Wykład gościnny: Polska dyplomacja na Wschodzie (1991-2025) 3620-LIC3-WG-PDW

Znaczenie dyplomacji i dyplomatów we współczesnym świecie.
Rola MSZ oraz innych instytucji państwowych w realizacji
polityki zagranicznej RP na obszarze poradzieckim.
Specyfika działalności polskich placówek dyplomatycznych,
konsularnych i handlowych na obszarze b. ZSRR, ich struktura i
główne zadania.
Kategorie placówek, charakterystyka zespołów pracowniczych,
relacje centrala MSZ - placówki.
Codzienna praca placówek dyplomatycznych. Rola protokołu
dyplomatycznego.
Charakter relacji polskich placówek z władzami państw
przyjmujących.
Miejsce i zadania ambasadorów (kierowników placówek) w
działaniach polskiej dyplomacji.
Polska polityka wschodnia w latach 1991-2022: priorytety,

strategia i praktyka. Polska dyplomacja wobec odrodzenia
neoimperialnej polityki Rosji.
„Doktryna” Jerzego Giedroycia a działania polskiej dyplomacji
na Wschodzie. Od koncepcji Polski - pomostu pomiędzy
wschodem i zachodem Europy do roli (misji) adwokata i
pośrednika.
Polityka wewnętrzna a zagraniczna, kwestia ciągłości w polskiej
polityce wschodniej w okresie III Rzeczypospolitej.
II.
Periodyzacja: podobieństwa i odmienności w okresie 1992 –
2004, 2005 – 2013 i 2014 -2022.
Rozbudowa sieci polskich placówek konsularnych w Ukrainie,
na Białorusi i w Rosji. Polityka wizowa RP na wschodzie.
Polonia i Polacy na obszarze b. ZSRR. Dyplomatyczne wsparcie
dla polskich i polonijnych środowisk.
Karta Polaka i repatriacja. Współpraca polskich placówek z
Kościołem katolickim.
Dyplomacja publiczna i kulturalna RP na wschodzie. Stosunek
miejscowej opinii publicznej do Polski i Polaków. Atrakcyjność
polskiego modelu transformacji ustrojowej i gospodarczej na
obszarze b. ZSRR.
Kontrowersje wokół polityki historycznej – casus Rosji i
Ukrainy. Dialog historyków i spory polityków.
Promocja polskiej kultury oraz współpracy naukowej.
Współpraca z mediami, działalność Instytutów Polskich,
współpraca uczelni wyższych i instytucji kultury.
III.
Relacje polsko-ukraińskie przed i po „pomarańczowej
rewolucji. Casus międzynarodowej mediacji podczas rewolucji
pomarańczowej w Ukrainie w roku 2004.
Współpraca Polski z partnerami w Europie: Grupa
Wyszehradzka, kraje bałtyckie, Trójkąt Weimarski, Inicjatywa
Środkowo-Europejska i in. Ich znaczenie dla realizacji polskiej
polityki wschodniej.
Konsekwencje członkostwa Polski w Unii Europejskiej dla
relacji ze Wschodem. Znaczenie konsultacji wewnątrz korpusu

dyplomatycznego UE i NATO.
Znaczenie współpracy gospodarczej. Dyplomacja ekonomiczna,
promocja handlu i inwestycji. Dynamika wymiany handlowej i
jej ograniczenia – casus rosyjskiego i ukraińskiego embarga na
mięso z Polski.
Blokada dostaw i tranzytu rosyjskiego gazu przez terytorium
Białorusi i Ukrainy w latach 2002, 2006 i 2009, reakcja świata
zachodniego i polskiej dyplomacji.
IV.
Wysiłki polskiej dyplomacji na rzecz utrzymania orientacji
proeuropejskiej w Ukrainie, Mołdawii i Gruzji. Zmiany ekip
rządzących w tych krajach wyzwaniem dla polskiej dyplomacji.
EURO 2012: znaczenie dla relacji polsko-ukraińskich oraz dla
wizerunku Ukrainy w Europie i świecie. Rezonans turnieju w
Rosji oraz innych krajach regionu.
Działania Polski na rzecz tworzenia wschodniego wymiaru
europejskiej polityki sąsiedztwa i wzmocnienia unijnego
wsparcia dla reform w krajach b. ZSRR.
Polsko-szwedzka inicjatywa Partnerstwa Wschodniego – jej
znaczenie dla przygotowania stowarzyszenia Ukrainy, Gruzji i
Mołdawii z Unią Europejską.
Negocjacje układu o utworzeniu strefy wolnego handlu UE z
przyszłymi krajami stowarzyszonymi, stanowisko Polski.
V.
Polska dyplomacja wobec decyzji szczytu NATO w Bukareszcie
w 2008 oraz wobec rosyjskiej inwazji w Gruzji.
Źródła „resetu” w relacjach krajów zachodnich z Rosją, kwestie
ekonomiczne (surowce i członkostwo Rosji w WTO) oraz
polityczne.
Koniec konsensusu politycznego w kwestiach polskiej polityki
wschodniej. Polska wobec resetu. Nowa formuła relacji polsko-
rosyjskich w latach 2008-2010.
Nieudane próby ożywienia dialogu i współpracy gospodarczej z
Białorusią.
VI.

Charakterystyka relacji Polski z krajami Azji Centralnej oraz
Południowego Kaukazu w latach 1992 - 2010.
Koncepcje Bronisława Geremka i Lecha Kaczyńskiego.
Wpływ misji w Iraku i Afganistanie na polską politykę na
obszarze b. ZSRR, zwłaszcza w krajach Azji Centralnej
Południowego Kaukazu.
Bezpieczeństwo dostaw surowców energetycznych
priorytetem polityki wschodniej Polski po roku 2005.
Kwestia swobód demokratycznych i przestrzegania praw
człowieka.
VI.
Dyplomacja polska wobec Euromajdanu i „rewolucji godności”.
Próba mediacji ministrów spraw zagranicznych Polski, Niemiec
i Francji.
Inwazja rosyjska na Krym i Donbas w l. 2014-2015. Zamknięcie
polskich konsulatów w Sewastopolu i Doniecku.
Sankcje UE wobec Rosji i „kontrsankcje” rosyjskie wobec
krajów Zachodu, negatywne konsekwencje dla polskiego
eksportu na rynki wschodnie.
Nieudane działania na rzecz udziału polskiej dyplomacji w
rozwiązaniu konfliktu rosyjsko-ukraińskiego.
Kryzys w relacjach polsko-ukraińskich w latach 2016-19.
Nowe formaty współpracy (Trójmorze, Trójkąt Lubelski) i nowe
dyplomatyczne inicjatywy po ukraińskich wyborach 2019.
VII.
Przyczyny zaskoczenia dyplomatów i ekspertów Zachodu
rosyjską agresją na Ukrainę.
W przeddzień rosyjskiej agresji – aktywność polskiej
dyplomacji w latach 2020-2021. Przygotowanie do polskiego
przewodnictwa w OBWE.
Polska wobec wojny – konsekwencje polityczne, gospodarcze i
społeczne.
Kryzys w relacjach polsko-ukraińskich w latach 1923 -25
VIII.

Podsumowanie głównych wątków.