Kobieta (Post)Sowiecka 3620-KPS-SP-OG

Zajęcia realizowane w formie wykładu z elementami konwersatorium. Podczas zajęć zostanie przedstawiony materiał będzie dotyczył sytuacji kobiet od okresu wczesnoradzieckiego do aktualnego stanu w okresie postsowieckim. Treść poszczególnych zajęć będzie połączeniem
zagadnień z obszaru teorii feminizmu z historią kobiety sowieckiej i analizą przypadków współczesnych. Do wybranych tematów zostaną wyznaczone materiały audiowizualne na podstawie których będzie prowadzona dyskusja podczas zajęć. Literatura zawarta w sylabusie ma
charakter zarówno jak obowiązkowy tak i wspomagający. W trakcie trwania zajęć zostaną obszernie omówione zagadnienia teoretyczne, m. in. powiązania postsowieckiego feminizmu z zachodnią teorią, podstawowe nurty i krytyka. Szczególna uwaga będzie poświęcona relacji
kobiety a władzy, dyskursu emancypacji kobiety z panującym językiem polityki. Zajęcia składają się z dwóch bloków. Pierwszy dot. sytuacji kobiet w okresie radzieckim, w jaki sposób tworzyły się i funkcjonowały obrazy kulturowe kobiet w społeczeństwie radzieckim. Drugi blok uwzględnia kardynalne zmiany, które nastąpiły w okresie postsowieckim na całym obszarze d. ZSRR z próba dokonania analizy porównawczej. Zostaną uwzględnione aspekty prawne oraz sposoby protestu feministycznego w kontekście postsowieckim oraz takie zagadnienia jak: seksualizacja ciała, patriarchalny charakter religii, męski charakter nacjonalizmów postsowieckich.

Rodzaj przedmiotu

ogólnouniwersyteckie

Efekty kształcenia

Student:
- wiedza (W)
K_W01 zna podstawową terminologię nauk humanistycznych i rozumie ich rolę kulturze;
K_W02 zna podstawową terminologię nauk społecznych i rozumie ich rolę kulturze;
K_W05 zna podstawowe metody analizy i interpretacji tekstów kultury.
K_W07 zna najważniejsze metody badań interdyscyplinarnych

- umiejętności (U)
K_U01 selekcjonować oraz dokonać krytycznej oceny informacji pochodzących z różnych źródeł naukowych, popularnonaukowych, publicystycznych i innych; K_U02 dokonywać analizy dzieł sztuki oraz tekstów naukowych i materiałów źródłowych za pomocą odpowiednich narzędzi badawczych.

- kompetencje społeczne (K)
K_K03 jest gotów do poznawania nowych metod badawczych;
K_K07 przestrzega zasady tolerancji i ma poszanowanie dla różnic kulturowych;

Kryteria oceniania

Egzamin ustny, obecność, aktywność na zajęciach.
Egzamin ustny z zakresu proponowanych w ramach przedmiotu tematów

Literatura

1. Teoria i praktyka (post)sowieckiego feminizmu. Założenia wstępne.
Butler Judith, Uwikłani w płeć. Feminizm i polityka tożsamości, tłum. K. Krasuska, Warszawa 2008.
Scott, Joan W.. 1986. “Gender: A Useful Category of Historical Analysis.” The American Historical Review 9 (5): 1053-1075.
doi: https://doi.org/10.2307/1864376.
Tlostanova Madina, Thapar-Björkert Suruchi, Koobak Redi, the postsocialist ‘missing other’ of transnational feminism?, “Feminist Review”, Issue 121, s. 81– 87.
Oushakine, Serguei. 2012. “Podkovannyy gender [“Gender” – a category for rent].” In Zhenshchiny v politike: novye podkhody k politicheskomu. Feministskiy obrazovatel'noy al'manakh.
Vyp. 1. Pol politiki [Women in Politics: New Approaches to the Political. Vol. 1. Gender of Politics], eds. Ivanov, Evgenii, and Pershai, Aleksandr. Praga: Adliga, 15-31.
Pető, Andrea. 2018. “Eastern Europe: Gender Research, Knowledge Production and Institutions.” In Handbuch Interdisziplinäre Geschlechterforschung, eds. Kortendiek, Beate, Riegraf, Birgit, and Sabisch, Katja. Wiesbaden: Sprinher, 1535-1646.
2. Między kolonializmem a tradycjonalizmem. Druga płeć a jej podporządkowanie. Krótka historia kobiety (post)sowieckiej.
Tlostanova, Madina. 2009. Dekolonial'nye gendernye epistemologii [The Decolonial Gender Epistemologies]. Moskva: IPTs Maska.
SOLOVEY VANYA MARK, Feminism in a Subaltern Empire: Russian Colonialism and Universal Sisterhood, [in] Feminist Circulations between East and West, https://www.academia.edu/41405218/Between_Time_of_Nation_and_Feminist_Time_Genealogies_of_Feminist_Protest_in_Ukraine.
Девчата (комедия, реж. Юрий Чулюкин, 1961 г.)
https://www.youtube.com/watch?v=8CYY8EM5xYE
Москва слезам не верит (драма, реж. Владимир Меньшов, 1979 г.)
https://www.youtube.com/watch?v=X7GuhjGZ-xs&t=1190s
3. Męska historia. Suplementarny obraz kobiety w historiografii.
Blakkisrud, Helge, and Kyzy Abdykapar, Nuraida. 2017. “Female Heroes in a Man’s World:
The Construction of Female Heroes in Kyrgyzstan’s Symbolic Nation-building.”
Demokratizatsiya. The Journal of Post-Soviet Democratization 25(2): 113-135.
URL:https://muse.jhu.edu/article/657199#info_wrap
Sher-Niyaz, Sadyk. 2014. “Kurmanzhan Datka: Queen of the Mountains.” Kyrgyz Film.
Saifullayeu, Anton. 2020. Postkolonialne Historiografie. Casus jednego średniowiecza
Warsaw: PAN, s. 229-244
4. Wojna nie ma nic z kobiety – obraz i rola kobiet w wojnie w dyskursie władzy i kulturze.
Harris, Adrienne. 2012. “Memorializations of a Martyr and Her Mutilated Bodies: Public
Monuments to Soviet War Hero Zoya Kosmodemyanskaya, 1942 to the Present.” Journal of War &
Culture Studies 5(1): 73–90. doi:https://doi.org/10.1386/jwcs.5.1.73_1.
Aleksijewicz Swietłana, Wojna nie ma w sobie nic z kobiety, Wołowiec (Czarne) 2010.
Tak tu cicho o zmierzchu… (ros. А зори здесь тихие ...)
http://www.filmweb.pl/film/Tak+tu+cicho+o+zmierzchu-1972-91539
https://www.kinopoisk.ru/film/a-zori-zdes-tikhie-2015-840754/
4. Maskulinizm władzy. Diagnostyka przypadłości.
Martínez, Carmen, and Paterna-Bleda, Consuelo. 2013. “Masculinity Ideology and
Gender Equality: Considering Neosexism.” Anales de Psicología 29(2): 558-564.
doi:http://dx.doi.org/10.6018/analesps.29.2.141311.
Гапова Елена, Классы наций. Феминистская критика нациостроительства, Москва 2016.
6. Kobieta wschodu – Inna kobieta. Orientalizm, rasizm i stereotypy kolonializmu rosyjskiego.
Torno, Swetlana. 2017a. “Tajik in Content—Soviet in Form? Reading Tajik Political Discourse on and for Women.” In The Family in Central Asia. New Perspectives, eds. Roche, Sophy. Berlin: Klaus Schwarz Verlag GmbH, 168-185.
Torno, Swetlana. 2017b. “A Narrative About Care: How to Be a Woman in Tajikistan (Photo Slides).” Central Asia Analytical Network. December 20, Accessed May 2, 2022. https://www.caa-network.org/archives/11021.
Айка (2018) https://www.youtube.com/watch?v=QSFqTIdVm50
7. Kobieta postsowiecka – między nacjonalizmem, seksualizacją a performacją.
Anthias, Floya, and Yuval-Davis, Nira. 1989. “Introduction.” In Women–Nation–State, eds.
Yuval-Davis, Nira, and Anthias, Floya. London: Macmillan, 1-15.
Neda Atanasoski & Kalindi Vora. 2018. “Introduction: Postsocialist Politics and the Ends of Revolution.” Social Identities 24 (2): 139-154
Ghodsee Kristen, Why Women Have better Sex Under Socialism. And Other Arguments for Economic Independence, London 2019.
MARIA MAYERCHYK/OLGA PLAKHOTNIK Between Time of Nation and Feminist Time:
Genealogies of Feminist Protest in Ukraine, [in] Feminist Circulations between East and West,
https://www.academia.edu/41405218/Between_Time_of_Nation_and_Feminist_Time_Genealogies_of_Feminist_Protest_in_Ukraine
Gender Check Interview with Almira Ousmanova on her research on Belarus
http://gender-check.erstestiftung.net/belarus-almira-ousmanova/

Więcej informacji

Więcej informacji o poziomie przedmiotu, roku studiów (i/lub semestrze) w którym się odbywa, o rodzaju i liczbie godzin zajęć - szukaj w planach studiów odpowiednich programów. Ten przedmiot jest związany z programami:

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 3620-KPS-SP-OG w USOSweb