Rumunia – historia najnowsza i współczesność 3620-RH-H-OG

1. Wprowadzenie: Zarys dziejów rumuńskich – tożsamość, geopolityka i etnogeneza
 Rumuńska tożsamość narodowa i językowa
 Geografia polityczna regionu Karpat
 Etnogeneza Rumunów – kontrowersje i mity (łacińskość, dacko-rzymskie korzenie)
 Krótki przegląd dziejów do XVIII w.

2. Szkoła Siedmiogrodzka i początki rumuńskiego odrodzenia narodowego
 Elity intelektualne i ich rola w budowaniu świadomości narodowej
 Rola Kościoła greckokatolickiego i prawosławnego
 Ruchy emancypacyjne w Siedmiogrodzie (XVIII/XIX w.)

3. Zjednoczenie Księstw i narodziny Rumunii
 Unia Mołdawii i Wołoszczyzny (1859) – Aleksander Cuza
 Ustanowienie królestwa i uzyskanie niepodległości (1877–1881)
 Kwestia Siedmiogrodu i Besarabii – dążenia terytorialne
 Kultura niepodległej Rumunii

4. Rumunia w czasie I wojny światowej i Wielka Rumunia (1918–1940)
 Udział w I wojnie światowej i traktat pokojowy
 Wielka Rumunia – skład terytorialny i etniczny
 Problemy z mniejszościami narodowymi
5. Rumunia w okresie międzywojennym: kryzysy polityczne i społeczne
 System demokratyczny i wprowadzenie dyktatury królewskiej
 Legion Michała Archanioła
 Kultura okresu międzywojennego

6. Rumunia w II wojnie światowej i okres powojenny
 Sojusz z III Rzeszą i udział w wojnie na froncie wschodnim
 Przejście na stronę aliantów (1944) i zajęcie przez ZSRR
 Początki reżimu komunistycznego – Gheorghe Gheorghiu-Dej

7. Reżim Nicolae Ceaușescu – totalitaryzm, nacjonalizm i upadek systemu
 Kult jednostki i polityka autarkii
 Aparat represji i Securitate
 Polityka zagraniczna Ceaușescu – flirt z Zachodem
 Kultura Rumunii w czasach komunizmu
 Rewolucja 1989 roku: przyczyny, przebieg i egzekucja Ceaușescu

8. Transformacja ustrojowa: od reżimu do demokracji
 Rada Frontu Ocalenia Narodowego
 Proces tworzenia pluralizmu politycznego
 Wybory 1990 i kontrowersje wokół Iliescu
 Górnicy z Doliny Jiu i wydarzenia 1990–1991

9. Lata 90. – trudna droga reform i budowy państwa prawa
 Przekształcenia gospodarcze: od gospodarki planowej do wolnorynkowej
 Przemiany w systemie prawnym i społecznym
 Korupcja, nepotyzm, frustracje społeczne
 Kwestia lustracji i dekomunizacji

10. Mniejszości narodowe i relacje etniczne w nowej Rumunii
 Mniejszość węgierska
 Romowie
 Inne mniejszości
 Reprezentacja polityczna i umiejscowienie mniejszości w systemie politycznym

11. Polityka zagraniczna Rumunii po 1989: NATO, UE, relacje regionalne
 Integracja z NATO (2004) i UE (2007)
 Stosunki z Mołdawią, Węgrami, Ukrainą i Rosją
 Rumunia jako część wschodniej flanki NATO
 Rumunia wobec wojny w Ukrainie

12. System polityczny Rumunii: konstytucja, partie, wybory
 Konstytucja z 1991 r. i jej zmiany
 System półprezydencki – rola prezydenta i parlamentu
 Partie polityczne: PSD, PNL, USR – przegląd
 Proces wyborczy, frekwencja i zaufanie do instytucji

13. Społeczeństwo obywatelskie, media i protesty społeczne
 Ruchy obywatelskie i protesty antykorupcyjne (2012, 2017)
 Wolność mediów, dezinformacja, wpływy zewnętrzne

14. Gospodarka współczesnej Rumunii: sukcesy i wyzwania
 Wzrost gospodarczy i integracja z rynkiem UE
 Problemy: emigracja, infrastruktura, służba zdrowia
 Rumunia jako zielony tygrys Europy? – mit czy rzeczywistość

15. Rumunia dziś: między tradycją a nowoczesnością – podsumowanie
 Tożsamość narodowa i nowoczesność
 Rola Rumunii w regionie Karpat i na arenie międzynarodowej
 Wyzwania XXI wieku: demografia, klimat, bezpieczeństwo
 Otwarte pytania i scenariusze przyszłości