Kuszenie wolnością: historia i władza w obiektywie kina sowieckiego 3620-KWHW-H-OG

Od samego początku kino sowieckie było nasycone ideologią. Już w latach 1920 ukazała się duża liczba filmów propagandowych, antyreligijnych i historycznych. Jednym z czynnych inicjatorów i inspiratorów całkowitej kontroli państwa nad produkcją filmów był S.M. Eisenstein, późniejszy autor takich arcydzieł, jak Pancernik Potemkin i Iwan Groźny, który uważał kino wyłącznie za środek silnego wpływu ideologicznego na masy. Po raz pierwszy w filmach fabularnych pokazał na ekranie Lenina. Eisenstein jest uważany za założyciela radzieckiej szkoły filmowej. Pod wieloma względami, jednak, załozył też podstawy jego głównej doktryny ideologicznej, formułując atrakcyjne obrazy totalitarnej władzy i proletariackiego terroru.

Rodzaj przedmiotu

ogólnouniwersyteckie

Tryb prowadzenia

w sali
zdalnie

Założenia (opisowo)

Student powinien umieć myśleć przyczynowo-skutkowo i potrafić ujęć materiał empiryczny w zbiór twierdzeń wyjaśniających opisywanę zjawisko

Koordynatorzy przedmiotu

Andrei Charniakevich

Efekty kształcenia

1. Ukazanie ewolucji formy i treści sowieckiej propagandy w filmowych obrazach przeszłości, jako ważnego elementu kreującego pamięć zbiorową ZSSR
2. Przedstawienie najważniejszych kierunków, prądów i tematów oficjalnej radzieckiej narracji historycznej w kinematografii.

Student:
Umiejętności:
- Ma własny pogląd na symbolikę i mity współcześnie, zna ich genezę oraz potrafi je zdefiniować
- Potrafi uzasadnić własną opinię (pozytywną bądź krytyczną) dotyczącą dzisiejszej roli i znaczenia mitów historycznych i symboli kulturowych

Kompetencje:
- Student rozumie wpływ zewnętrznych i wewnętrznych czynników na kształtowanie kultury historycznej pamięci

Kryteria oceniania

Ocena z zajęć odbywa się na podstawie osiągnięć studenta podczas zajęć wspólnych oraz pracy pisemnej, poświęconej wybranemu zagadnieniu z zakresu omawianej problematyki.

Literatura

Filmografia:
Pancernik Potiomkin, reż. S. M. Eisenstein, 1925. Październik, reż. S. Eisenstein, 1927. Piotr I, reż. W. Pietrow, 1937. Lenin w październiku, reż. M. Romm, 1937. Aleksander Newski, reż. S. Eisenstein, 1938. Lenin w 1918 roku, reż. M. Romm, 1939. Iwan Groźny, reż. S. Eisenstein, 1944. Iwan Groźny. Spisek bojarów, reż. S. Eisenstein 1945. Upadek Berlina, reż. M. Cziaureli, 1949. Niezapomniany rok 1919, reż. M Cziaureli, 1952. . Lecą żurawie, reż. M. Kałatozow, 1957. Los człowieka, reż. S. Bondarczuk, 1959. Ballada o żołnierzu, reż. G. Czuchraj, 1959, Wyzwolenie, reż. J. Ozierow, 1969. Siedemnaście mgnień wiosny, reż. T. Lioznowa, 1973.Bitwa o Moskwę, reż. J. Ozierow, 1985. Agonia; Andrej Rubliow; Arsenal; Bohdan Chmelnicki; Chłodnie lato 53-go; Czapaj; Człowiek z karabinem; Korona carów rosyjskich; Minin i Pożarski; Oni walczyli za Ojczyznę; Waterloo; W ogniu narodzona...

Opracowania:
Wojnicka J., Kino stalinowskie // Historia kina. T. 2. Kino klasyczne. Kraków: Universitas, 2012, s. 253-310.
Wojnicka J., Kino sowieckie lat siedemdziesiątych i osiemdziesiątych // Historia kina. T. 3. Kino epoki nowofalowej. Kraków: Universitas, 2012, s. 253-310.
Wojnicka J., Dzieci XX Zjazdu. Film w kulturze sowieckiej lat 1956-1968, Kraków 2012.
Wojnicka J., Prorocy, kapłani, rewolucjoniści. Szkice z historii kina rosyjskiego, 2019.
Jasina Ł., Wyzwolenie (1968-1975) Jurija Ozierowa jako prezentacja oficjalnej wersji historii II wojny światowej w kinematografii radzieckiej, Lublin 2007.
Wołkogonow D., Lenin. Prorok raju, apostoł piekła, Warszawa 2006, s
Białous M., Społeczna konstrukcja filmów historycznych. Pamięć zbiorowa i polityka pamięci w kinematografii polskiej lat 1920-2010. Rozprawa doktorska, Białystok, 2015.
Anderson B., Wspólnoty wyobrażone: rozważania o źródłach i rozprzestrzenianiu się nacjonalizmu, Kraków 1997.
Assmann J., Cultural memory and Elary civilization. Writing, remembrance, and political imagination, Cambridge 2011.
Domańska E., Historie niekonwencjonalne: refleksja o przeszłości w nowej humanistyce, Poznań 2006.
Ferro M., Kino i historia, Warszawa 2011.
Gross D., Lost Time. On Remembering and Forgetting in Late Modern Culture, Amherst 2000.
Halbwachs M., Społeczne ramy pamięci, Warszawa 1969.
Багдасарян В., Образ врага в исторических фильмах 1930–1940-х гг. // Отеч. история. 2003. № 6. С. 31–46. Михайлин В. Историк в истерике. Учитель истории в советском кино рубежа 1960–1970-х годов // Неприкосновенный запас. 2012. № 5. С. 119–136.
Русина Ю.. История советского кино : учеб. Пособие. Екатеринбург : Изд-во Урал. ун-та, 2019. C. 104 с.
Szczegółowa bibliografia do poszczególnych tematów zostanie podana w trybie roboczym.

Więcej informacji

Więcej informacji o poziomie przedmiotu, roku studiów (i/lub semestrze) w którym się odbywa, o rodzaju i liczbie godzin zajęć - szukaj w planach studiów odpowiednich programów. Ten przedmiot jest związany z programami:

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 3620-KWHW-H-OG w USOSweb