Wstęp do islamu – historia i współczesność 3600-ZIE-WIHW-OW
W czasie wykładów studenci zostaną zapoznani:
– w semestrze zimowym z historią powstania islamu, podstawami doktryny, obowiązkami i praktykami religijnymi muzułmanów
– w semestrze letnim z funkcjonowaniem społeczeństw muzułmańskich i islamu jako religii w świecie współczesnym.
Wykłady będą obejmować następujące zagadnienia:
- przedmuzułmańska Arabia – wierzenia i społeczeństwo;
- Prorok Mahomet i jego życie;
- objawienie Koranu i dzieje powstania nowej religii;
- Koran i sunna – muzułmańska interpretacja świętych tekstów;
- rola języka arabskiego jako języka islamu;
- dogmaty i pięć filarów w islamie;
- szariat – prawo i prawodawstwo muzułmańskie, rola prawników i teologów
- filozofia muzułmańska;
- rola islamu w społeczeństwach muzułmańskich – polityka i życie rodzinne;
- wczesna historia państwa muzułmańskiego – pierwsze kalifaty;
- sztuka muzułmańska – kaligrafia, architektura itd.;
- podziały religijne w islamie;
- obraz chrześcijaństwa i judaizmu w islamie;
- islam a Europa – wzajemne wpływy
- rola islamu we współczesnych społeczeństwach muzułmańskich;
- zagadnienia genderowe we współczesnym islamie, feminizm muzułmański, zasłona-hidżab;
- muzułmańska aktywność w Internecie;
- islam na Zachodzie – Europa, USA;
- islam w Polsce;
- prawne aspekty obecności muzułmanów w państwach zachodnich;
- wydarzenia współczesne: karykatury Mahometa, przemówienie w Ratyzbonie, „Jednakowe słowo dla nas i dla was” itp.;
- relacje chrześcijańsko-muzułmańskie, dialog międzyreligijny.
Rodzaj przedmiotu
Założenia (opisowo)
Efekty kształcenia
Student powinien opanować wiedzę ogólną o religii muzułmańskiej, jej roli w życiu społeczeństw muzułmańskich, a także na temat znaczenia islamu w świecie współczesnym.
Wiedza
- ma uporządkowaną wiedzę o historii religii muzułmańskiej [K_W06]
- ma uporządkowaną wiedzę szczegółową o religii muzułmańskiej [K_W07]
- ma uporządkowaną wiedzę szczegółową o zagadnieniach społeczno-kulturowych w społecznościach muzułmańskich, roli islamu w ich społecznej, demograficznej i politycznej [K_W09]
- potrafi nazwać i scharakteryzować podstawowe zjawiska kulturowe świata muzułmańskiego [K_W10]
- ma podstawową orientację we współczesnym życiu współczesnych społeczności muzułmańskich [K_W16]
Umiejętności
- potrafi nazwać i scharakteryzować podstawowe zjawiska kulturowe świata muzułmańskiego [K_U02]
- posługuje się podstawowymi pojęciami z dziedziny religii i filozofii muzułmańskiej K_U03
- potrafi zastosować wiedzę z zakresu historii islamu do analizy i interpretowania wydarzeń współczesnych K_U04
- rozumie najważniejsze zagadnienia intelektualne, dylematy, preferencje estetyczne formułowane wewnątrz kultury muzułmańskiej [K_U10]
- posiada umiejętność prezentacji zagadnień szczegółowych z zakresu problematyki kulturowej świata muzułmańskiego w języku polskim lub obcym z uwzględnieniem tradycji intelektualnej krajów muzułmańskich [K_U21]
Kompetencje społeczne
- rozumie potrzebę uczenia się przez całe życie [K_K01]
- ma świadomość odmienności kulturowej i jej źródeł religijnych, filozoficznych, obyczajowych i historycznych oraz jej znaczenia dla rozumienia współczesnego świata [K_K05]
- widzi potrzebę prowadzenia dialogu międzykulturowego [K_K06]
- ma świadomość znaczenia kultury krajów muzułmańskich w kulturze światowej [K_K07]
- dostrzega pozytywne wartości społeczno-kulturowe świata muzułmańskiego, z których może czerpać dla osobistego rozwoju i efektywnej komunikacji międzykulturowej [K_K09]
Kryteria oceniania
- egzamin ustny – 80%
- kontrola obecności – 20%
Literatura
Literatura wymagana:
Bielawski J., „Islam”, KAW, Warszawa 1980.
Bielawski J., „Islam, religia państwa i prawa”, Wiedza Powszechna, Warszawa 1973.
Danecki J., „Podstawowe wiadomości o islamie” t. I i II, Wyd. Akademickie Dialog, Warszawa 2007.
Gaudefroy-Demombynes M., „Narodziny islamu”, PIW, Warszawa 1988.
„Koran”, przeł. J. Bielawski, PIW, Warszawa 1986 (lub późn.).
Madeyska S., „Historia świat arabskiego – okres klasyczny od starożytności do końca epoki Umajjadów (750)”, Wyd. UW, Warszawa 1999.
Nalborczyk A. S., Kobiety w islamie. Życie religijne i społeczne, „Przegląd Powszechny” 6 (1066), 2010, s. 57-69.
Nalborczyk A.S., „Wizerunek Europejczyków w świecie arabsko-muzułmańskim” [w:] J. Krzywicki i in., „Wizerunek Europejczyków i kultury Zachodu w Azji i Afryce”, Wyd. Trio Warszawa 2005, s. 181-210.
Nalborczyk, A. S., S. Grodź, „Muzułmanie i chrześcijanie – droga w kierunku dialogu?” [w:] A. Parzymies (red.), „Islam a terroryzm”, Wyd. Akademickie Dialog, Warszawa 2003, s. 143-166.
Nasr H.S., „Idee i wartości islamu”, PAX, Warszawa 1988.
Parzymies A. (red.), „Muzułmanie w Europie”, Wyd. Akademickie Dialog, Warszawa 2005.
Robinson F., „Świat islamu”, Świat Książki, Warszawa 1996.
Rodinson M., „Mahomet”, PIW, Warszawa 1991.
Tibi B., „Fundamentalizm religijny”, PIW, Warszawa 1997.
Walther, W., Kobieta w islamie, WAiF, Warszawa 1982.
Literatura zalecana:
Danecki, J., Kultura islamu. Słownik, WSiP, Warszawa 1997.
Danecki J., Polityczne funkcje islamu, Wyd. UW, Warszawa 1991.
Dziekan M. M., „Cywilizacja islamu w Azji i Afryce”, Książka i Wiedza, Warszawa 2007.
Dziekan, M. M. Jak modlą się muzułmanie. Antologia modlitw, Verbinum, Warszawa 1997.
Marek A., A. S. Nalborczyk, Nie bój się islamu. Leksykon dla dziennikarzy, Więź, Warszawa 2005; http://www.wiez.com.pl/islam
Mahomet, „Mądrości Proroka”, Wyd. Akademickie Dialog, Warszawa 1993.
Nalborczyk, A.S. „Islam w Europie Wschodniej - historia i dzień dzisiejszy. Polska, Litwa, Białoruś, Łotwa, Estonia, obwód kaliningradzki”, „Disputatio” X, 2010, s. 73-95.
Nalborczyk A.S., „Czy istnieje strój kobiety muzułmańskiej?” [w:] J. Jurewicz, J. Rogala (red.), „Szata oddaje ludzkie obyczaje, czyli o strojach ludów Azji i Afryki”, Wydz. Orientalistyczny UW, Warszawa 2008, s. 61-71.
Nalborczyk A.S., S. Grodź, „List 138 uczonych muzułmańskich do duchowych przywódców chrześcijańskich ‘Jednakowe słowo dla nas i dla was’” [w:] J. Stranz (red.), Dialog w żywiole wyobraźni, Księgarnia św. Wojciecha, Poznań 2008, s. 258-278.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: