Co można wyczytać ze słownictwa tekstów biblijnych - wybrane zagadnienia z semantyki leksykalnej 3600-HE-CMWSTB-OW

Biblia to dokument spisany w trzech starożytnych językach – hebrajskim, aramejskim i greckim. Dwa pierwsze, należąc do grupy języków semickich, są niespokrewnione z językami europejskimi, toteż różnią się od nich zarówno w zakresie gramatyki, jak i słownictwa. Bliższy nam geograficznie język starogrecki jest natomiast istotnym źródłem zapożyczeń do języków europejskich, w tym do języka polskiego. Bliskość ta powoduje niekiedy, że znaczenia poszczególnych wyrażeń greckich interpretowane są przez pryzmat podobnych słów w językach nowożytnych. Zauważyć jednak należy, że różne języki odmiennie dzielą spektrum rzeczywistości, co sprawia, że duża grupa słów występujących w Biblii nie może być przetłumaczona każdorazowo za pomocą jednego słowa w języku polskim. W innych przypadkach może z kolei mieć miejsce sytuacja odwrotna, gdy zjawisko opisywane po polsku jednym wyrazem w oryginale ma kilka określeń zróżnicowanych na podstawie kryteriów nieodzwierciedlonych w języku polskim. Istotny jest również fakt, że przez dwa tysiące lat chrześcijaństwa interpretacja tekstów biblijnych pozostawała przede wszystkim domeną duchownych i teologów, co sprawiało, że możliwości interpretacyjne podlegały ograniczeniom doktryny danego wyznania. Przynajmniej od XX. w. słownictwo biblijne zaczęło jednak być przedmiotem zainteresowania językoznawców, którzy analizowali leksykę poszczególnych tekstów w oparciu o współczesne teorie językoznawcze, pomijając w opisie późniejsze warstwy tradycji egzegetycznej. W efekcie przedstawiono szereg nowych interpretacji, znajdując jednocześnie przekonujące wytłumaczenia znaczenia fragmentów, które przez wieki nastręczały trudności interpretacyjnych. W ramach zajęć zapoznamy się z wybranymi pracami z zakresu semantyki leksykalnej tekstów biblijnych oraz prześledzimy niektóre wątki debaty naukowej w tym zakresie. Przede wszystkim jednak analizować będziemy wybrane teksty, starając się dostrzec warstwy znaczeniowe, które mogą pozostać niedostrzeżone podczas lektury głównych przekładów Biblii na język polski.