Kultura Azerbejdżanu1 3600-TU-KA1-OG

Wykład jest poświęcony omówieniu najważniejszych elementów kultury, zwyczajów i obrzędów Azerbejdżanu. Zajęcia przedstawiają wkład azerbejdżańskiej kultury w światowy dorobek cywilizacyjny i kulturowy. Omawiane są wierzenia, obrzędy, przedislamska stroje ludowe, tańce, święta religijne i ludowe (tradycje związane z Novruz Bayram), zwyczaje weselne, eposy, muzyka aszugska, początki islamizacji (VII w.), wpływ i rola islamu na dzieje regionu oraz rozkwit kultury i literatury we wczesnym średniowieczu w epoce panowania miejscowych dynastii tureckich. W ramach wykładu studenci poznają twórczość Nizamiego Gandżawie, jako filozofa, myśliciela, poety i przedstawiciela tzw. wschodniego renesansu oraz innych wybitnych azerbejdżańskich poetów (Nasimiego, Fizuliego, Xataiego i in.). Ukazane są także początki muzykologii azerbejdżańskiej (Abdulgadir Maragai) oraz tradycje muzyki klasycznej – mugamu. Wykład omawia również sztukę kobierniczą Azerbejdżanu, począwszy od czasów pradawnych do czasów współczesnych, opisane są poglądowo główne azerbejdżańskie ośrodki kobiernicze. W dalszej części wykładu obejmuje rozwój kultury, literatury i sztuki Azerbejdżanu pod panowaniem Imperium Rosyjskiego w XIX w. Azerbejdżanie byli pionierami wśród narodów muzułmańskich w dziedzinie opery, teatru, czasopism satyrycznych. Wykład przedstawia twórczość pisarza, reformatora, tzw. Moliera Wschodu Mirza Fatali Achunzadego, Dżalila Mammadguluzade oraz innych literatów końca XIX – początku XX w.
W dziedzinie muzyki omawiany będzie wybitny azerbejdżański kompozytor Uzeir Hadżybeyli, który jako pierwszy na muzułmańskim wschodzie napisał libretto oraz muzykę mugam-opery „Leila i Madżnun” (1908), operetki „Arszyn mal Alan”, połączył mugam z klasyczną muzyką symfoniczną, tworząc tzw. symfoniczny mugam. Wykład przedstawia także rozwój azerbejdżańskiej prasy, w tym pism satyrycznych.
Wykład prezentuje kulturę i sztukę Azerbejdżanu XX wieku na przykładzie jej najwybitniejszych przedstawicieli takich kierunków, jak: realizm krytyczny (Nariman Narimanow), romantyzm postępu (Chadi, Huseyn Dżawid, szkoła poetycka Sabira, Dżafar Dżabbarli, Ahmad Dżavada i in.)
W muzyce Azerbejdżanu w czasach radzieckich szczególne miejsce zajmuje jazz azerbejdżański. Kultową postacią w tej dziedzinie był Wagif Mustafa-zade, twórca jazz-mugamu.
Wykład omawia również współczesną sztukę i malarstwo oraz architekturę Azerbejdżanu.
W całym procesie przebiegu wykładu zwraca się uwagę na występujące w historii związki kulturalne i osobiste między wybitnymi przedstawicielami kultury azerbejdżańskiej z kulturą polską. Wykład omawia również historię stosunków polsko-azerbejdżańskich, rolę Polaków w rozwoju architektury urbanistycznej, nauce, życiu politycznym i społecznym Azerbejdżanu.

Rodzaj przedmiotu

ogólnouniwersyteckie

Tryb prowadzenia

w sali

Założenia (opisowo)

Wykład połączony z prezentacją multimedialną

Efekty kształcenia

Wiedza:
-po zajęciach student ma rozszerzoną wiedzę o wybranych problemach kultury Azerbejdżanu (z zakresu literatury oraz kultury i religii) w perspektywie porównawczej (K_W02);
- ma orientację we współczesnym życiu kulturalnym Azerbejdżanu (K_W08);
- ma obszerną, pogłębioną wiedzę o strukturach i relacjach społecznych oraz zachowaniach społeczno-kulturowych panujących wśród Azerbejdżan (K_W10);
- student rozumie związki kultury Azerbejdżanu z tendencjami w rozwoju kultury innych krajów regionu (K_W03 K_W11)
Umiejętności:
- student potrafi wskazać źródła różnic kulturowych krajów kaukaskich, również na podstawie materiałów źródłowych (K_U02,K_U03);
- potrafi wykorzystać wiedzę z zakresu orientalistyki do poszerzania wiedzy z zakresu nauk humanistycznych (K_U04);
-potrafi zastosować wiedzę z zakresu orientalistyki w rozwiązywaniu problemów związanych z odmiennością kulturową w sytuacjach profesjonalnych (K_U05);
-potrafi posługiwać się pojęciami z dziedziny filozofii i religii Azerbejdżanu w celu analizowania i interpretowania zjawisk religijnych, motywów etycznych i zachowań ludzkich, a także różnic między kulturami (K_U06);
-potrafi zanalizować najważniejsze zjawiska z zakresu historii/sytuacji społeczno-politycznej/ kulturowej Azerbejdżanu (K_U11)

Kompetencje społeczne:
- student dostrzega możliwość praktycznego wykorzystania zdobytej w wykładu wiedzy. Rozumie też konieczność dalszego kształcenia się w tej dziedzinie (K_K01);
- wykład budzi u studenta refleksję na temat wielokulturowości, uczy tolerancji politycznej, religijnej i obyczajowej (K_K03 K_K05).
- zajęcia dają studentowi przygotowanie do udziału w konferencjach naukowych i politycznych dot. problematyki wschodniej, umożliwia wybór przyszłego pola aktywności zawodowej związanej z tym regionem – w administracji krajowej i samorządowej, instytucjach międzynarodowych, dyplomacji, środkach masowego przekazu oraz ośrodkach badawczych i eksperckich współpracujących z Azerbejdżanem (K_K04 K_K06).

Kryteria oceniania

Egzamin ustny: obejmujący materiał omówiony podczas wykładów

Literatura

Alijewa K., Kobierce Azerbejdżańskie, Warszawa 2013.
Azerbejdżańskie madrości ludowe. Przysłowia, życzenia, wierzenia,przysiegi, baśnie i legendy, Warszawa 2013.
Chodubski A., Polacy w Azerbejdżanie, Toruń 2004.
Kazimova, Sh. "Progressive Thoughts in "Molla Nasreddin" Magazine (Initial Period - 1906-1907)." in Oriental studies and arts : contributions dedicated to Professor Tadeusz Majda on His 85th birthday, edited by Agata Bareja-Starzyńska, Kamila Barbara stanek, Marzena Godzińska, Anna Akbike Sulimowicz, Magdalena Szpindler and Joanna Bojarska - Cieślik, 139-149. Warsaw: Wyadwnictwo Akademickie Dialog, 2015
Sadychowa S., Azerbejdżański strój narodowy, Warszawa 2013.
Sadychowa S., Jubilerstwo azerbejzdżańskie, Warszawa 2013.
Safarowa Z., Muzyka azerbejdżańska, Warszawa 2013.
Świętochowski T., Azerbejdżan, Warszawa 2006.
Efendijew R., Salamzade E., Sztuka Azerbejdżanu, Warszawa 2013.
Tagijewa N., Tkaniny i hafty artystyczne Azerbejdżanu, Warszawa 2013.
Resulzade M.E., Azərbaycan şairi Nizami, Ankara 1951
Мамедгулузаде Дж., Рассказы, фельетоны, повести, пьесы, Баку 1989.
Koroglu. Azerbejdżański epos heroiczny, Warszawa 2013 r.
„Irs Heritage” Magazine, Baku
Azerbaijani carpets magazine.
Albumy, muzyka, filmy.

Więcej informacji

Więcej informacji o poziomie przedmiotu, roku studiów (i/lub semestrze) w którym się odbywa, o rodzaju i liczbie godzin zajęć - szukaj w planach studiów odpowiednich programów. Ten przedmiot jest związany z programami:

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 3600-TU-KA1-OG w USOSweb