Islam w państwach postsowieckich 3600-ZIE-IPP-OW
1. Omówienie głównych nurtów badań islamu rosyjskiego, radzieckiego i poradzieckiego.
2. Omówienie głównych ośrodków badań islamu rosyjskiego, radzieckiego i poradzieckiego.
3. Geografia, etnografia i demografia muzułmanów poradzieckiej Europy Wschodniej (Białoruś, Litwa, Ukraina, Rosja).
4. Geografia, etnografia i demografia muzułmanów poradzieckiego Kaukazu Północnego.
5. Geografia, etnografia i demografia muzułmanów poradzieckiego Kaukazu Południowego.
6. Geografia, etnografia i demografia muzułmanów poradzieckiej Azji Centralnej.
7. Dzieje narodów muzułmańskich na obszarze Europy Wschodniej: okres przedkolonialny.
8. Dzieje narodów muzułmańskich na obszarze Europy Wschodniej w składzie Imperium Rosyjskiego.
9. Dzieje narodów muzułmańskich na obszarze Europy Wschodniej w składzie Związku Radzieckiego.
10. Dzieje narodów muzułmańskich na obszarze Kaukazu Północnego: od arabskiego podboju Dagestanu do czasów radzieckich.
11. Dzieje narodów muzułmańskich na Kaukazie Południowym: okres przedkolonialny.
12. Dzieje narodów muzułmańskich na Kaukazie Południowym w składzie Imperium Rosyjskiego.
13. Dzieje narodów muzułmańskich na Kaukazie Południowym w składzie Imperium Rosyjskiego.
14. Dzieje narodów muzułmańskich Azji Centralnej: okres przedkolonialny.
15. Dzieje narodów muzułmańskich Azji Centralnej w składzie Imperium Rosyjskiego.
16. Dzieje narodów muzułmańskich Azji Centralnej w składzie Związku Radzieckiego.
17. Muftiat czyli Zarząd Duchowy Muzułmanów: kwestia administracji muzułmańskimi regionami w Imperium Rosyjskim i ZSRR.
18. Propozycje reform politycznych i programów modernizacyjnych wśród muzułmanów Imperium Rosyjskiego w XIX i XX wieku.
19. Islam w Związku Radzieckim: sojusz z muzułmanami pod sztandarem walki z imperializmem i kapitalizmem. Przypadek Mirsaida Sultana Galijewa.
20. Stosunki ZSRR ze światem islamu. Kwestia imigracji muzułmanów do Związku Radzieckiego.
21. Represje radzieckiego systemu totalitarnego wymierzone w muzułmanów. Likwidacja inteligencji i deportacje narodów.
22. Powojenny islam w Związku Radzieckim: polityka ateizacji, formy nielegalnej, domowej religijności, oficjalne struktury muzułmańskie.
23. Odrodzenie religijne muzułmanów radzieckich w okresie pierestrojki i po rozpadzie Związku Radzieckiego.
24. Poradziecki islam na Ukrainie: struktura etniczna, instytucje religijne, podziały wyznaniowe, status prawny, główne problemy społeczne i polityczne.
25. Poradziecki islam w Tatarstanie i Baszkortostanie: struktura etniczna, instytucje religijne, podziały wyznaniowe, status prawny, główne problemy społeczne i polityczne.
26. Poradziecki islam na Kaukazie Północnym: struktura etniczna, instytucje religijne, podziały wyznaniowe, status prawny, główne problemy społeczne i polityczne muzułmanów.
27. Poradziecki islam na Kaukazie Południowym: struktura etniczna, instytucje religijne, podziały wyznaniowe, status prawny, główne problemy społeczne i polityczne muzułmanów.
28. Poradziecki islam w Kazachstanie, Kirgistanie i Turkmenistanie: struktura etniczna, instytucje religijne, podziały wyznaniowe, status prawny, główne problemy społeczne i polityczne.
29. Poradziecki islam w Uzbekistanie i Tadżykistanie: struktura etniczna, instytucje religijne, podziały wyznaniowe, status prawny, główne problemy społeczne i polityczne.
30. Podsumowanie, wnioski.
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Założenia (opisowo)
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Wiedza:
K_W02 ma uporządkowaną wiedzę ogólną (obejmującą terminologię, teorię i metodologię) z zakresu poradzieckiego islamu, problemów społecznych, religijnych i politycznych muzułmanów byłego Związku Radzieckiego
K_W05 ma uporządkowaną wiedzę o piśmiennictwie dotyczącym poradzieckiego islamu; potrafi nazwać i scharakteryzować najważniejsze zjawiska/prądy/ dotyczące poradzieckiego islamu i jego nurtów religijnych, społecznych i politycznych
K_W10 potrafi nazwać i scharakteryzować podstawowe zjawiska kulturowe i polityczne świata poradzieckiego islamu
K_W16 ma podstawową orientację we współczesnym życiu politycznym muzułmanów Rosji i państw byłego Związku Radzieckiego
Umiejętności:
K_U02 potrafi wskazać źródła różnic kulturowych krajów muzułmańskich
K_U03 posługuje się podstawowymi pojęciami z dziedziny teorii politycznej islamu
K_U04 potrafi zastosować wiedzę z zakresu historii wybranych regionów świata islamu do analizy i interpretowania wydarzeń współczesnych w Rosji/państwach poradzieckich/świecie islamu.
Kryteria oceniania
- Egzamin pisemny.
- Kontrola obecności.
Literatura
J. Rohoziński, Święci biczownicy i czerwoni chanowie. Przemiany religijności muzułmańskiej w radzieckim i poradzieckim Azerbejdżanie, Wrocław 2005.
S. Zapaśnik, „Walczący islam” w Azji centralnej. Problem społecznej genezy zjawiska, Wrocław 2009.
J. Danecki, Podstawowe informacje o islamie, Wyd. Ak. Dialog, Warszawa 2007.
I. Kaliszewska, Za Putina i za szarijat. Dagestańscy muzułmanie o Rosji i państwie islamskim, Wyd. Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2016.
Tatars of Crimea. Their Struggle for Survival, ed. E. Allworth, Duke University Press, Durham and London 1988.
A. A. Rorlich, A Profile in National Resilience, Stanford, CA: Hoover Institution Press 1986.
Muslims in Poland and Eastern Europe. Widening the European Discourse on Islam, red. K. Górak-Sosnowska, Warszawa 2011.
T. Trier, G. Tarkhan-Mouravi, F. Kilimnik, Meskhetians: Homeward Bound..., Tbilisi 2011. (on-line: http://www.repatriation.ge/uploads/Meskhetians_Homeward_Bound_ENG.pdf)
M. Falkowski, On the periphery of global jihad. The North Caucasus: the illusion of stabilisation, Point of View, OSW, Warsaw 2014.
Radical Islam in the Former Soviet Union, Galina Yemelianova, Routledge, 2010.
M. Brill Olcott, In the Whirlwind of Jihad, Carnegie Endowment for International Peace, 2012.
T. Świętochowski, Azerbejdżan i Rosja. Kolonializm, islam i narodowość w podzielonym kraju, Instytut Studiów Politycznych PAN, Warszawa, 1998.
E. E. Allworth, The Modern Uzbeks: From Fourteenth Century to the Present; A Cultural History, Stanford, CA: Hoover Institution Press 1990.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: