Buddyzm: historia i filozofia 3600-IN-BHF-OG

Cykl wykładów przedstawia historię buddyzmu w Azji Południowej zarówno jako religii, jak i systemu filozoficznego. Wykłady poświęcone są początkom buddyzmu, kontekstowi politycznemu i społecznemu, w jakim buddyzm powstał i się dalej rozwijał przez wieki, osobie jego twórcy, Buddzie, wyjaśniają dalszy rozwój buddyzmu i jego rozprzestrzenianie się na inne regiony Azji, w tym m.in. na Chiny, Japonię, Tybet, Mongolię, Sri Lankę czy Azję Południowo-Wschodnią oraz ukazują przyczyny zaniku buddyzmu w samych Indiach. Ponadto wykłady podają zarys podstawowych idei buddyzmu i ich rozwój na przestrzeni wieków: prezentują bogactwo filozofii buddyzmu i różnorodność szkół filozoficznych w obrębie buddyzmu aż do XII wieku, poczynając od buddyzmu pierwotnego, nurty buddyzmu tzw. hinajany („mały wóz”) i mahajany („wielki wóz”), w tym głównych myślicieli buddyjskich. Aspekty sztuki i rytuałów buddyjskich będą bogato ilustrowane. Wykłady ukazują ponadto formy buddyzmu współczesnego i jego związki ze polityką i społeczeństwami w wybranych regionach Azji.
Zakres tematów
1-3. Tło kulturowe i historyczne oraz początki buddyzmu, ogólna charakterystyka; życie historycznego Buddhy, twórcy buddyzmu, oraz myśliciele jemu współcześni; wczesna gmina buddyjska, wyłonienie się głównych odłamów; zarys podstawowej literatury buddyjskiej (kanon)
4-5. Buddyzm a polityka w przeszłości, władcy buddyjscy, rozprzestrzenianie się buddyzmu w Azji. Formy kultu buddyjskiego, sztuka i architektura buddyjska
6. Wczesna doktryna buddyjska (buddyzm pierwotny); etyka buddyjska
7-10. Filozofia nurtów buddyjskich tzw. hinajany (tzw. „mały wóz”)
11-14. Filozofia nurtów buddyjskich tzw. mahajany (tzw. „wielki wóz”) i główni filozofowie
15. Buddyzm we współczesności: religia a polityka

Rodzaj przedmiotu

ogólnouniwersyteckie

Tryb prowadzenia

w sali

Założenia (opisowo)

wykład ogólnouniwersytecki, wykład ogólnowydziałowy - otwarty dla wszystkich zainteresowanych

Efekty kształcenia

Po ukończeniu kursu student
- zna podstawowe pojęcia związane z buddyzmem
- zna zarys historii i filozofii buddyzmu
- zna powiązania między religią a polityką na przykładzie buddyzmu

K_W03
zna i rozumie podstawowe nurty i pojęcia filozoficzne związane z buddyzmem oraz rolę refleksji filozoficznej w kształtowaniu kultury
K_W07
ma uporządkowaną wiedzę szczegółową o filozofii i religii buddyzmu
K_W10
potrafi nazwać i scharakteryzować podstawowe zjawiska kulturowe związane z buddyzmem
K_W18
zna i rozumie podstawowe metody analizy i interpretacji różnych wytworów kultury właściwe dla rodzimych tradycji Azji Południowej na przykładzie buddyzmu
K_U02
potrafi wskazać źródła różnic kulturowych krajów Azji Południowej warunkowane religią
K_U03
posługuje się podstawowymi pojęciami z dziedziny filozofii i religii Azji Południowej na przykładzie buddyzmu
K_U10
potrafi wskazać najważniejsze zagadnienia intelektualne, dylematy, preferencje estetyczne formułowane wewnątrz kultury Azji Południowej na przykładzie buddyzmu
K_K01
rozumie potrzebę uczenia się przez całe życie
K_K04
potrafi odpowiednio określić cele i sposoby ich osiągnięcia w zakresie działalności naukowej, zawodowej i społecznej
K_K05
ma świadomość odmienności kulturowej i jej źródeł religijnych, filozoficznych, obyczajowych i historycznych oraz jej znaczenia dla rozumienia współczesnego świata
K_K06
widzi potrzebę prowadzenia dialogu międzykulturowego
K_K07
ma świadomość znaczenia kultury Azji Południowej i buddyzmu w kulturze światowej
K_K09
dostrzega pozytywne wartości społeczno-kulturowe Azji Południowej i buddyzmu, z których może czerpać dla osobistego rozwoju i efektywnej komunikacji międzykulturowej

Kryteria oceniania

końcowy egzamin ustny lub pisemna lub praca zaliczeniowa

Praktyki zawodowe

brak

Literatura

Bareau, Andre; Schubring, Walter; Furer-Haimendorf, Christoph von: Buddyzm - dżinizm - religie ludów pierwotnych. Wydawnictwo Antyk, Kęty 2003.
Lopez, Donald S. (red.): Praktyki religijne w Indiach. Wydawnictwo Akademickie Dialog, Warszawa 2001.
Szymańska, Beata (red.): Filozofia Wschodu. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2001.
Balcerowicz, Piotr; Nowakowska, Monika: Wasubandhu: „Dowód na wyłączne istnienie treści świadomości w dwudziestu strofach”, Studia Indologiczne 6 (1999).
Frauwallner, Erich: Historia filozofii indyjskiej. Tom 1–2, PWN, Warszawa 1990.
Gethin, Rupert: Podstawy buddyzmu. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2010.
Hermann, Oldenberg: Życie, nauczanie i wspólnota Buddy. Oficyna literacka, Kraków 1994.
Mejor, Marek: Buddyzm – zarys historii buddyzmu w Indiach, Prószyński i S-ka, Warszawa 2001.
Schlingloff, Dieter: Buddyzm. Wydawnictwo Akademickie DIALOG, Warszawa 2004.
Williams, Paul: Buddyzm mahajana. Wyda”A”wnictwo, Kraków 2000 [wyd. oryginalne: Mahayana Buddhism. The Doctrinal Foundations. Routledge, London – New York 1989.]
Zotz, Volker: Historia filozofii buddyjskiej. Myśli Filozoficzna, Wydawnictwo WAM, Kraków 2007.

Więcej informacji

Więcej informacji o poziomie przedmiotu, roku studiów (i/lub semestrze) w którym się odbywa, o rodzaju i liczbie godzin zajęć - szukaj w planach studiów odpowiednich programów. Ten przedmiot jest związany z programami:

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 3600-IN-BHF-OG w USOSweb