Nieznana Białoruś: dzieje narodu i państwa w XX wieku 3620-NBDN-H-OG

Bloki tematyczne:
• Historią odrodzenia narodowego na początku XX wieku oraz walka za niepodległość Białoruskiej Republiki Ludowej (1918-1921),
• Krajowcy wobec ruchu białoruskiego,
• Wojna polsko-radziecka i podział Białorusi,
• Ziemia białoruska w okresie międzywojennym (1921-1939),
• Walka z nazizmem i komunizmem podczas Drugiej wojny światowej (1939-1945),
• Rozkład Związku Sowieckiego i walka o ustrój demokratyczny Republiki Białoruś,
• Białoruska "rewolucja godności” lata-jesieni 2020 r.
W części teoretycznej będzie omówiona rola historiografii w „epoce nacjonalizmów”, jej znaczenie dla formowania nowoczesnych narodów, na co zwracali uwagę znane badacze źródeł nacjonalizmu E. Gellner. B. Anderson, E. Hobsbawm, A. Smith oraz in. Oprócz tego będą krótko omówione badania nad relacjami pomiędzy historią i pamięcią podejmowane w drugiej połowie XX – początku XXI wieku.
Studenci zapoznają się również z głównymi wydarzeniami w dziejach Polaków na Białorusi w XX wieku, w tym także z polskim ruchem narodowym na Białorusi i Litwie, wydarzeniami z okresu walki o niepodległość w roku 1918, tragedią Polaków podczas „Wielkiego terroru” w ZSRR i BSRR oraz z okresu II Wojny Światowej oraz in. Zostanę też zaprezentowane tematy związane z postaciami Konstantego Kalinowskiego (1838-1864), Elizy Orzeszkowej (1841-1910), Romana Skirmunta (1868-1939) oraz ich odbiorem na Białorusi.

Rodzaj przedmiotu

ogólnouniwersyteckie

Założenia (opisowo)

Historia najważniejszych zagadnień z politycznej historii Białorusi XX-XXI wieku z uwzględnieniem problematyki narodowoścuiowej.

Koordynatorzy przedmiotu

Aliaksandr Smalianchuk

Efekty kształcenia

Wiedza
- student zna główne wydarzenia z historii politycznej i narodowościowej Białorusi w XX–XXI w.;
- student orientuje się w problematyce najbardziej aktualnych wydarzeń historycznych na Białorusi.
Umiejętności
- student ma własny pogląd na czynniki historyczne, które wyznaczyli los Białorusi w XX-XXI w.;
- student potrafi uzasadnić własną opinię dotyczącą roli i znaczenia polskiej wspólnoty w dziejach Białorusi;
- student samodzielnie zdobywa i pogłębia wiedzę teoretyczną oraz doskonali umiejętności jej wykorzystania w praktyce badawczej.
Kompetencje
- student wykazuje samodzielność i niezależność myśli;
- student orientuje się w złożonych relacjach polsko-białoruskich;
- student jest przygotowany do dyskusji merytorycznej w ramach działalności zawodowej bądź społecznej, dotyczącej sytuacji politycznej we współczesnej Białorusi;
- student jest przygotowany do kontynuacji studiów nad zagadnieniem przedmiotowym i pokrewnymi.

Kryteria oceniania

- obecność i aktywność na zajęciach;
- ocenianie ciągłe w trakcie zajęć, w tym weryfikacja znajomości pozycji z listy lektur.

Literatura

Bibliografia źródłowa:
:E. Hobsbawm, Narody i nacjonalizm po 1780 roku, Warszawa 2010.
Antoni D. Smith, Nacjonalizm, Warszawa 2007,
Pamiętnik Wileński. Komitet red. H. Chocianowiczowa, K. Okulicz, Fr. Wysłouch, Londyn-Łomianki, 2010.
M. Römer. Dzienniki. Tom 1-VI. 1911-1945. Red. dr R. Miknys. (Warszawa 2017-2018);
Węzeł polsko-białoruski 1918-1921: dokumenty i materiały. Wybór i opracowanie Wojciech Materski; współpraca Uładzimir Snapkouski (Białoruś). Warszawa: Instytut Studiów Politycznych Polskiej Akademii Nauk, 2018;
„Za pierwszych Sowietów. Pogranicze polsko-białoruskie w latach 1939-1941 w relacjach ustnych mieszkańców Białorusi”, pod red. Aleksandra Smalianczuka, wybór relacji Wolha Iwanowa, tłumaczenie Mirosława Łuksza, recenzentki: prof. Marta Kurkowska-Budzan, prof. Elżbieta Smułkowa, Centrum Polsko-Rosyjskiego Dialogu i Porozumienia, Warszawa 2021;
Materiały portalu „Białoruś 2020”. [online] https://bialorus2020studium.pl/bialo-czerwono-biale-odrodzenie/
Opracowania:
- Juliusz Bardach, O dawnej i niedawnej Litwie, Poznań 1988;
- Dialog kultur i pamięci w regionie ULB, pod red. A. Nikżentajtisa i M. Kopczyńskiego, Warszawa 2014;
- Polacy na Białorusi. Od końca XIX do początku XX wieku. Wybrane problemy stosunków polsko-białoruskich. Pod red. T. Gawina. Warszawa 2017-2022.
D. Michaluk, Białoruska Republika Ludowa 1918-1920. U podstaw białoruskiej państwowości, Toruń 2010;
E. Mironowicz, Wojna wszystkich ze wszystkimi. Białoruś 1941-1944, Kraków 2015;
E. Mironowicz, Historia Białorusi XX-XXI wieku, Białystok 2021;
Polacy na Białorusi. Od końca XIX do początku XX wieku. Wybrane problemy stosunków polsko-białoruskich. Pod red. T. Gawina, t. 1-5, Warszawa 2017-2021;
Społeczeństwo białoruskie, litewskie i polskie na ziemiach północno-wschodnich II Rzeczypospolitej (Białoruś Zachodnia i Litwa Wschodnia) w latach 1939-1941. Pod red, M.Giżejewskiej i T.Strzembosza, Warszawa 1995.

Więcej informacji

Więcej informacji o poziomie przedmiotu, roku studiów (i/lub semestrze) w którym się odbywa, o rodzaju i liczbie godzin zajęć - szukaj w planach studiów odpowiednich programów. Ten przedmiot jest związany z programami:

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 3620-NBDN-H-OG w USOSweb