"Swoi" i "Obcy". Polacy i Polska w dziejach Białorusi XIX-XX wieku 3620-SOPP-H-OG

Zajęcia zawierają ogólne omówienie roli Polski i Polaków w dziejach Białorusi w XIX-XX wieku, tłumaczą istotę tak zwanej „kwestii polskiej” i jej wpływu na rozwój historyczny ziemi białoruskiej. Ważne miejsce zajmuje też omówienie głównych wydarzeń z historii Polaków na Białorusi.
Zakres tematyczny dotyczy roli Polski i Polaków w dziejach „Litwy historycznej” (współczesnych Litwy i Białorusi) w XIX-XX wieku, ich wpływów na rozwój historyczny tego regionu.
Największa uwaga przypada na fenomen „krajowości” czyli „idei krajowej” jako ideologii tzw. „Polaków litewskich”. To była próba kształtowania pewnego „narodu politycznego” na fundamencie pamięci o dawnym Wielkim Księstwie Litewskim jako wspólnej Ojczyzny Litwinów, Białorusinów i miejscowej wspólnoty polskiej („Polaków litewskich”).
Na zajęciach będziemy mówić o czołowych postaci wśród krajowców (Michał Römer, Roman Skirmunt, Konstancja Skirmuntt, Edward Woyniłłowicz, Ludwik Abramowicz, Stanisław Świaniewicz i inne), a także o takich „ostatnich obywatelach Wielkiego Księstwa Litewskiego” jak Czesław Miłosz i Jerzy Giedroyć), ich działalności na tle historii politycznej regionu Białoruś – Litwa – Polska w XIX-XX wieku.

Rodzaj przedmiotu

ogólnouniwersyteckie

Założenia (opisowo)

Efekty kształcenia

Wiedza
- student zna główne kontrowersyjne kwestii w historii Polaków na Białorusi w XIX – XX wieku;
- student rozumie relacje między teorią a praktyką badawczą.
Umiejętności
- student ma własny pogląd na rolę historiografii w „epoce nacjonalizmów” na przykładzie dziejów Polaków na Białorusi w XIX i XX wieku;
- student potrafi uzasadnić własną opinię dotyczącą roli i znaczenia polskiej wspólnoty w dziejach Białorusi;
- student samodzielnie zdobywa i pogłębia wiedzę teoretyczną oraz doskonali umiejętności jej wykorzystania w praktyce badawczej.
Kompetencje
- student wykazuje samodzielność i niezależność myśli;
- student orientuje się w złożonych relacjach polsko-białoruskich;
- student jest przygotowany do dyskusji merytorycznej w ramach działalności zawodowej bądź społecznej w wymiarze pamięci historycznej.
- student jest przygotowany do kontynuacji studiów nad zagadnieniem przedmiotowym i pokrewnymi

Kryteria oceniania

- obecność i aktywność na zajęciach;
- ocenianie ciągłe w trakcie zajęć;
- praca pisemna (esej) na zakończenie wykładu lub wystąpienie z referatem w jego trakcie.

Literatura

Bibliografia źródłowa:
- E.Woyniłłowicz, Wspomnienia. Część pierwsza. Wilno, 1931;
- M. Römer. Dzienniki. Tom 1-VI. 1911-1945. Red. R. Miknys. (Warszawa 2017-2018);
- Pamiętnik Wileński. Komitet red. H. Chocianowiczowa, K. Okulicz, Fr. Wysłouch, Londyn-Łomianki, 2010.
Opracowania:
- J. Bardach, O dawnej i niedawnej Litwie, Poznań 1988;
- Dialog kultur i pamięci w regionie ULB, pod red. A. Nikżentajtisa i M. Kopczyńskiego, Warszawa 2014;
- Polacy na Białorusi. Od końca XIX do początku XX wieku. Wybrane problemy stosunków polsko-białoruskich. Pod red. T. Gawina, t. 1-4, Warszawa 2017-2020.
- W. Śleszyński, Historia w służbie polityki. Zmiany polityczne a konstruowanie przekazu historycznego na ziemiach białoruskich w XX i XXI wieku, Białystok 2018.
- A. Smalianchuk, W poszukiwaniu idei narodowej: krajowość początku XX wieku jako próba ideologii „Polaków litewskich”, „Sprawy Narodowościowe. Seria nowa”. 2017. Nr 49.
- А.Смалянчук, Раман Скірмунт (1868-1939). Жыццяпіс грамадзяніна Краю. Мінск, 2018.

Więcej informacji

Więcej informacji o poziomie przedmiotu, roku studiów (i/lub semestrze) w którym się odbywa, o rodzaju i liczbie godzin zajęć - szukaj w planach studiów odpowiednich programów. Ten przedmiot jest związany z programami:

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 3620-SOPP-H-OG w USOSweb