Wprowadzenie do literatury i historii biblijnej – Pięcioksiąg (Tora) 3600-HE-WLHBT-OG

Wykład ma za zadanie przedstawić i ukazać miejsce klasycznych tekstów hebrajskich (Biblii hebrajskiej) we współczesnej kulturze. Porusza także kwestie dotyczące powstawanie tekstów jak i formowania kanonów (problem autorstwa i redakcji).
W kolejnych zajęciach jest ukazane: powstanie i rozwój wczesnej tradycji żydowskiej (religia patriarchów a mozaizm); narodziny i specyfika mozaizmu; formy i rodzaje literackie użyte w kompozycji Pięcioksięgu; historia interpretacji Pięcioksięgu (starożytności, średniowiecze i czasy współczesne);
Tematy zajęć:
1. Wprowadzenie - miejsce Biblii we współczesnej kulturze. Religie oraz ruchy religijne odwołujące się do historii i tradycji biblijnych (Judaizm, Chrześcijaństwo, Samarytanie, Islam, współczesne sekty). 2. Powstawanie tekstu ksiąg i kanonów biblijnych (problem autorstwa i redakcji). Metody i narzędzia w studiach biblijnych. 3. Biblia hebrajska a Biblie chrześcijańskie (katolicka, prawosławna, protestancka). Historia i problematyczności tłumaczeń starożytnych oraz współczesnych (Septuaginta, Peszitta, Wulgata, Targumy, historia tłumaczeń polskich). 4. Kulturowy i geograficzny kontekst Biblii (specyfika Starożytnego Bliskiego Wschodu, wpływ kultury greckiej i rzymskiej). Najważniejsze odkrycia archeologiczne, które wpłynęły na rozwój i kierunek studiów biblijnych. 5. Powstanie i rozwój wczesnej tradycji żydowskiej (religia patriarchów a mozaizm). Problem redakcji i źródeł Pięcioksięgu (Tora). 6. Opowiadania o Patriarchach na tle przemian cywilizacyjnych w Mezopotamii (XX/XIX w. p.n.e.) i Egiptu (XVIII/XVI w. p.n.e.). 7. Narodziny i specyfika mozaizmu. Problem historyczności wydarzeń biblijnych: niewola egipska, wyjście, przymierze na Synaju, itd. 8. Główne hipotezy wyjaśniające pojawienie się Izraela w Kanaanie. Charakterystyka kultury i mitologii kananejskiej oraz jej wpływu na rozwój tradycji literackiej monarchicznego Izraela. 9. Formy i rodzaje literackie użyte w kompozycji Pięcioksięgu. Opis prahistorii (Rdz 1-11) a mitologie Starożytnego Bliskiego Wschodu. 10. Obraz społeczności i instytucji religijnej starożytnego Izraela na tle kodeksów prawnych Pięcioksięgu. Narodziny teologii Przymierza i jej wpływ na redakcję pozostałych ksiąg kanonu Biblii hebrajskie. Historia interpretacji Pięcioksięgu (starożytności, średniowiecze i czasy współczesne).

Rodzaj przedmiotu

ogólnouniwersyteckie
monograficzne
uzupełniające

Tryb prowadzenia

w sali

Efekty kształcenia

Wiedza:
-ma uporządkowaną wiedzę szczegółową o literaturze i piśmiennictwie Hebrajskim; potrafi nazwać i scharakteryzować najważniejsze zjawiska/prądy/ teksty/ literatury/piśmiennictwo hebrajskie. [K_W05]
- potrafi nazwać i scharakteryzować podstawowe zjawiska kulturowe judaizmu i Izraela [K_W10]
- zna i rozumie podstawowe metody analizy i interpretacji różnych wytworów kultury właściwe dla wybranych teorii i szkół badawczych w zakresie studiów nad kulturą oraz literaturoznawstwa. [K_W18]
- zna i rozumie podstawowe metody analizy i interpretacji różnych wytworów kultury właściwe dla rodzimych tradycji judaizmu i Izraela. [K_W19]

Umiejętności:
- potrafi czytać, teksty literackie i prawidłowo umieszczając je w kontekście kulturowym. . [K_U06]
- rozumie najważniejsze zagadnienia intelektualne, dylematy, preferencje estetyczne formułowane wewnątrz kultury judaizmu. [K_U10]
- potrafi interpretować kluczowe pojęcia wybranej kultury żydowskiej poprzez analizę językową/ filologiczną. [K_U15]

Kompetencje:
- widzi potrzebę prowadzenia dialogu międzykulturowego [-K_K06]
- ma świadomość znaczenia kultury Izraela w kulturze światowej. [K_K07]
- działa na rzecz udostępniania i promowania spuścizny kulturowej i językowej Izraela i judaizmu. [¬K_K08]
- dostrzega pozytywne wartości społeczno-kulturowe judaizmu i Izraela, z których może czerpać dla osobistego rozwoju i efektywnej komunikacji międzykulturowej. [¬K_K09]

Kryteria oceniania

Ocena weryfikowana w oparciu o końcowy egzamin w formie testu.

Literatura

Skrypt własny
Bibliografia uzupełniająca:
A. ROFE, Introduction to the Literature of the Hebrew Bible. Jerusalem Biblical Studies 9, Simor, Ltd., 2009.
L. BOADT, Reading the Old Testament. An Introduction. New York 1984.
ST. MĘDALA, Wprowadzenie do literatury miedzytestamentalnej. Kraków 1994

Więcej informacji

Więcej informacji o poziomie przedmiotu, roku studiów (i/lub semestrze) w którym się odbywa, o rodzaju i liczbie godzin zajęć - szukaj w planach studiów odpowiednich programów. Ten przedmiot jest związany z programami:

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 3600-HE-WLHBT-OG w USOSweb