr 11.
Szczepaniak Czesław Mirosław, Na hurra Stachura, ,,Tygodnik Kulturalny” 1983, nr 24.
Szczepaniak Czesław Mirosław, Ziarna poezji, ,,Tygodnik Kulturalny” 1983, nr 53.
Szyngwelski Waldemar, Proza Edwarda Stachury – autobiografia czy autobiograficzna forma wypowiedzi literackiej?, w: Interpretacje. Materiały z ogólnopolskiej konferencji naukowej: II Szczecińskie Spotkania Studenckie, 11-13 maja 1999, red. Monika Drzazgowska, Blanka Użyńska, Damian Wojsław, Szczecin 2000.
Szyngwelski Waldemar, Sobowtór w labiryncie. Proza artystyczna Edwarda Stachury, Warszawa 2003.
Szyngwelski Waldemar, Sted. Kalendarium życia i twórczości Edwarda Stachury, Warszawa 2003.
Śliwonik Roman, Portrety z bufetem w tle, Warszawa 2001.
Tkaczuk Wacław, Jaśkoluby, ,,Poezja” 1981, nr 8.
Trziszka Zygmunt, Był ze straceńczego pokolenia, ,,Tygodnik Kulturalny 1981, nr 13.
Trziszka Zygmunt, Droga do ,,Siekierezady”, ,,Poezja” 1981, nr 8.
Trziszka Zygmunt, Gwałtowne zamknięcie dzieła otwartego? O twórczości Edwarda Stachury, ,,Tygodnik Kulturalny 1983, nr 22.
Trziszka Zygmunt, Uciszał serce pieśniami, ,,Tygodnik Kulturalny 1984, nr 31.
Trznadel Jacek, Na marginesie, ,,Twórczość” 1963, nr 9.
Uszczyńska Joanna, Konstrukcje sobowtórowe w twórczości Edwarda Stachury, w: Bohater w kulturze współczesnej. Wybrane problemy, red. Tadeusz Kłak, Katowice 1990.
Walc Krystyna, Żywioły w twórczości Edwarda Stachury, w: W stronę współczesności. Studia i szkice o literaturze polskiej po 1939 roku, red. Zbigniew Andres, Rzeszów 1996.
Wiśniewska Lidia, Podmiot w prozie Edwarda Stachury, w: Ja, autor. Sytuacja podmiotu w polskiej literaturze współczesnej, red. D. Śnieżko, Warszawa 1996.
Wójcik Mirosław, Człowiek-nikt. Prozatorska twórczość Edwarda Stachury w kontekście buddyzmu zen, Kielce 1998.
Zadura Bohdan, Rodziewiczówna w dżinsach, „Twórczość” 1972, nr 11.
Zaworska Helena, Katastrofa świadomości, „Twórczość” 1980, nr 1.
Żernicki Janusz, Bruno i Sted, „Poezja” 1981, nr 9.
Żurowski Andrzej, Koniec wielkiej wody, „Współczesność” 1970, nr 3.

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

• Strona przedmiotu 3700-AL-ESLN-qHT w USOSweb