II Rzeczpospolita i jej sąsiedzi w Europie Środkowo-Wschodniej 3620-DRJS-OG

Wykład obejmuje następujące kwestie szczegółowe:

1. Pojęcie i tożsamość makroregionu Europa Środkowo-Wschodnia;
2. Geneza odrodzenia, powstania lub przekształceń państw narodowych w Europie Środkowo-Wschodniej po I wojnie światowej;
3. Położenie geopolityczne, obszar i granice II Rzeczypospolitej;
4. Determinanty i główne kierunki polityki zagranicznej II Rzeczypospolitej
5. Stosunki II Rzeczypospolitej z Republiką Czechosłowacji;
6. II Rzeczpospolita – Królestwo Rumunii. Dzieje sojuszu polityczno-wojskowego;
7. Polska – Litwa w okresie międzywojennym;
8. Stosunki polsko – łotewskie w okresie międzywojennym;
9. II Rzeczpospolita – Republika Estonii;
10. Relacje polsko – węgierskie w latach międzywojennych;
11. II Rzeczypospolita – Republika Austrii;
12. Polska – Bałkany. Źródła inspiracji i zainteresowań w polityce II RP;
13. Koncepcje dróg tranzytowo-strategicznych w kierunku południowym w polityce II RP ;
14. Polskie zamysły integracyjne dotyczące państw Europy Środkowo-Wschodniej w okresie międzywojennym;
15. Polsko-czechosłowackie plany konfederacyjne w latach II wojny światowej

Uczestnikami wykładu mogą być studenci wszystkich wydziałów UW, którzy są zainteresowani problematyką środkowoeuropejską i bałkańską w okresie międzywojennym.

Rodzaj przedmiotu

ogólnouniwersyteckie

Efekty kształcenia

Wiedza:

- student posiada specjalistyczną, pogłębioną wiedzę dotyczącą polityki zagranicznej Polski wobec państw bałtyckich, środkowoeuropejskich i bałkańskich na tle przemian politycznych i społeczno-gospodarczych w Europie Środkowo-Wschodniej i w całym kontynencie w okresie międzywojennym (K_W01, K_W03, K_W05).
- student wszechstronnie zna i rozumie mechanizmy i uwarunkowania zewnętrzne i wewnętrzne lokalnych stosunków politycznych w makroregionie (w tym różnorakich konfliktów) oraz ich wpływ na politykę II Rzeczpospolitej w latach 1918-1939, a także na politykę mocarstw europejskich wobec Europy Środkowo-Wschodniej (Francja, Wielka Brytania, Włochy, Niemcy, Związek Sowiecki oraz Stany Zjednoczone);
- student posiada wyczerpującą wiedzę na temat motywów i prób realizacji polskich idei integracyjnych w Europie Środkowo-Wschodniej w okresie międzywojennym oraz w pierwszych latach II wojny światowej (K_W03, K_W04).

Umiejętności:

- student dysponuje umiejętnościami analitycznymi pozwalającymi mu oceniać związki przyczynowo-skutkowe w zakresie polityki zagranicznej Warszawy wobec jej bliższych i dalszych sąsiadów w Europie Środkowo-Wschodniej oraz tworzenia polskich koncepcji i projektów integracyjnych w tym makroregionie w okresie międzywojennym (K_U01);
- student potrafi dyskutować na temat programów narodowych poszczególnych państw bałtyckich, środkowoeuropejskich i bałkańskich oraz posiada umiejętność porównywania różnych zamysłów unifikacyjnych w makroregionie w okresie międzywojennym(K_U03, K_U04)
- student potrafi prawidłowo zdiagnozować regiony konfliktowe w różnych częściach makroregionu Europa Środkowo-Wschodnia (K_U06)

Kompetencje społeczne:

- student rozumie potrzebę ciągłego dokształcania się i rozwoju zawodowego, jest przygotowany do podejmowania pracy badawczej oraz studiów trzeciego stopnia (K_K01)
- student ma pogłębioną świadomość znaczenia zasad współżycia międzynarodowego, międzyetnicznego i międzywyznaniowego dla formowania się więzi społecznych (K_K03, K_K05)
- student jest przygotowany do pracy jako ekspert w zakresie polityki zagranicznej Polski wobec jej bliskich i dalszych sąsiadów w Europie Środkowo-Wschodniej w okresie międzywojennym w różnych instytucjach państwowych, społecznych i pozarządowych (K_K06).

Kryteria oceniania

Kontrola obecności, znajomość problematyki wykładowej oraz 2 wybranych pozycji z zaproponowanej literatury uzupełniającej

Literatura

Literatura podstawowa

1. Piotr S. Wandycz, Cena wolności. Historia Europy Środkowo-Wschodniej od średniowiecza do współczesności, Kraków 1995.

2. Norman Davies, Europa między Wschodem a Zachodem, Kraków 2007.

3. Marek Kazimierz Kamiński, Michał Jerzy Zacharias, W cieniu zagrożenia. Polityka zagraniczna RP 1918 – 1939, Warszawa 1993.

4. Odrodzona Polska wśród sąsiadów 1918 – 1921, red. A. Koryn, IH PAN, MWSH-P w Łowiczu, Warszawa 1999.

5. Piotr Łossowski, Polska w Europie i świecie 1918 – 1939. Szkice z dziejów polityki zagranicznej i położenia międzynarodowego II Rzeczypospolitej, Warszawa 1990.

6. Rola i miejsce Polski w Europie 1914 – 1957, red. Andrzej Koryn, IH PAN, Warszawa 1994.

7. Państwa narodowe Europy Środkowo-Wschodniej w XX wieku, red. Wiesław Balcerak, MWSH-P w Łowiczu, IH PAN, Łowicz – Warszawa 2000.

Literatura uzupełniająca

1. Henryk Bułhak, Działalność Władysława Sikorskiego w dziedzinie polityki zagranicznej w latach 1922 – 1924 w: Z dziejów polityki i dyplomacji polskiej. Studia poświęcone pamięci Edwarda hr. Raczyńskiego, Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej na wychodźstwie, ( ZDPDP), red. Z. Wójcik, H. Bułhak, A. Koryn i in., Warszawa 1994.

2. Janusz Pajewski, Miejsce II Rzeczypospolitej we współczesnym świecie, w: ZDPDP.

3. Piotr Wandycz, Trzy próby poprawy stosunków polsko-czechosłowackich 1921 – 1926 – 1933, w: ZDPDP.

4. Michał Jerzy Zacharias, Polityka zagraniczna Polski wobec zagrożenia ze strony Niemiec i Związku Sowieckiego, w: ZDPDP.

5. Maria Nowak-Kiełbikowa, Konferencja Genueńska 1922 roku w koncepcjach ministra spraw zagranicznych Konstantego Skirmunta, w: ZDPDP.

6. Wojciech Rojek, Poczynania dyplomacji polskiej na tle polityki mocarstw w Środkowej i Południowej Europie w latach 1936 – 1938, w: ZDPDP.

7. J. Kłoczowski, Oskar Halecki i jego walka o miejsce Polski w Europie, w: ZDPDP.

8. Anna Garlicka, Polska – Jugosławia 1934 – 1939. Z dziejów stosunków politycznych, Wrocław – Warszawa – Kraków – Gdańsk 1977.

9. Henryk Bułhak, W poszukiwaniu sojuszów i związków integracyjnych z państwami Europy Środkowej i Południowo-Wschodniej w: „Międzymorze. Polska i kraje Europy Środkowo-Wschodniej XIX – XX wiek”, red. Andrzej Ajnenkiel, Wiesław Balcerak, Henryk Bułhak i in., Warszawa 1995.

10. Marek Kazimierz Kamiński, Konflikt polsko – czeski 1918 – 1921, Warszawa 2001.

11. Krzysztof Buchowski, Związek Wyzwolenia Wilna i mit wileński w międzywojennej Litwie „Studia z dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej” (SDREŚW), t. XLI, (Warszawa 2006).

12. Władysław Stępniak, Dyplomacja polska na Bałkanach (1918 – 1926), Warszawa 1998.

13. Władysław Stępniak, Polityka polska wobec państw bałkańskich w okresie nawiązywania stosunków (1918 – 1920) w: ZDPDP.

14. Andrzej Essen, Polska a Mała Ententa 1920 – 1934, Warszawa 1992.

15. Beata Łyczko-Grodzicka, Dyplomacja polska a Ententa Bałkańska, Wrocław – Warszawa – Kraków – Gdańsk – Łódź 1981.

16. Piotr Łossowski, Konflikt polsko-litewski 1918 – 1920, Warszawa 1996.

17.Piotr Łossowski, Stosunki polsko – litewskie 1921 – 1939, Warszawa 1997.

18. Piotr Łossowski, Polska – Litwa. Ostatnie sto lat, Warszawa 1991.

19. Piotr Łossowski, Stosunki polsko – estońskie, Gdańsk 1992.

20. Piotr Łossowski, Polska – Łotwa 1918 – 1939 Warszawa 1990.

21. Piotr Łossowski, Ustanowienie stosunków Polski z Estonią w latach 1918 – 1921 w: ZDPDP.

22. E. Znamierowska - Rakk, Koncepcje dróg strategiczno-tranzytowych na obszarze Europy Środkowo-Wschodniej w polityce polskiej i międzynarodowej okresu międzywojennego , SDREŚW, t. XXX, Warszawa 1995.

23. T. Kisielewski, Federacja środkowoeuropejska. Pertraktacje polsko-czechosłowackie 1939 – 1943, Warszawa 1991.

24. H. Walczak, Sojusz z Rumunią w polskiej polityce zagranicznej w latach 1918-1931, Szczecin 2008.

25. M. Kornat, Polityka równowagi 1934-1939. Polska między Wschodem a Zachodem, Kraków 2007.

26. M.K. Kamiński, Edward Benesz kontra gen. Władysław Sikorski. Polityka władz czechosłowackich wobec rządu polskiego na uchodźstwie 1939-1943,Warszawa 2005.’

Więcej informacji

Więcej informacji o poziomie przedmiotu, roku studiów (i/lub semestrze) w którym się odbywa, o rodzaju i liczbie godzin zajęć - szukaj w planach studiów odpowiednich programów. Ten przedmiot jest związany z programami:

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 3620-DRJS-OG w USOSweb