Artefakty i ich afordancje, czyli o teorii i praktyce interpretacji przedmiotów i ich zastosowania. 3700-AL-AATP-QSP
Celem zajęć jest rozwój umiejętności stosowania teorii jako narzędzi analizy zjawisk należących do przestrzeni codzienności. Zajęcia przeznaczone są dla osób zainteresowanym projektowaniem rozwiązań, także edukacyjnych, oraz badaniem roli kultury w kształtowaniu sposobów posługiwania się przedmiotami. Wychodząc od klasycznej kategorii „współczynnika humanistycznego” uczestnicy zajęć odbędą wędrówkę przez koncepcje interakcji między ludźmi i tworzonymi przez nich przedmiotami.
Kluczową kwestią, której poświęcone są zajęcia jest proces, w ramach którego obiekty stają się instrumentami ludzkiego działania. Artefakty, jako narzędzia ludzkich działań ukierunkowanych na cel, nie istnieją w izolacji, ale są związane z konkretną sytuacją, kontekstem, praktyką lub dyskursem. Podczas zajęć odpowiemy więc na pytania: jak rozpoznajemy obiekty i cele, którym służą? Jak to jest możliwe, że potrafimy posłużyć się przedmiotami, które widzimy po raz pierwszy? Jaką rolę odgrywa kultura w sposobie posługiwania się przedmiotami? Jako główną teorią wyjaśniającą posłużymy się koncepcją afordancji. Sprawdzimy, w jakim stopniu pomaga nam ona rozumieć otaczające nas rzeczy i kulturowy sens, który nadajemy im podczas codziennych interakcji. Podczas zajęć poddamy analizie przedmioty codziennego użytku a także – podczas zajęć terenowych – szczególny rodzaj obiektów, jakim są eksponaty Centrum Nauki Kopernik.
Rodzaj przedmiotu
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Wiedza. Absolwent:
- ma poszerzoną i pogłębioną wiedzę o miejscu i roli nauk humanistycznych, społecznych i przyrodniczych w kulturze;
- zna i stosuje terminologię nauk humanistycznych, społecznych i przyrodniczych;
- zna i rozumie zależności pomiędzy dyscyplinami nauk humanistycznych, społecznych i przyrodniczych;
- zna i stosuje metody analizy i interpretacji tekstów naukowych;
- zna i stosuje różne metody analizy i interpretacji dzieł artystycznych;
- zna współcześnie stosowane metody interpretacji tekstów kultury.
Umiejętności. Absolwent:
- potrafi samodzielnie selekcjonować informacje pochodzące z różnych źródeł naukowych, popularnonaukowych, publicystycznych i innych oraz dokonać ich krytycznej oceny;
- potrafi samodzielnie dobrać i zastosować odpowiednie narzędzia badawcze do analizy dzieł sztuki oraz tekstów naukowych i materiałów wizualnych;
- potrafi samodzielnie opracować (z zachowaniem zasad ochrony własności intelektualnej) i zaprezentować wyniki swojej pracy naukowej i badawczej;
- potrafi samodzielnie sformułować problem badawczy w zakresie nauk humanistycznych, społecznych i przyrodniczych;
- wykorzystuje interdyscyplinarne metody i narzędzia badawczych do analizy zjawisk kultury;
- potrafi samodzielnie zanalizować tekst naukowy z dziedziny nauk humanistycznych, społecznych i przyrodniczych w języku polskim oraz w wybranym języku obcym;
- potrafi przygotować wystąpienie ustne, uwzględniając potrzeby odbiorców.
Kompetencje społeczne. Absolwent:
- jest gotów do dynamicznego rozwoju naukowego w obrębie nauk humanistycznych, społecznych i przyrodniczych oraz śledzi nowe metody i paradygmaty badawcze;
- ma kompetencje w zakresie wyboru najwłaściwszych środków służących do realizacji samodzielnie podjętych zadań;
- szanuje zasady tolerancji i wykazuje wrażliwość wobec różnic kulturowych;
- szanuje dziedzictwo kulturowe i przyrodnicze.
Kryteria oceniania
Ocenie podlegać będzie aktywność na zajęciach oraz projekt zaliczeniowy.
Przedmiot kończy się zaliczeniem na ocenę. Podstawą zaliczenia jest aktywność (25%) oraz wykonanie zespołowego projektu zaliczeniowego na koniec semestru, dotyczących problematyki zajęć (75%).
Literatura
1. Béguin, P., & Rabardel, P. (2000). Designing for instrument-mediated activity. Scandinavian Journal of Information Systems, 12(1), 1.
2. Dancstep, T., & Sindorf, L. (2018). Exhibit designs for girls’ engagement (EDGE). Curator: The Museum Journal, 61(3), 485–506. https://doi.org/10.1111/cura.12267.
3. Dawson, E. (2014). “Not designed for us”: How science museums and science centers socially exclude low‐income, minority ethnic groups. Science education, 98(6), 981-1008.
4. Ingold, T. (2021). The Perception of the Environment: Essays on Livelihood, Dwelling and Skill (1st ed.). Routledge. https://doi.org/10.4324/9781003196662
5. Iłowiecka-Tańska, I. Interaction With Exhibits: The Significance of Instrumentalization. Science Education. https://doi.org/10.1002/sce.21913
6. Jakobsson, A., & Davidsson, E. (2012). Using sociocultural frameworks to understand the significance of interactions at science and technology centers and museums. In Understanding interactions at science centers and museums (pp. 3–21). Sense Brill.
7. Leontiev, A. N. (1981). The concept of activity in psychology. The concept of activity in Soviet psychology, Armonk, NY: ME Sharpe.
8. Malafouris, L. (2014). Creative thinging: The feeling of and for clay. Pragmatics & cognition, 22(1), 140-158.
9. Menary, R., & Gillett, A. (2022). The Tools of Enculturation. Topics in Cognitive Science, 14(2), 363–387.
10. Norman, D. A. (1991). Cognitive artifacts. In J. M. Carroll (Ed.), Designing interaction: Psychology at the human-computer interface (pp. 17–38). Cambridge University Press.
11. Norman, D. A. (1999). Affordance, conventions, and design. Interactions, 6(3), 38–43.
12. Rabardel, P. (1995). People and technology: a cognitive approach to contemporary instruments. Université Paris 8.
13. Schön, D. A. (1992). Designing as reflective conversation with the materials of a design situation. Knowledge-Based Systems, 5(1), 3–14.
14. Varela, F. J., Thompson, E., & Rosch, E. (2017). The embodied mind, revised edition: Cognitive science and human experience. MIT press.
15. Vérillon, P., & Rabardel, P. (1995). Cognition and artifacts: A contribution to the study of though in relation to instrumented activity. European Journal of Psychology of Education, 77–101.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: