Archeologia Wschodu Starożytnego-wykład(Z) 3600-7-WS2-AWSw(Z)
Pełny opis:
Tematy kolejnych wykładów (niekoniecznie zamykane w wymiarze 1,5 godz./jeden wykład). Przyjęto tu tradycyjny porządek chronologiczny – spójny z narracją historyczną.
1. Archeologia Wschodu Starożytnego jako subdyscyplina archeologii – źródła, metody, problemy. Archeologia WS jako archeologia historyczna. Konstruowanie chronologii/periodyzacji (archeologia vs. historia).
2. Odkrywanie Wschodu – od pierwszych podróży do intensywnych badań interdyscyplinarnych; tradycyjne i najnowsze techniki badań archeologicznych.
3. Geografia fizyczna, klimat, roślinność, surowce – środowisko naturalne starożytnych kultur, „sposoby życia” (łowiectwo/zbieractwo, rolnictwo deszczowe, rolnictwo irygacyjne, hodowla – stacjonarna i wędrowna, życie w mieście).
4. Początki cywilizacji – powstanie złożonych, zhierarchizowanych społeczności miast-państw (okres Uruk i prekursorzy; wynalezienie pisma).
5. Wielkie kultury III tysiąclecia – Mezopotamia: okres wczesnodynastyczny, akadyjski, III dynastii z Ur; Anatolia, Syria i Suzjana we wczesnej epoce brązu.
6. Czas przemian – dynastie amoryckie w Mezopotamii i Syrii; Stare Państwo Hetytów.
7. Świat późnej epoki brązu – imperium hetyckie; Huryci; Syro-Palestyna; Elam; Babilonia kasycka i pierwsze imperium asyryjskie; kontakty, konflikty, kulturowe transfery.
8. Wielkie imperia epoki żelaza – Asyryjczycy, Babilończycy, Medowie i Persowie.
9. Wokół wielkich imperiów” – Syro-Palestyna, państwa nowohetyckie, Urartu.
10. Spuścizna Wschodu w nowożytnej architekturze i sztuce. Muzea – najważniejsze zbiory zabytków Wschodu Starożytnego w Europie i na świecie (wizyta w Galerii Sztuki Starożytnej w MNW).
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Koordynatorzy przedmiotu
W cyklu 2025Z: | W cyklu 2024Z: |
Efekty kształcenia
Efekty uczenia się: uzyskanie podstawowej wiedzy o kulturach Starożytnego Wschodu, z naciskiem na chronologiczny i chorologiczny rozkład tych kultur (w ujęciu archeologicznym), reprezentatywne dla nich wybitne zabytki, obiekty i stanowiska. Wykład wprowadzi studentów kierunku „Wschód Starożytny” w konteksty archeologiczne pozyskiwania tekstów klinowych/alfabetycznych i rozmaite aspekty korelowania historii pisanej i archeologii.
Kryteria oceniania
Egzamin pisemny lub ustny (do ustalenia z uczestnikami), po semestrze zimowym i letnim. W obu wariantach – sprawdzany poziom pamięciowego opanowania wskazanych w opisie zagadnień: mapy konturowe – dla wskazania głównych elementów geografii fizycznej obszaru, zasięgów państw i kultur; wybrane najważniejsze zabytki i obiekty – do identyfikacji i datowania, ze wskazaniem kontekstu; zestaw pytań n/t periodyzacji i chronologii.
Praktyki zawodowe
nie dotyczy
Literatura
Literatura:
Podstawowe podręczniki/compendia; opracowania szczegółowe będą przywoływane dla kolejnych tematów.
Frankfort H., The Art and Architecture of the Ancient Orient, Hardmondsworth 1954 (+ kolejne edycje/dodruki)
Gawlikowska K., Sztuka Mezopotamii, Warszawa 1975.
Kaim B., Sztuka starożytnego Iranu, Warszawa 1996
Meyers E.M. (ed.), The Oxford Encyclopedia of Archaeology in the Near East, Oxford 1997
Potts D.F. (ed.), A Companion to the Archaeology of the Near East, Malden-Oxford 2012
Roaf M., Mezopotamia (= Cultural Atlas of Mesopotamia and the Ancient Near East), Warszawa 1998.
Sasson M. (red.), Civilizations of the Ancient Near East, New York 1995
Smogorzewska A., Stępniowski F. (red.), Archeologia starożytnego Bliskiego Wschodu, Warszawa 2009
Śliwa J., Sztuka i archeologia starożytnego Wschodu, Warszawa 1998.
(wskazane lektury ogólne zostaną udostępnione słuchaczom w formacie .pdf)
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: