Antropologia dziejów Azji Środkowej 1917-91 3620-1-AS1-HAS17-91w
1. Azja Środkowa przed rewolucją bolszewicką. Etapy podboju. Charakterystyka władzy carskiej w Azji Środkowej. Militarny charakter zarządzania guberniami i nadzoru nad emiratem Buchary i chanatem Chiwy. Fale osadnictwa. Wpływ na infrastrukturę gospodarczą i transportową. Stosunek kolonizatorów do miejscowej ludności i jej cywilizacji.
2. Nurty polityczne i ideologiczne popularne w elitach ludności muzulmańskiej Rosji carskiej, Dżadidyzm i kadimizm, ruch pan-turecki i pan-islamski. Wpływ Młodoturków i prób rewolucyjnych w Iranie. Kalkulacje mocarstw zachodnich (Wielka Brytania, Niemcy), elementy "Wielkiej Gry".
3. Początek rewolucji w Azji Środkowej. Rewolta 1916. Reakcje na Rewolucję lutową. Przejęcie władzy przez Sownarkom w Taszkiencie. Terror nowej władzy. Zapaść ekonomiczna i społeczna. Odcięcie regionu poprzez układ frontów w wojnie domowej. Alasz Orda w Kazachstanie. Rozbicie Republiki Kokandzkiej - początek ruchu basmaczy.
4. Basmacze. Charakter ruchu. Periodyzacja działań basmaczy. Problem przywództwa. Próby zjednoczenia (Irgasz, Enwer Pasza). Ideologia, czy jej brak (islamizm, pan-islamizm, wyzwolenie narodowe, walka przeciw wyzyskowi gospodarczemu). Basmacze w oczach bolszewików.
5. 1919-1922. Przybycie Trukkomisji i Armii Czerwonej. Kształtowanie nowych struktur władzy. Zmiana stosunku do miejscowej ludności i islamu. Korenizacja. NEP. Likwidacja Alasz Ordy, a później emiratu Buchary i chanatu Chiwy. Promocja dżadidów.
6. Przygotowania do podziału Azji Środkowej. Nowe granice (1924 z korektami do 1938). Ustanowienie oficjalnych języków narodowych. Nowy system prawny i administracyjny. Wyparcie islamu z życia publicznego, ateizacja. Kolektywizacja. Sedentaryzacja. Nowe fale osadnictwa. Azja Środkowa częścią zunifikowanego systemu państwowego ZSRR.
7. Peridyzacja rozwoju politycznego sowieckiej Azji Środkowej. 1917-1920 władza SOWNARKOMU. 1920-1924 stabilizowanie się sowieckiego systemu politycznego, Korenizacja. 1924-1938 sowietyzacja, czystki, ateizacja, rusyfikacja. 1941-1956 próba pozyskania muzułmanów dla celów państwowych, powołanie MUFTIJATÓW, promowanie miejscowych komunistów. Okres Chruszczowa i Breżniewa, SBLIŻENIJE- RASCWIET- SLIJANIJE. Proba rewolucji Gorbaczowa, wymiany kadrowe, walka z korupcją i nepotyzmem.
8. Społeczna i kulturalna polityka sowiecka w Azji Środkowej. Stosunek do tradycji narodowych, "Wielki Brat". Polityka wobec religii. Edukacja, walka z analfabetyzmem. Polityka językowa, ewolucja alfabetów. Czynnik demograficzny. Napiecia etniczne. Azja Środkowa jako element polityki zagranicznej ZSRR.
Rodzaj przedmiotu
Literatura
Historia Azji Środkowej - literatura:
SWIETOCHOWSKI T., Azerbejdżan - kraj pogranicza, "Eurazja" nr 1, Warszawa 1996. Azerbejdżan, Historia Państw Świata XX wieku, Warszawa 2006; Azerbejdżan i Rosja, Warszawa 1998.
MATERSKI W., Georgia Rediviva. Republika Gruzińska w stosunkach międzynarodowych (1918-1921), Warszawa 1994; Gruzja, Historia Państw Świata XX wieku, Warszawa 2002.
MIKULICZ S, Prometeizm w polityce II Rzeczypospolitej, Warszawa 1971.
THORNWALD J., Żołnierze radzieccy w armii Hitlera, Kraków 1994.
ZAKRZEWSKA-DUBASOWA M., Historia Armenii, Warszawa 1991.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: